فاطمه معصومه
 فاطمه |
|
|---|---|
|
|
| نقش | امامزاده، خواهر امام رضا، دختر امام موسی کاظم |
| نام | فاطمه |
| زادروز | تاریخ تولد این بانو مشخص نیست.[۱] |
| زادگاه | مدینه[۲] |
| درگذشت | تاریخ درگذشت این بانو مشخص نیست.[۱] |
| مدفن | پیکر او را در جایی که آن زمان به باغ بابلان مشهور بود به خاک سپردند که هم اکنون زیارتگاهی باشکوه مشهور به حرم حضرت معصومه در قم است. |
| پدر | موسی کاظم |
| مادر | ام‌البنین نجمه |
| طول عمر | ۲۸ سال |
مختصات: ۳۴°۳۸′۳۰.۳۶″ شمالی ۵۰°۵۲′۴۴.۳۶″ شرقی / ۳۴.۶۴۱۷۶۶۷° شمالی ۵۰.۸۷۸۹۸۸۹° شرقی
فاطمه معصومه، دختر موسی بن جعفر (هفتمین امام شیعه) و نجمه خاتون است. وی از شخصیت‌های مورد احترام شیعیان است و آرامگاهش در شهر قم در ایران است.
محتویات
زادروز[ویرایش]
تاریخ تولدش به طور دقیق مشخص نیست، ولی کتاب «مستدرک سفینه البحار» تاریخ تولد وی را طبق اسناد به دست آمده، در روز ۱ ذیقعده سال ۱۷۳(قمری) در شهر [مدینه] نوشته‌است.[۲] آیت الله سید موسی شبیری زنجانی که از عالمان بزرگ رجال هست در کتاب «جرعه‌ای از دریا» نقل این تاریخ در کتاب «مستدرک سفینه البحار» را ناشی از تصحیح تاریخ مجعولی توسط آقای شیخ علی نمازی دانسته‌اند و زمان ولادت و رحلت او را ساختگی دانسته‌اند.[۱]
سفر به ایران[ویرایش]
پس از آن که مامون خلیفه وقت، برادر فاطمه معصومه، علی بن موسی الرضا، را در سال ۲۰۰، از مدینه به مرو خواند، فاطمه معصومه همچون تعدادی از علویان، درسال ۲۰۱ هجری به ایران روی آورد. وقتی که به ساوه رسید، بیمار شد[۳]. در ساوه از همراهان خود پرسید که تا قُم چقدر فاصله‌است؟ گفتند که نزدیک است. گفت:مرا به شهر قم ببرید، زیرا از پدرم شنیدم که می‌فرمود: شهر قم مرکز شیعیان ما است.
پسران سعد اشعری که از شیعیان برجسته بودند و نیز دیگر بزرگان شهر قم که از موضوع حرکت فاطمه معصومه به قم باخبر شده بودند، از وی استقبال باشکوهی به عمل آوردند[۴]. فاطمه معصومه به خانه موسی بن خزرج بن سعد اشعری وارد شد.
رحلت[ویرایش]
فاطمه معصومه تنها هفده روز در قم زنده ماند و در سن ۲۸ سالگی، در حالی که هنوز ازدواج نکرده بود وفات یافت. پیکر او را در جایی که آن زمان به باغ بابلان مشهور بود به خاک سپردند که هم اکنون زیارتگاهی باشکوه مشهور به حرم حضرت معصومه است. پس از به پایان رسیدن مراسم دفن، موسی بن الخزرج سایبانی از بوریا بر قبر او ساخت و این سایبان بر قرار بود تا زمانی که زینب دختر محمد بن علی جواد (امام نهم شیعه)، بر آن گنبدی بنا کرد.
در زمان تولیت سید محمد باقر متولی باشی (متوفی ۱۳۵۹ قمری) بر حرم حضرت معصومه، وی اعلام می‌کند: «که اگر کسی تاریخ ولادت یا وفات حضرت فاطمه معصومه را پیدا کند، دستور می‌دهم که در آن روزها بازار قم را تعطیل کنند.» فردی که به عدم صدق معروف بوده ادعا می‌کند که در کتاب لواقح الانوار که در کتابخانهٔ مدینه است این تاریخ ذکر شده است. متولی باشی گفته وی را قبول نمی‌کند و می‌گوید:«من با متولی کتابخانه مدینه آشنا هستم. و از وی خواهم خواست که آن کتاب را بدهد و ما اینجا چاپ کنیم.» آن فرد به صرافت می‌افت و بدین شکل دروغش آشکار می‌شود.[۱][۵]
اما تاریخ ولادت این بانو بعدها به دلیل آگاه نبودن مؤلف کتاب «مستدرک سفینه البحار» در آنجا آمده است. البته مؤلف با حساب کردن آنکه حضرت موسی بن جعفر در سال ۱۸۳ در زندان بوده‌اند به زعم خود این عدد را ناشی از اشتباه افواه دانسته و آن را ده سال عقب کشیده و در کتاب خود تاریخ تولد را روز ۱ ذیقعده سال ۱۷۳ قید کرده است.[۱]
متأسفانه بعدها و در زمان تولیت مسعودی خمینی بر حرم آن بانو، به اشتباه این دو تاریخ به عنوان تاریخ تولد و رحلت ایشان در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت.[نیازمند منبع]
زیارت[ویرایش]
زیارت آرامگاه فاطمه معصومه به شیعیان سفارش شده‌است. برای نمونه علی بن موسی در این خصوص فرموده است:
کسی که مرقد مطهر حضرت معصومه را با دانایی و معرفت به حق او، زیارت کند، سزاوار بهشت می‌شود.
