وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران
مختصات: ۳۵°۴۲′۲۵.۸۵″ شمالی ۵۱°۲۴′۴۱.۹۱″ شرقی / ۳۵.۷۰۷۱۸۰۶°شمالی ۵۱.۴۱۱۶۴۱۷°شرقی
| وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران | |
|---|---|
| اطلاعات کلی سازمان | |
| بنیادگذاری | ۸ مهر ۱۳۵۹ |
| سازمان پیش | شرکت ملی نفت ایران |
| بودجهٔ سالانه | ۱۶۴ میلیارد تومان (۱۳۹۴)[۱] |
| وزیر مسئول | بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت |
| سازمان بالادست | قوه مجریه جمهوری اسلامی ایران |
| سازمان زیردست | شرکت ملی نفت ایران شرکت ملی گاز ایران شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران |
| وبگاه | |
| www.mop.ir | |
| این مقاله بخشی از رشته مقالات دربارهٔ سیاست در ایران است |
| سیاست در ایران |
|---|
 |
| نظام جمهوری اسلامی ایران |
|
شوراهای عالی |
|
شوراهای شهر و روستا |
|
|
|
وزارت نفت سازمان دولتی زیرمجموعه قوه مجریه جمهوری اسلامی ایران است، که وظیفه اعمال اصل مالکیت و حاکمیت ملی ایران بر ذخایر و منابع نفت و گاز، همچنین تفکیک وظایف حاکمیتی از تصدی در اداره و توسعه صنعت نفت و گاز کشور را برعهده دارد.
وزارت نفت پس از انقلاب ایران و در سال ۱۳۵۸ در دولت موقت بازرگان، پس از خروج حسن نزیه؛ مدیرعامل وقت شرکت ملی نفت ایران از کشور، تأسیس شد.[۲] ساختار سازمانی این وزارتخانه از یک ستاد مرکزی و چهار شرکت تابعه شامل شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران و شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران تشکیل شده‌است و از طریق مدیریت بر شرکتهای تابعه و فرعی خود، بر عملیات اکتشاف، استخراج، بازاریابی و فروش نفت خام، گاز طبیعی و فراورده‌های نفتی در کشور نظارت می‌نماید. این وزارتخانه علاوه بر تأمین نیازهای اصلی انرژی، بالغ بر ۸۰٪ از درآمد ارزی خارجی را به‌وسیله صدور نفت خام و فراورده‌های نفتی پالایش یافته، تأمین می‌کند.[۳]
محتویات
- ۱ تاریخچه
- ۲ مأموریت، اهداف و استراتژی
- ۳ برنامه پنجم توسعه
تاریخچه[ویرایش]
وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران با هدف اعمال اصل مالکیت و حاکمیت ملی ایران بر ذخایر و منابع نفت و گاز و تفکیک وظایف حاکمیتی از تصدی در اداره و توسعه صنعت نفت و گاز کشور شکل گرفت و از آنجا که صنعت نفت به عنوان صنعت پیشران از جایگاه ویژهای در اقتصاد کشور برخوردار است و نقشی اساسی در تحقق اهداف کلان اقتصاد ملی دارد، عملکرد این وزارتخانه بسیار حائز اهمیت است.
ایران با برخورداری از ۸۳۶.۴۷ میلیارد بشکه ذخایر درجای هیدروکربور مایع (نفت خام، مایعات و میعانات گازی) و حدود ۳۴ تریلیون متر مکعب ذخایر گازی و با قرار گرفتن در رتبه نخست دنیا از حیث برخورداری از مجموع ذخایر هیدروکربوری، در جایگاه بیبدیلی از لحاظ امنیت انرژی در جهان قرار دارد و امتیازهایی مانند موقعیت ژئوپلتیک کشور و برخورداری از سرمایه انسانی توانمند، استحکام بیشتری به این جایگاه بخشیده است.
