آتَشکَده به گونه‌ای از نیایشگاههایزرتشتیان گفته می‌شود که در آن آتش در جایگاه ویژه‌ای جای گرفته است و مهمترین نیایش‌های دینی در آن و در برابر آتش انجام می‌گیرد.
بسیاری از بناهای چارتاقی در سطح کشور - به تصّور آتشکده - یا به طور کامل تخریب شده و یا تغییر کاربری داده شده است. ولی تعدادی هم مانند چهارتاقی نیاسر و چارطاقی تفرش، سالم مانده‌اند. چارتاقی‌ها را آتشکده‌های دوره ساسانی می دانند.[نیازمند منبع]
باقی مانده آتش کده نوشیجان (ملایر"مل آگر: تپه های آتش)تنها اثر مانده از دوران ماد ها [۱]
بنا بر نظر احمد تفضلی اطلاعات ما درباره آتشکده‌ها عموماً از دوره ساسانی و اسلامی است. شکل و بنای آتشکده‌ها در همه جا یکسان بوده، معمولاً ً هر آتشکده هشت درگاه و چند اتاق هشت گوشه داشته و آتشدان در وسط بنا واقع بوده و پیوسته آتش مقدس در آن می‌سوخته است. اما با گذر زمان و به تدریج در دین زرتشت مقرر می‌شود که آفتاب بر آتش نتابد. بنابراین آتش را در فضای باز نگهداری نکرده و اتاقی در وسط بنا ساختند که آتشدان در آن جای داشت. شمار آتشکده‌ها بسیار بود و بنیاد آن‌ها به زمان پیش از زرتشت، یعنی زمان پیشدادیان (هوشنگ و جمشید) می‌رسید. ولی در دوره ساسانیان سه آتشکدهٔ مشهور بدین قرار بود:
به نام سه طبقهٔ اصلی اجتماعی در آن دوران یعنی طبقهٔ ارتشتاران و نظامیان، طبقهٔ کشاورزان و پیشه وران، و طبقهٔ موبدان و روحانیان، که با سه رنگ سرخ و سبز و سپید یا همان سه رنگ پرچم ایران مشخص می‌شده‌اند، اهمیت می‌یابد.[نیازمند منبع] به زعم احمد تفضلی آتشکده‌ها بنا بر اهمیت نوع آتشی که در آن است، به سه دسته تقسیم می‌شوند: آتشِ بَهْرام، آدُران و دادگاه.[نیازمند یادکرد دقیق]
آتشکده‌های زیادی چون کوه آتشکده، در ایران موجود است که پس از حمله اعراب به ایران و همچنین در دوران صفویه به زور خاموش شدند. تعدادی از آتشکده‌ها نیز به دست اعراب و یا خود تندروهای ایرانی تخریب گشتند.[نیازمند منبع]
آتشکده روستای بازه حور: این آتشکده در روستای بازه حور در خراسان میانی می باشد که تا اندازه ی فراوانی دستنخورده مانده ولی در خطر نابودی است.[نیازمند منبع]
آتشکده اندبیل: آتشکده ی اندبیل واقع در شهرستان خلخال و منطقه ی تفرجگاه اندبیل میباشد و از بنای آن هیچ چیزی باقی نمانده و فقط به محل آنجا آتشکده میگویند البته حفاریحای زیادی از سوی سودجویان انجام شده و آثار این محل دستخوش تغییراتی بوده است.[نیازمند منبع]
درگاه مزدیسنا.jpg)
.JPG)