احادیثی در رابطه ایشان[ویرایش]
- جعفر صادق گفته‌است:
ان للّه حرماً و هو مکه ألا انَّ لرسول اللّه حرماً و هو المدینة ألا وان لامیرالمؤمنین علیه السلام حرماً و هو الکوفه الا و انَّ قم الکوفة الصغیرة ألا ان للجنة ثمانیه ابواب ثلاثه منها الی قم تقبض فیها امراة من ولدی اسمها فاطمه بنت موسی علیهاالسلام و تدخل بشفاعتها شیعتی الجنة با جمعهم
(ترجمه:خداوند حرمی دارد که مکه‌است پیامبر حرمی دارد و آن مدینه‌است و حضرت علی حرمی دارد و آن کوفه‌است و قم کوفه کوچک است که از ۸ درب بهشت سه درب آن به قم باز می‌شود - زنی از فرزندان من در قم از دنیا می‌رود که اسمش فاطمه دختر موسی است و به شفاعت او همه شیعیان من وارد بهشت می‌شوند)[۷]
هرکس نتواند به زیارت من بیاید، برادرم را در ری یا خواهرم را در قم زیارت کند که ثواب زیارت مرا در می‌یابد.[۸]
الّا انَّ حرمی و حرم ولدی بعدی قم
(ترجمه:آگاه باشید که حرم من و حرم فرزندان بعد از من قم است)[۹]
حدیثی نقل شده از او[ویرایش]
فاطمه معصومه این روایت را از دختر جعفر صادق نقل می‌کند که سلسله سندش در نهایت به فاطمه زهرا می‌رسد.
- فاطمه زهرا، دختر محمد گفته‌است:
آیا فرمایش رسول خدا (ص) را در روز غدیر خم فراموش کرده‌اید که فرمود: هر کس من مولای اویم، علی مولای اوست، و (آیافراموش کرده‌اید) دیگر فرمایش آن حضرت را که فرمود: تو برای من همانند هارون برای موسی هستی[۱۰]
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ جرعه‌ای از دریا، سید موسی شبیری زنجانی، ج۲، ص ۵۱۶
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ مستدرک سفینه، شیخ علی نمازی، ج ۸، ص ۲۵۷.
- ↑ کتاب قم، چاپخانه مجلس، تهران، ص ۲۱۳.
- ↑ راهنمای زائر، انتشارات زائر (آستانه مقدس قم)، ۱۳۸۵
- ↑ ریاحین الشریعه، ذبیح الله محلّاتی، جلد ۵، صفحه ۳۲
- ↑ کامل الزیارات. صفحه 536 در حدیث 826, 368 هجری قمری.
- ↑ بحار ج ۴۸ صفحه ۳۰۷
- ↑ زبدة التصانیف، ج ۶، ص ۱۵۹، به نقل از کریمه اهل بیت، ص ۳
- ↑ بحار ج ۶۰ صفحه ۲۱۶
- ↑ عوالم العلوم، ج ٢١، ص ٣۵٣ به نقل از اسنی المطالب ص ۴٩ تا ص ۵١. این روایت مدارک دیگری هم دارد که در شرح مفصّل به آن پرداخته‌ایم.
پیوند به بیرون[ویرایش]
نگارخانه[ویرایش]
-
-
آرامگاه قدیمی ۱۸۴۰ - ۱۹۳۳
-
آرامگاه قدیمی ۱۸۴۰ - ۱۹۳۳
-
نمایی از گنبد رفیع ایشان دی ماه سال 87
-
نمایی از ضریح فاطمه معصومه، تابستان ۹۱
منابع[ویرایش]
- راهنمای زائر، انتشارات زائر (آستانه مقدس قم)، ۱۳۸۵
- چهل حدیث پیرامون فضیلت قم و اهل قم، دکتر سید جعفر طباطبائی امیری، انتشارات زائر (آستانه مقدس قم)،
۱۳۸۴
|
||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