پیشنهاد ملی شدن صنعت نفت در ۸ آذرماه ۱۳۲۹ در کمیسیون مخصوص نفت مجلس شورای ملی به امضای ۱۷ تن از نمایندگان این کمیسیون رسید. در متن پیام آمده بود: «به نام سعادت ملت ایران و به منظور کمک به تأمین صلح جهانی امضاکنندگان ذیل پیشنهاد می‌نماییم که صنعت نفت ایران در تمام مناطق کشور بدون استثنا ملی اعلام شود؛ یعنی تمام عملیات اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری در دست دولت قرار گیرد.»[۴]
در پی اعلام وصول این پیشنهاد، قانون «ملی شدن نفت در سراسر کشور و دو ماه تمدید به کمیسیون نفت جهت مطالعه در اطراف اجرای این اصل» در ۲۹ اسفندماه ۱۳۲۹ هجری خورشیدی، در مجلس شورای ملی و نهایتاً در مجلس سنا تصویب و در پی آن شرکت ملی نفت ایران قدم به عرصه حیات گذارد.
اولین هیئت مدیره موقت شرکت ملی نفت ایران در پی اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت و پس از خلع ید از شرکت سابق نفت انگلیس در خردادماه ۱۳۳۰ تشکیل شد و پس از آن قوانین جدیدی برای این شرکت نوپا تصویب شد.
تصویب "قانون توسعه صنایع پتروشیمی (با اصلاحات بعدی)" در بیستم تیرماه ۱۳۴۴ و "قانون توسعه صنعت گاز" در ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۳۵۱، چارچوب قانونی فعالیت شرکت ملی نفت ایران را در بحث منابع هیدروکربوری و فراورده‌های آن تعیین کرد و علاوه بر آن حدود مشارکت موسسات و شرکتهای ایرانی یا خارجی را برای حضور در طرح‌های تولید محصولات پتروشیمی روشن کرد.
سرانجام با تصویب اولین «قانون نفت» در هشتم مردادماه سال ۱۳۵۳ علاوه بر تعریف اصطلاحات و ضوابط کار در محدوده منابع هیدروکربوری کل کشور، شرح مبسوطی در بحث ارائه و دریافت پیشنهادها، امضای قرادادهای پیمانکاری، شرایط خاتمه قرارداد، محافظت منابع و جلوگیری از آلودگی محیط زیست، حفظ منافع ایران و شرایط تعیین قیمت ارائه شد.
با تصویب اولین «قانون نفت»، «قانون اساسنامه شرکت ملی نفت ایران» نیز در هفدهم خردادماه ۱۳۵۶ در پنج فصل به تصویب رسید.
«کلیات و سرمایه»؛ «موضوع، وظایف، حقوق و اختیارات شرکت»؛ «ارکان شرکت»؛ «ترازنامه و حساب سود و زیان»، ۴ فصل ابتدایی قانون اساسنامه را تشکیل داده و در فصل پنجم این قانون نیز به «سایر مقررات» پرداخته شده‌است.
پس از آن «اساسنامه شرکت ملی صنایع پتروشیمی» و «اساسنامه شرکت ملی گاز ایران» نیز به ترتیب در ۲۱ آبان ماه ۱۳۵۶ و ۲۵ آبان ماه همان سال به تصویب رسید.
پس از انقلاب اسلامی ایران، با الزام به رعایت برخی اصول و با توجه به خروج کارشناسان خارجی از کشور، تدوین و تصویب قوانین جدید نیز در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت و بدین ترتیب قانون نفت جدید در نهم مهرماه ۱۳۶۶ به تصویب رسید.
قانون نقت[ویرایش]
در پی اعلام وصول پیشنهاد قانون "ملی شدن نفت در سراسر کشور و دو ماه تمدید به کمیسیون نفت جهت مطالعه در اطراف اجرای این اصل" در ۲۹ اسفندماه ۱۳۲۹ هجری خورشیدی، در مجلس شورای ملی و نهایتاً در مجلس سنا تصویب و در پی آن شرکت ملی نفت ایران قدم به عرصه حیات گذارد.
اولین هیئت مدیره موقت شرکت ملی نفت ایران در پی اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت و پس از خلع ید از شرکت سابق نفت انگلیس در خردادماه ۱۳۳۰ تشکیل شد و پس از آن قوانین جدیدی برای این شرکت نوپا تصویب شد.
