کاخ فرح‌آباد

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو

مختصات: ۳۵°۴۲′۰۱″ شمالی ۵۱°۳۰′۳۰″ شرقی / ۳۵.۷۰۰۳۸۳° شمالی ۵۱.۵۰۸۱۹۵° شرقی / 35.700383; 51.508195

کاخ فرح‌آباد
کاخ فرح آباد.jpg
کاخ فرح آباد در دوشان تپه، دوره قاجار
نام کاخ فرح‌آباد
کشور  ایران
استان استان تهران
شهرستان تهران
اطلاعات اثر
نام‌های دیگر قصر فیروزه
کاربری کاخ
کاربری کنونی موزه نظامی
دیرینگی دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر دوره قاجار
بانی اثر مظفرالدین شاه قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت ۱۳۳۱
تاریخ ثبت ملی ۲۰ بهمن ۱۳۵۵

کاخ فرح آباد یا قصر فیروزه مربوط به دوره قاجار در دوشان‌تپه است و در تهران، انتهای خیابان پیروزی (فرح‌آباد پیشین) جای گرفته است. این اثر در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۵۵ با شمارهٔ ثبت ۱۳۳۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱]

پیشینه[ویرایش]

به دستور مظفرالدین شاه قاجار ساخت کاخ سلطنتی فرح‌آباد در سال ۱۲۸۱ خورشیدی (۱۳۲۰ ه.ق‌)، در دهکده فرح‌آباد، در شرق تهران آغاز شد و در سال ۱۲۸۳ خورشیدی (۱۳۲۲ ه.ق) به پایان رسید. این کاخ که با الگو گرفتن از طرح كاخ تروكادرو پاریس، به شكل نیم‌دایره و با چند ردیف ایوان‌های روباز دورتادور ساختمان ساخته شد. گنبد فیروزه‌ای بر سقف کاخ ساخته شد.[۲]

باغ و كاخ از سه بخش گوناگون شكل گرفته است‌: محوطه نخست جایگاه اقامت کارکنان کاخ به همراه یك اصطبل آجری‌، یک باغ كوچك و سرانجام بخش سوم یک باغ و استخر بسیار بزرگ است‌. در هر طبقه کاخ نیز یک اتاق مرکزی و چند اتاق پیرامونی وجود دارد. در طراحی باغ قرینه‌سازی در نظر گرفته نشده است و به نیمه خاوری آن بیش از نیمه باختری پرداخته شده است. معماری كاخ سراسر اروپایی است‌.[۲]

پس از مظفرالدین شاه، تا دوره سلطنت احمد شاه توجهی به کاخ نشد و در دوره او بود که کاخ به رونق گذشته بازگشت و عمارت اندرونی به آن افزوده شد. در دوره پهلوی نیز، رضا شاه اهمیتی به این كاخ نداد، و در دوره محمدرضا شاه بود که کاخ بازسازی و دگرگون شد و با نام "قصر فیروزه" شناخته شد. سپس در پیرامون و دامنه‌های سرسبز آن منطقه خانه‌های ویلایی اشرافی ساخته شد.[۲]

وضعیت کنونی[ویرایش]

بعد از انقلاب ایران، این منطقه به تصرف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آمد و کاربری نظامی پیدا کرد.[۲] پس از چند سال این کاخ به موزه نیروی دریایی سپاه پاسداران تبدیل شد، اما اجازه بازدید همگانی از آن داده نمی‌شود.

نگارخانه[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. بازبینی‌شده در ۱۹/۵/۲۰۱۱. 
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ «بناهای تاریخی تهران(3)». تبیان، ۶ خرداد ۱۳۸۶. بازبینی‌شده در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۳.