نوشیدنیهای الکلی یا مشروبات الکلینوشیدنیهایی هستند که حاوی مقدار قابلتوجهی اتانول (به صورت غیررسمی الکل) هستند، یک افسرده کننده که عوارض آن در دوزهای پایین شامل نشئگی، کاهش اضطراب و خوش مشربی و در دوزهای بالا شامل مستی، بهت و ناهشیاری است. استفادهٔ طولانی-مدت میتواند منجر به سوءمصرف الکل، وابستگی فیزیکی و الکلیسم شود.
نوشیدن الکل نقش اجتماعی مهمی را در بسیاری از فرهنگها ایفا میکند. بیشتر کشورها قوانینی برای تنظیم تولید، فروش و مصرف آنها دارند.[۱] با این حال، نوشیدنیهای الکلی در اکثر نقاط جهان قانونی است. فروش صنعت نوشیدنیهای الکلی در جهان ۱ تریلیون دلار در سال ۲۰۱۴ بوده است.[۲]
مشروبات الکلی که با تخمیر جو به دست میآید آبجو محسوب میشوند، آنهایی که با تخمیر انگور به دست میآیند شراب و آنهایی که با تقطیر غلات و میوهها درست میشوند، مشروباتی مانند ویسکی و ودکا هستند. اما این تعاریف شامل بسیاری از مشروبات الکلی نمیشوند. سازمان بهداشت جهانی مثلاً «سایدر» که از تخمیر سیب و گلابی درست میشود یا «ساکی» که با تقطیر برنج به دست میآید را در زمره «دیگر» مشروبات الکلی طبقهبندی کرده است. همچنین شرابهای غنی شده مانند پورت که با روش تخمیر دوگانه تقویت میشوند نیز در بین مشروبات «دیگر» طبقهبندی کرده است.[۳]
اولین معجزهٔ عیسی مسیح تبدیل آب به شراب است. در انجیل یوحنا آمده است که عیسی مسیح به همراه مادرش (مریم) به یک عروسی در قانا دعوت شده بودند. در آن عروسی شراب تمام میشود. عیسی دستور میدهد خمرهها را از آب پر کنند. او آب را به شراب تبدیل میکند[۵] عیسی در شام آخر نیز نان را به شاگردانش میدهد و میگوید: «بخورید، این بدن من است.» و جام را برمیدارد و شکرگزاری میکند و میگوید: «بنوشید این است خون من که به خاطر آمرزش گناهان ریخته خواهد شد»[۶] در آیین عشای ربانی نیز که امروزه به یاد شام آخر عیسی در تمام کلیساها برگزار میشود از شراب انگور یا آب انگور (برای زیر ۱۸ سالهها) به مقدار کم استفاده میشود؛ اما با این حال از مست شدن و افراط در شرابخواری به عنوان گناه یاد شده است.[۷]پولس رسول نیز میگوید:
مست شراب مشوید که شما را به هرزگی میکشاند؛ بلکه از روح پر شوید.[۸]
نوشیدنیهای مست کننده از جمله شراب، حرام میباشند، نجس هستند ولی به شرط آن که پزشک مصرف آن را به مریض سودمند بداند:
اصل مادهٔ آن مایع باشد؛ به همین دلیل بنگ و حشیش که با آب یا مایعات دیگر مخلوط میشود و به شکل مایع در میآید، نجس نیست اما بنا بر احتیاط واجب حرام هستند.
اصل مایع آن پیش از ترکیب شدن با مواد دیگر، مست کننده باشد. پس اگر مایع مست کنندهای با چیز دیگر مخلوط شود و ترکیب آن مست کننده نباشد، نجس است.
اگر یکی از دو شرط بالا وجود نداشته باشد و یا این که شک در وجود آن داشته باشیم حکم به نجاست میشود.
تمامی انواع الکلها (الکل صنعتی، الکل سفید و…) باید بر اساس دو شرط بالا مورد سنجش قرار گیرند، آنگاه حکم به نجاست یا پاکی آنها شود. به همین علت میتوانیم به گفته و تشخیص کارشناسان و آگاهان اعتماد کنیم.
استفاده از الکل نجس در ضد عفونی کردن وسایل آزمایشگاهی، لوازم پزشکی، در تزریقات و سایر موارد اشکال ندارد ولی خوردن آنها حرام است و همچنین اگر لباس و بدنمان با آنها آلوده شود، باید آن را تطهیر کنیم. ماءالشعیر طبی، پاک و خوردن آن نیز بی اشکال است.[۹]