تصویب "قانون توسعه صنایع پتروشیمی (با اصلاحات بعدی)" در بیستم تیرماه ۱۳۴۴ و "قانون توسعه صنعت گاز" در ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۳۵۱، چارچوب قانونی فعالیت شرکت ملی نفت ایران را در بحث منابع هیدروکربوری و فراورده های آن تعیین کرد و علاوه بر آن حدود مشارکت موسسات و شرکت های ایرانی یا خارجی را برای حضور در طرح های تولید محصولات پتروشیمی روشن کرد.
سرانجام با تصویب اولین "قانون نفت" در هشتم مردادماه سال ۱۳۵۳ علاوه بر تعریف اصطلاحات و ضوابط کار در محدوده منابع هیدروکربوری کل کشور، شرح مبسوطی در بحث ارائه و دریافت پیشنهادها، امضای قرادادهای پیمانکاری، شرایط خاتمه قرارداد، محافظت منابع و جلوگیری از آلودگی محیط زیست، حفظ منافع ایران و شرایط تعیین قیمت ارائه شد.
با تصویب اولین "قانون نفت"، "قانون اساسنامه شرکت ملی نفت ایران" نیز در هفدهم خردادماه ۱۳۵۶ در پنج فصل به تصویب رسید.
"کلیات و سرمایه"؛ "موضوع، وظایف، حقوق و اختیارات شرکت"؛ "ارکان شرکت"؛ "ترازنامه و حساب سود و زیان"، ۴ فصل ابتدایی قانون اساسنامه را تشکیل داده و در فصل پنجم این قانون نیز به "سایر مقررات" پرداخته شده است.
پس از آن "اساسنامه شرکت ملی صنایع پتروشیمی" و "اساسنامه شرکت ملی گاز ایران" نیز به ترتیب در ۲۱ آبان ماه ۱۳۵۶ و ۲۵ آبان ماه همان سال به تصویب رسید.
پس از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، با الزام به رعایت برخی اصول و با توجه به خروج کارشناسان خارجی از کشور، تدوین و تصویب قوانین جدید نیز در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت و بدین ترتیب قانون نفت جدید در نهم مهرماه ۱۳۶۶ به تصویب رسید.
مأموریت، اهداف و استراتژی[ویرایش]
مأموریت[ویرایش]
شرکت ملی نفت ایران نماد و مظهر استقلال ملی و رکن صیانت از نفت و گاز کشور به عنوان مولفه‌های اصلی تولید اقتصادی ایران شناخته می‌شود.
تولید نفت خام و گاز طبیعی و هیدروکربورهای مایع، فراورش و انتقال و بازاریابی و فروش آن به عنوان بخشی از انفال و ثروت ملی و نیز صیانت از این دارایی عمومی مأموریت اصلی شرکت ملی نفت ایران قلمداد می‌شود، از این رو برای عمل به این مأموریت تجهیز تأسیسات و طراحی مجموعه‌های صنعتی و تولیدی و آموزش نیروی انسانی بومی و استفاده حداکثری از توان و قابلیت‌های ملی ایران برای استفاده بهینه از ثروت ملی نیز در زمره ماموریت‌ها و وظایف حاکمیتی شرکت ملی نفت ایران تلقی می‌شود.[۵]
اهداف[ویرایش]
اهداف و سیاستهای کلان و بخشی شرکت ملی نفت ایران تابعی از سیاست‌ها و خط مشی‌های اساسی نظام ایران است و بر همین اساس چشم‌انداز شرکت ملی نفت ایران را می‌توان در چارچوب استراتژی‌های کلان اقتصاد ملی ایران و اسناد بالادستی معتبر و مهمی همچون سند چشم انداز و برنامه‌های توسعه پنج ساله رصد کرد.
چشم‌انداز ۱۴۰۴[ویرایش]
با توجه به جایگاهی که صنعت نفت ایران از آن برخوردار است چشم‌انداز این صنعت از اهمیت بسیاری برخوردار است به طوریکه دراین رابطه اهداف گوناگونی برای آن درنظرگرفته شده‌است.
