ایج
| ایج | |
|---|---|
 |
|
| کشور |  ایران |
| استان | فارس |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) دیگر | ندارد |
| نام(های) قدیمی | ایگ |
| سال شهرشدن | ۱۳۸۲ |
| مردم | |
| جمعیت | ۶۲۳۳ [۱] |
| اطلاعات شهری | |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۷۱۵۳۲۹ |
| تابلوی خوش‌آمد به شهر | |
ایج، شهری در جنوب شرقی استان فارس می‌باشد، فاصله این شهر تا شیراز ۲۱۰ کیلومتر است.
نزدیک‌ترین شهرستان‌ها به ایج، استهبان و نیریز نام دارند.
محتویات
سابقه تاریخی و تمدنی[ویرایش]
نام این شهر در اصل ایگ بوده‌است که در فارسی باستان معادل قلعه و بارو می‌باشد. علامه دهخدا در خصوص ایگ به نقل از فارسنامه ناصری آورده‌است:[۲]
... ایجدر اصل ایگ بود بعد از تصرف اعراب او را ایج گفتند. درقدیم شهری معتبر بود و چندین صد سال پای تخت ملوک شبان کاره بود. میانهٔ مشرق و جنوب اصطهبانات به مسافت چهار فرسنگ است.
از لحاط تاریخ باستان نیز این منطقه دارای پیشینه تمدنی می‌باشد به طوریکه در کاوش‌های باستان‌شناسی، سرستون‌هایی شبیه به تخت جمشید در حوالی این شهر یافته شده‌است.[نیازمند منبع] در دوران پس از اسلام نیز این منطقه دارای فراز و نشیب‌های فراوان بوده‌است. ایج پایتخت حکومت محلی شبانکاره بوده‌است به طوریکه هم اکنون قلعه دارالامان مشهور می‌باشد و بقایایی این قلعه تاریخی شامل آب انبارهای مشهور به چهل برکه، دیوارهای سنگی و حوض‌های آب در قسمت شمال این شهر قابل مشاهده‌است.
دکتر جمشید صداقت کیش، استاد تاریخ‌نگار و پژوهشگر برگزیده کشوری دربارهٔ ایج می‌گوید:[۳]
کُردان شبانکاره بازماندگان ساسانیان در فارس بودهاند و ایالت شبانکاره شهرستانهای امروزی استهبان، نیریز، داراب از سال ۴۴۸ هجری قمری به مدت ۳۰۸ سال با ۲۹ پادشاه، سلطنت می‌کنند و پایتخت آنها شهر ایگ (در مجاورت ایج کنونی استهبان) بوده و آثار باستانی آنها ۴۰ برکه و مسجد سنگی در کوه می‌باشد که این برکه‌ها از نظر معماری در جهان نمونه ندارند و مسجد سنگی در کوه مانند تاق بیستون در اندازه کوچکتر می‌باشد.».
در منابع کهن آمده‌است،
ایج به سبب دژ دارالامان در نزدیکی آن که در ۴۷۰ق به فرمان نظام‌الدین حسن بن ابراهیم از ملوک شبانکاره ساخته شد، به تدریج اهمیت یافت.[۴] این منطقه، طی چندین سده، مرکز حکومت ملوک شبانکاره بوده، و در حوادث تاریخی این دوره به ایج و دژ آن اشاره شده‌است؛ از جمله در ۶۵۸ق که مظفرالدین شبانکاره به قتل رسید و دژ ایج به سپاه مغولی تسلیم شد.[۵] همچنین شاه محمود فرزند امیر مبارزالدین (از سلسلة آل مظفر) در ۷۵۶ق، در زمان حکومت ملک اردشیر، واپسین ملوک شبانکاره، ایج و دژ آن را تصرف کرد.[۶]
مفاخر[ویرایش]
شهر ایج دارای مفاخر و مشاهیر زیادی است که در این بخش به معرفی آنها می‌پردازیم:
- قاضی عضدالدین ایجی: علامه دهخدا در دانشنامه دهخدا آورده‌است[۷]
عضدالدین ایجی. [ ع َ ض ُ دُدْ دی ن ِ ] (اِخ) عبدالرحمان بن احمد (مولانا…) دانشمند ایرانی قرن هشتم هجری. تولد او درقصبه ایج (فارس) پایتخت قدیم ولایت شبانکاره بود. واو به یک واسطه شاگرد ناصرالدین بیضاوی محسوب می‌شود. وی از جمله پنج تنی است که حافظ شیرازی [درباره وی] گوید: فارس در عهد شاه شیخ ابواسحاق اینجو به وجود آنان مزین بود. عضدالدین دارای مشرب تصوف بود و در حکمت و کلام و مذهب و اخلاق مهارت داشت..
