محمدعلی شاه‌آبادی
| شناسنامه | |
|---|---|
| نام کامل | میرزامحمدعلی شاه‌آبادی |
| نسب | فرزند آیت‌الله محمد جواد بیدآبادی |
| تاریخ تولد | ۱۲۹۲ق (۱۲۵۱ش) |
| زادگاه | محله حسین‌آباد اصفهان  ایران |
| محل تحصیل | نجف، قم |
| محل زندگی | تهران |
| محل مرگ | سوم آذر ۱۳۲۸ تهران، ایران |
| مدفن | حرم عبدالعظیم حسنی |
| اطلاعات علمی | |
| شاگردان | شهاب‌الدین مرعشی نجفی میرزا هاشم آملی محمد صادقی تهرانی محمدرضا طبسی نجفی محمد ثقفی تهرانی نورالدین اشنی سید روح‌الله خمینی |
| تالیفات | شذرات المعارف رشحات البحار مفتاح السعاده فی احکام العبادة حاشیه نجاة العباد منازل السالکین و... |
محمدعلی بیدآبادی مشهور به شاه‌آبادی،[۱] فرزند محمدجواد بیدآبادی، عارف و مجتهد شیعی در سال ۱۲۹۲ق (۱۲۵۱ش) در محلهٔ حسین‌آباد اصفهان به دنیا آمد. وی به فیلسوف فطرت نیز شهره بود.
محمد، مهدی،[۲] حسین، روح‌الله، نصرالله و نورالله فرزندان وی‌اند.
تحصیل[ویرایش]
آیت‌الله شاه‌آبادی پس از تحصیلات مقدماتی و سطح و فراگیری عرفان نظری و فلسفه نزد میرزا هاشم اشکوری، به نجف رفت و مدت هفت سال شاگرد آخوند خراسانی و میرزا محمدتقی شیرازی بود و از این دو تن و سه تن از مراجع دیگر اجازهٔ اجتهاد گرفت.[۳] از سال ۱۳۳۰ تا ۱۳۴۷ق در تهران اقامت گزید و در این مدت به تدریس و امامت جماعت اشتغال داشت. همچنین در این دوران با سید حسن مدرس رابطهٔ نزدیکی داشت. در ماه‌های آخر اقامت در تهران، در اعتراض به حرکت‌های رضاشاه در حرم عبدالعظیم حسنی متحصن شد و پس از آن به درخواست حائری یزدی به قم عزیمت کرد و در آنجا به تدریس فقه و اصول و عرفان پرداخت. از شاخص‌ترین شاگردان وی در این زمان سید روح‌الله خمینی بود که به مدت هفت سال متون عرفان نظری را نزد وی فراگرفت. در سال ۱۳۵۴ق دوباره راهی تهران شد و در آنجا به تدریس و اقامهٔ نماز جماعت پرداخت.
تلاش‌های وی در تهران، موجب زمینه سازی دیگر فعالیت‌ها و حرکت‌هایی شد که توسط روشنفکران مذهبی پس از شهریور ۱۳۲۰ ادامه یافت. وی علاوه بر علم فقه و اصول، بر ریاضیات و علوم غریبه و بنا به قولی زبان فرانسه نیز مسلط بود.
شاگردان[ویرایش]
- سید روح‌الله خمینی
- شهاب‌الدین مرعشی نجفی
- میرزا هاشم آملی
- سید کاظم شریعتمداری
- ابوالقاسم گرجی
- عبدالکریم حق‌شناس
- عبدالجواد فلاطوری
- سید موسی مازندارنی
- محمد صادقی تهرانی
- نورالدین اشنی
- محمدرضا طبسی نجفی
- محمد ثقفی تهرانی
- شیخ حسن قهرمانی
- سید علی بهشتی
- روح‌الله خرم‌آبادی
- میرزا خلیل کمره‌ای
- سید حسن احمدی علون‌آبادی
- حیدر آقا معجزه
- ملا علی همدانی
- سید رضا بهاءالدینی
آثار[ویرایش]
- شذرات المعارف[۴]
- رشحات البحار[۵]
- مفتاح السعاده فی احکام العبادة[۶]
- حاشیه نجاة العباد[۷]
- منازل السالکین[۸]
- حاشیه کفایة الاصول آخوند خراسانی
- حاشیه فصول الاصول
- رسالة العقل و الجهل
- تفسیری مشتمل بر توحید، اخلاق و سیر و سلوک
- چهار رساله دربارهٔ نبوت عامه و خاصه[۹]
درگذشت[ویرایش]
آیت‌الله شاه‌آبادی در روز پنج‌شنبه سوم آذر ۱۳۲۸ ـ سوم صفر ۱۳۶۹ در سن ۷۷ سالگی درگذشت و در حرم عبدالعظیم حسنی دفن شد.
پانویس[ویرایش]
- ↑ چون منزلش در خیابان شاه‌آباد (جمهوری اسلامی کنونی) تهران بود، به شاه‌آبادی معروف شد.
- ↑ زندگینامه در وب‌گاه رسمی شاه‌آبادی فرزند
- ↑ مجله التوحید، ش ۶۶، ص ۳۶–۱۳۰؛ مصاحبه مؤلف با محمد شاه‌آبادی فرزند محمدعلی شاه‌آبادی.
- ↑ نام دیگر این کتاب حرام الاسلام است و در ایران چند بار به چاپ رسیده‌است. این کتاب در دو جلد جبیبی و دوباره مطالب اخلاقی و مبارزه با تهاجم فرهنگی است.
- ↑ به زبان عربی و شامل ۳ بخش است: الف: القرآن و العترة. ب: الایمان و الرجعه. ج: الانسان و الفطرة.
- ↑ توضیح المسائل.
- ↑ چنان‌که از نام آن بر می‌آید شامل حاشیه‌هایی است که ایشان بر کتاب نجاة العباد استاد بزرگ شیخ محمد حسن صاحب جواهر نوشته‌است.
- ↑ موضوع این کتاب اخلاق است که در هزار منزل تنظیم شده‌است.
- ↑ آیینه دانشوران، سید علیرضا ریحان یزدی، به کوشش باقری بیدهندی، ص ۱۸۵؛ مجله تاریخ و فرهنگ معاصر، ش ۵، ص ۱۹۱ و ۱۹۲؛ استادزاده، ص ۷۳ و ۷۴.
منابع[ویرایش]
- جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم. گلشن ابرار. ج ۲، چ ۳، نشر معروف، قم: ۱۳۸۵.