کاهش شدت انرژی کشور به کمتر از ۰٫۳ (معادل تن نفت خام به ازای هزار دلار تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال ۲۰۰۰)، حفظ جایگاه ظرفیت دومین تولیدکننده نفت خام دراوپک که مستلزم حفظ فاصله مناسب از نظر ایجاد ظرفیت تولید با سایر رقبای این جایگاه است و دستیابی به جایگاه دوم جهانی در ظرفیت تولید گاز طبیعی با توجه به ضرورت استفاده از مخازن مشترک از جمله مواردی است که در چشم انداز صنعت نفت مورد توجه قرار گرفته‌است.
سایر موارد شامل؛ دستیابی به جایگاه اول منطقه به لحاظ ظرفیت پالایشی به منظور ایجاد بالاترین ارزش افزوده ازمنابع هیدروکربوری کشور، دستیابی به جایگاه اول منطقه ا لحاظ ارزش تولید مواد و کالاهای پتروشیمیایی به منظور ایجاد بالاترین ارزش افزوده ازمنابع هیدرو کربوری کشورو نیل به جایگاه اول فناوری نفت و گاز در منطقه است.
برنامه پنجم توسعه[ویرایش]
تدوین برنامه پنجم توسعه نفت، گاز و پتروشیمی[ویرایش]
ازمهمترین مباحث صنعت نفت، تدوین برنامه پنجم توسعه کشور در حوزه نفت، گازو پتروشیمی در راستای اهداف چشم انداز ملی، منطبق بر ماموریت‌های وزارت نفت و سیاستهای کلی نظام دربخش نفت و گاز است.
براین اساس باید بررسی کرد که دربخش نفت و گاز، امروز کجا هستیم؟ کجا می‌خواهیم باشیم؟ مجموعه اقداماتی که ما را از موقعیت کنونی به جایگاه مطلوب آینده رهنمون می‌شوند، چیستند؟ منابع بخش نفت و گاز درآینده چه وضعیتی دارند و باید صرف چه برنامه‌هایی شوند؟
الزامات تدوین برنامه پنجم توسعه در صنعت نفت[ویرایش]
الزام به استفاده کاراتر از منابع انرژی در فرایند جهانی شدن اقتصاد، ضرورت حرکت به سمت اقتصاد دانش پایه، لزوم تفکر سیستمی و جامع نگر برنامه‌ریزی استراتژیک برای تبدیل کردن ایران به یک قدرت منطقه ای، توجه به ضرورت ایفای نقش برتر ژئوپلیتیکی و ژئو اکونومیکی برای تحقق بخشیدن به اهداف چشم‌انداز ملی در افق ۱۴۰۴و ضرورت تکیه برنامه بر نگاهی سیستماتیک برای زیربخشهای اصلی اقتصاد ایران از جمله الزامات تدوین برنامه پنجم توسعه درصنعت نفت به‌شمار می‌آید.
ویژگی‌های برنامه پنجم توسعه در صنعت نفت[ویرایش]
ویژگی‌های برنامه پنجم توسعه درصنعت نفت شامل؛ قالب سیستمی از مجموعه اجزاء به هم پیوسته که با یکدیگر دارای تبادل داده، اطلاعات، مواد و محصول هستند و یک حرکت هدفدار را انجام می‌دهند. همچنین اجزا و بخشهای مختلف برنامه دارای هماهنگی بوده و درقالب یک زنجیره ارزش درمجموع صنعت دیده شده‌اند.
تلاش برای تحقق اهداف صنعت نفت درچارچوب یک نظام برنامه‌ریزی استراتژیک با درنظرگرفتن عوامل محیطی (قوت، ضعف، فرصت و تهدید) و رعایت پویایی برای پاسخگویی به تغییرات محیطی درجهت نیازهای صنعت درروند تکاملی فعالیت‌های خود ازجمله موارد دیگری است که در این رابطه تأثیر گذار است.