- سلمان فارسی: محل تولد سلمان پارسی که یار و یاور پیامبر بود به گفته اکثر تاریخ شناسان[نیازمند منبع] در شهر ایج می‌باشد.
- عرفان نظری : محل تولد این شخص بزرگ و عالم در داراب بوده و پس از چند سال به ایج هجرت کرده است و یکی از شاگردانقاضی عضدالدین ایجی بوده است.
جاذبه‌های گردشگری و تفریحی[ویرایش]
شهر ایج بواسطه موقعیت جغرافیایی خود از جاذبه‌های گردشگری منحصربه‌فردی برخوردار است. در منابع کهن آمده‌است، ایج مرکز ناحیة دارابگرد ولایت فارس[۸] واقع در بخش معتدل آن بوده،[۹] و باغها و محصول میوة آن شهرت داشته‌است[۱۰] و یا در فارسنامه ناصری از اعتدال هوای این منطقه نامبرده شده و فارسنامه ابن البلخی در صفحه ۱۳۱ خود بر معتدل بودن هوای منطقه تأکید دارد.
جادبه‌های طبیعی و گردشگری ایج به شرح ذیل می‌باشد:
- باغ گلشن: در شمال شهر ایج باغ‌های مرکبات که در فصول مختلف زیبایی خاصی به این شهر می‌بخشند، وجود دارد که به دلیل بخشیدن طراوت و شادابی به ایج، مجموعه باغ ذکر شده را گلشن می‌نامند.
- آسیاب گلشن: این آسیاب که توجه بسیاری از مردم منطقه، همچنین سازمان میراث فرهنگی را به خود جلب کرده‌است، به گفته اکثر اهالی و همچنین با استناد به روزنامه جنوب فارس، از آثار باستانی زمان قاجار به شمار می‌رود، لازم است ذکر شود این آسیاب همانگونه که از اسمش پیداست، مرتبط با مجموعه باغ گلشن می‌باشد.[۱۱]
- چشمه بندره: این چشمه در بخش شمالی منطقه واقع شده‌است. کیفیت آب این چشمه بسیار بالا بوده و از دمای مناسبی برخوردار می‌باشد. از آب این چشمه مجموعه باغهایی با محصولات انار، بادام و… بوجود آمده‌است که شهر را بسیار زیبا نموده‌است بطوریکه مسافران و توریست‌ها هنگام ورود به شهر با منظره فرح‌انگیز و زیبایی روبرو می‌شوند.
- کوهستان پک: ارتفاعات درب امام زاده را این رشته کوه تشکیل داده‌است، در سال‌های دور با شکار در این منطقه برخورد نمی‌شد، اما بعد از بین رفتن پرندگان بومی و شاید نابودی نسل برخی پرندگان در این منطقه، اعلام شد که شکار در این کوهستان ممنوع می‌باشد.
- خانه گردشگری «مشهدی مصطفی شهبازی» : از مراکز دیدنی این شهر، خانه گردشگری «مشهدی مصطفی شهبازی» است که از افراد معتمد، خیر و پرهیزکار این شهر بوده‌است که از خانه‌های قدیمی که از اواخر دوره قاجارو اوایل دوره پهلوی پا بر جا مانده است در حال حاضر پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است.