اهداف کلان صنعت نفت و گاز ایران در برنامه پنجم توسعه[ویرایش]
هدف ۱: افزایش سهم و ارتقای جایگاه صنعت نفت، گاز و پتروشیمی درسطح منطقه و جهان، افزایش استحصال و استخراج نفت و گاز با اولویت میدان‌هاd مشترک با کشورهای همسایه، افزایش ظرفیت پالایشی
هدف ۲: استفاده بهینه از ذخایر هیدروکربوری کشور به عنوان پشتوانه و محرک توسعه پایدار اقتصادی کشور
هدف ۳: استفاده از ظرفیت‌های صنعت نفت و گاز برای دفاع از منافع ملی
هدف ۴: اعمال مدیریت انرژی به منظور جلوگیری از اسراف در مصرف سوخت کشور، کاهش شدت انرژی و اعطای یارانه‌های هدفمند
هدف ۵: برقراری تعامل مؤثر و سازنده با کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده انرژی و ایفای نقش مدیریتی ایران در توزیع و ترانزیت انرژی
هدف ۶: تحقق سیاستهای کلی اصل۴۴ قانون اساسی در صنعت نفت
هدف ۷: دستیابی به فناوری پیشرفته در حوزه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی برای نیل به جایگاه دوم علمی و فناوری در منطقه
هدف ۸: تغییر نگاه به نفت و گاز و درآمدهای حاصل از آن، از منبع تأمین بودجه عمومی به «منابع و سرمایه‌های زاینده اقتصادی»
هدف ۹: افزایش بهره‌وری در حوزه‌های مختلف صنعت نفت در جهت رشد تولید ناخالص داخلی
وزیران نفت[ویرایش]
| ردیف | وزیر | دوره وزارت | کابینه | رئیس دولت | |
|---|---|---|---|---|---|
| آغاز | پایان | ||||
| ۱ | علی‌اکبر معین‌فر | ۸ مهر ۱۳۵۸ | ۳ مهر ۱۳۵۹ | دولت موقت انقلاب | مهدی بازرگان |
| شورای انقلاب | |||||
| ۲ | محمدجواد تندگویان | ۳ مهر ۱۳۵۹ | مرداد ۱۳۶۰ | دولت اول | محمدعلی رجایی |
| ۳ | سید محمد غرضی | مرداد ۱۳۶۰ | شهریور ۱۳۶۴ | دولت دوم | محمدجواد باهنر |
| شورای موقت | محمدرضا مهدوی کنی | ||||
| دولت سوم | میرحسین موسوی | ||||
| ۴ | غلامرضا آقازاده | شهریور ۱۳۶۴ | شهریور ۱۳۷۶ | دولت چهارم | |
| دولت پنجم | اکبر هاشمی رفسنجانی | ||||
| دولت ششم | |||||
| ۵ | بیژن نامدار زنگنه | شهریور ۱۳۷۶ | شهریور ۱۳۸۴ | دولت هفتم | سید محمد خاتمی |
| دولت هشتم | |||||
| ۶ | کاظم وزیری هامانه | شهریور ۱۳۸۴ | مرداد ۱۳۸۶ | دولت نهم | محمود احمدی‌نژاد |
| ۷ | غلامحسین نوذری | مرداد ۱۳۸۶ | شهریور ۱۳۸۸ | ||
| ۸ | مسعود میر کاظمی | شهریور ۱۳۸۸ | اردیبهشت ۱۳۹۰ | دولت دهم | |
| — | محمود احمدی‌نژاد (سرپرست)[۶] |
۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۰ | ۱۲ خرداد ۱۳۹۰ | ||
| — | محمد علی‌آبادی (سرپرست)[۷] |
۱۲ خرداد ۱۳۹۰ | ۱۹ مرداد ۱۳۹۰ | ||
| ۹ | رستم قاسمی | ۱۹ مرداد ۱۳۹۰ | ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ | ||
| ۱۰ | بیژن نامدار زنگنه | ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ | در حال فعالیت | دولت یازدهم | حسن روحانی |
در طول ۲۶ سال نخست از فعالیت وزارت نفت، تنها ۵ وزیر در این وزارتخانه حاضر شده بودند، که دو تن از آنان (تندگویان و معین‌فر) وزارتی به طول یکسال داشتند و ۳ نفر بعدی مجموعاً ۲۵ سال وزیر بودند. اما در دولت محمود احمدی‌نژاد ۴ وزیر و ۳ سرپرست در وزارت نفت حاضر شدند، که یکی از آن‌ها خود احمدی‌نژاد بود و ۳ نفر نیز نتوانستند رای اعتماد مجلس شورای اسلامی را کسب نمایند.[۸] هم‌اکنون بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران است. وی پیش از این در دولت‌های اول و دوم سید محمد خاتمی و دولت نخست حسن روحانی نیز مسئولیت اداره صنعت نفت ایران را برعهده داشت.
شرکتهای تابعه[ویرایش]
شرکت ملی نفت ایران[ویرایش]
شرکت ملی نفت ایران، وظیفه اکتشاف و تولید نفت خام، گاز طبیعی و میعانات گازی را در ایران برعهده دارد و از طریق شرکتهای تابعه و زیرمجموعه خود، خوراک مورد نیاز سه شرکت دیگر زیرمجموعه وزارت نفت را تأمین می‌نماید. شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب بزرگترین تولیدکننده نفت خام و شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، بزرگترین تولیدکننده گاز طبیعی زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران محسوب می‌شوند.
شرکت ملی نفت ایران پیش از انقلاب، کلیه وظایف و اختیارات وزارت نفت را بر عهده داشت، که پس از ایجاد تغییراتی در اساسنامه این شرکت، در سال ۱۳۵۸ به عنوان یکی از چهار شرکت اصلی زیرمجموعه این وزارتخانه انتخاب شد.
شرکت ملی گاز ایران[ویرایش]
شرکت ملی گاز ایران، در سال ۱۳۴۴ تأسیس شد و هم اکنون در زمینه فراورش، انتقال و توزیع گاز طبیعی در کشور، فعالیت می‌کند. این شرکت در حال حاضر بطور متوسط روزانه معادل ۱۴۵ میلیارد مترمکعب گاز را از طریق خطوط لوله، توزیع می‌کند. یکی از ۱۰ شرکت بزرگ فعال در عرصه گاز در خاورمیانه تبدیل شده است.
این شرکت در سال ۹۵، در حالی پنجاهمین سالگرد تاسیس خود را گرامی داشت که حدود ٩٠ درصد جمعیت کشور که شامل ۹۸ درصد جمعیت شهری و بیش از ۶۷ درصد جمعیت روستایی است، تحت پوشش شبکه گازرسانی قرار گرفته اند.
مصرف گاز در ایران در سال ٥٧ تنها ٢,٥ میلیارد متر مکعب بود که این رقم در سال ٦٨ به ٤.٥ میلیارد مترمکعب، در سال ٧٦ به ٤٦ میلیارد مترمکعب، در سال ٨٤ به ١٠٠ میلیارد مترمکعب و در سال ٩٢ به ١٤٥ میلیارد مترمکعب افزایش یافته است. جمعیت تحت پوشش شبکه گازرسانی کشور در سال ٥٧ کمتر از یک درصد بوده است که در سالهای ٦٨، ٧٦ و ٨٤ به ترتیب به ٩، ٢٧ و ٦١,٨ درصد رسیده است؛ این رقم در سال ٩٢ به ٨٧ و اواخر سال ۹۴ به ٩٠ درصد رسیده است. وزارت نفت در تلاش است پوشش شبکه گازرسانی را تا سال ۹۶ به بیش از ٩٥ درصد جمعیت کشور برساند که با توجه به وجود نقاط پراکنده، پوشش بیش از ٩٥ درصدی به معنای گازرسانی به کل کشور است.