مکان‌های دیگر گردشگری[ویرایش]
کوهستان بش
مسجد سنگی در بن دره (بدره)
قلعه دارالامان
چهل برکه
تخت بهمن
چشمه بن آب (بنو) کوهستان لایبیر و چشمه زیبای برامی
آداب و رسوم[ویرایش]
- سازه و نقاره
در گذشته معمولاً مراسم عقدوعروسی توسط ساز و نقاره شروع می‌شد و مورد توجه مردم قرار می‌گرفت و در حال حاضر از اقبال به آن تا حدی کاسته شده است.
زیارتگاه‌ها[ویرایش]
امام زاده‌ها و مکان‌های زیارتی چندی در شهر ایج وجود دارد که در زیر به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم:
- امام زاده سید اولیا: با گذر از گردنه استهبان و با ورود به شهر ایج، به امام زاده سید اولیا می‌رسیم. شهدای ایج در کنار این امام زاده به خاک سپرده شدند.
- امام زاده سید نور محمد: سید نور محمد پسر سید اولیا می‌باشد. این امام زاده در انتهای باغ‌های بن آب (بنو) قرار دارد.
- امام زاده اسماعیل: این امام زاده در روستای درب امام زاده در شهر ایج قرار دارد. به سبب قرار گرفتن چند خانوار در کنار امام زاده، نام روستا را درب امام زاده نهاده‌اند.
- امام زاده سلطان شهباز: امام زاده مذکور، در روستای دهویه و باغشاد شهر ایج قرار گرفته‌است و به سبب رودی که از کنار آن می‌گذرد، به منطقه‌ای گردشگری تبدیل شده‌است
محصولات کشاورزی[ویرایش]
کشاورزی را می‌توان شغل دوم بیشتر مردم شهر ایج دانست. از محصولات مهم ایج می‌توان به انار، انجیر، بادام و توت اشاره کرد که بیشتر باغ‌های این شهر را در بر می‌گیرد. مرکباتی همچون انگور، زردآلو، هندوانه، طالبی، شلیل، گیلاس، گوجه سبز نیز در ایج عمل می‌آید. در بخش زمین‌های زراعی نیز محصولاتی مانند ذرت، گندم و جو پرورش پیدا می‌کنند.
در فارسنامه ناصری دربارهٔ محصولات باغ‌های ایج آمده‌است: «هوایی در کمال اعتدال دارد که میوه‌های گرمسیری مانند گوجه، نارنج و سردسیری مانند شلیل، گیلاس را به نیکویی می‌پروراند. انار ایج [نه تنها] از تمام انارهای فارس، بلکه از انارهای ممالک ایران بهتر است.»[۱۲]
منابع[ویرایش]
- ↑ «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵، جمعیت تا سطح آبادی بر حسب سواد». وب‌گاه رسمی مرکز آمار ایران. بازبینی‌شده در آبان ۱۳۹۰.
- ↑ دانشنامه دهخدا - فارسنامه ناصری http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-ea3e988f8e2b4e679845f042061769d5-fa.html
- ↑ کتاب کردان شبانکاره شامل ۳۴۳ صفحه- انتشارات علمی کالج
- ↑ (شبانکاره‌ای، ۱۵۳؛ معین‌الدین، ۳)
- ↑ (وصاف، ۲۵۴–۲۵۵؛ شبانکاره‌ای، ۱۶۴–۱۶۵)
- ↑ (میرخواند، ۴/۴۹۶–۴۹۷؛ نیز نک: فسایی، ۱/۳۰۳–۳۰۴)
- ↑ پایگاه اینترنتی دانشنامه دهخدا http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-bc7303f51d0f41369bd367b0fa66a913-fa.html>:
- ↑ (اصطخری، ۱۰۷–۱۰۸)
- ↑ (ابن حوقل، ۲/۲۸۷–۲۸۸؛ ابن بلخی، ۱۳۱)
- ↑ (یاقوت، همان‌جا)
- ↑ (روزنامه جنوب فارس ۲۷ خرداد ۱۳۹۰)
- ↑ تاریخ فارس نامه ناصری: تألیف مرحوم حاج میرزا حسن فسایی
اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون یک مکان جغرافیایی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