در زمینه صادرات گاز، ایران هم اکنون تنها به ترکیه گاز صادر می‌کند، اما افزایش میزان صادرات گاز به روزانه ٢٠٠ میلیون مترمکعب در برنامه وزارت نفت قرار دارد و در این بین، صادرات گاز با خط لوله به کشورهای همسایه و پروژه ایران ال ان جی، در الویت هستند. ایران حالا ۲ درصد از بازار گاز جهان را در اختیار دارد و سهم گاز در سبد انرژی کشورمان به حدود ۷۰ درصد رسیده است.[۹]
شرکتهای زیر مجموعه شرکت گاز[ویرایش]
- شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب
- شرکت نفت مناطق مرکزی ایران
- شرکت نفت و گاز پارس
- شرکت مهندسی و توسعه نفت
- شرکت نفت فلات قاره
شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران[ویرایش]
شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران یکی از چهار شرکت اصلی وابسته به وزارت نفت دولت جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. این شرکت که در سال ۱۳۴۳ تأسیس شده‌است مسئولیت توسعه صنایع پتروشیمی ایران را بر عهده دارد. اولین گام‌های ایجاد این صنعت با راه‌اندازی یک واحد کوچک تولید کود شیمیایی در شیراز برداشته شد. در ابتدای دهه ۱۳۹۰ و با توسعه فراگیر صنعت پتروشیمی، ایران دومین تولیدکننده و صادر کننده فراورده‌های پتروشیمی در خاورمیانه است.[۱۰][۱۱]
شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران[ویرایش]
شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران، یکی از ۴ شرکت اصلی وزارت نفت ایران است، که خود دارای ۳ شرکت تابعه می‌باشد، همچنین ۹ پالایشگاه نفت (که از سال ۱۳۹۰ خصوصی شده‌اند) و کلیه جایگاه‌های پمپ بنزین فعال در کشور نیز زیر نظر این شرکت فعالیت می‌نمایند.
شرکتهای خدمات فنی[ویرایش]
- شرکت ملی حفاری
- شرکت مهندسی و توسعه نفت
- شرکت پشتیبانی، ساخت و تهیه کالای نفتی تهران
- شرکت پایانه‌های نفتی ایران
- شرکت منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس
- شرکت نفت خزر
- شرکت حفاری شمال
- (Nico)شرکت بازرگانی نفت ایران
- شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت کشور
شرکتهای تولیدی[ویرایش]
- شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب
- شرکت بهره‌برداری نفت و گاز کارون
- شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مارون
- شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مسجد سلیمان
- شرکت بهره‌برداری نفت و گاز گچساران
- شرکت بهره‌برداری آغاجاری
- شرکت پیرا حفاری
- شرکت خدمات رفاهی نفت
- شرکت خدمات ترابری و پشتیبانی نفت
- شرکت خدمات مهندسی و تجهیزات صنعتی توربین جنوب
- شرکت نفت مناطق مرکزی ایران
- شرکت بهره‌برداری نفت و گاز غرب
- شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق
- شرکت بهره‌برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی
- شرکت نفت فلات قاره ایران
- شرکت نفت و گاز پارس
- شرکت نفت و گاز اروندان
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ جیب وزارت بهداشت در بودجه سال ۱۳۹۴ پر پول شده‌است؟ خبرآنلاین
- ↑ «تاریخ 8 مهر/ وزارت نفت تاسیس شد». تاریخ‌ما.
- ↑ «تاسیس وزارت نفت». تاریخ ایرانی.
- ↑ «تاریخچه شرکت ملی نفت ایران». تاریخ ما.
- ↑ «دربارهٔ شرکت ملی نفت ایران». شرکت ملی نفت ایران.
- ↑ «دردسر سرپرستی وزارت نفت برای محمود احمدی‌نژاد». فرارو، ۸ خرداد ۱۳۹۰. بازبینی‌شده در ۲۹ اسفند ۱۳۹۲.
- ↑ «علی‌آبادی به عنوان سرپرست وزارت نفت منصوب شد». خبرآنلاین، ۱۲ خرداد ۱۳۹۰. بازبینی‌شده در ۲۹ اسفند ۱۳۹۲.
- ↑ صندلی لرزان وزارت نفت ایران؛ دعوا برسر شخص، پول یا قدرت بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ «صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران در یک نگاه». وزارت نفت.
- ↑ معرفی شرکت ملی صنایع پتروشیمی وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران
- ↑ مرضیه شاهدایی مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی شد شرکت کالای پتروشیمی
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران موجود است. |
