جناح اصلاح‌طلبان جمهوری اسلامی ایران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
اصلاح‌طلبان
رهبران سید محمد خاتمی
افراد برجسته سید علی اکبر محتشمی پور
اکبر اعلمی
سید محمد صادق خرازی
عبدالله رمضان‌زاده
احمد پورنجاتی
محسن صفایی فراهانی
میرحسین موسوی
محمدرضا عارف
محسن میردامادی
محمد رضا خاتمی
فائزه هاشمی رفسنجانی
سید حسن خمینی[نیازمند منبع]
محمد موسوی خوئینی‌ها
حسن روحانی
مهدی کروبی
مصطفی تاج زاده
سید محمد مهدی جعفری
عبدالله نوری
مصطفی معین
جلال جلالی زاده
رسول منتجب نیا
الهه کولایی
بهزاد نبوی
مصطفی کواکبیان
[نیازمند منبع]
جمیله کدیور
سعید حجاریان
رحمت‌اله بیگدلی
شهیندخت مولاوردی
اسحاق جهانگیری
معصومه ابتکار
محمدعلی نجفی
سیدهادی خامنه‌ای
صادق زیباکلام
عبدالواحد موسوی لاری
مرتضی الویری
محمدعلی ابطحی
شهربانو امانی انگنه
محسن کدیور
علی اکبر موسوی خوئینی‌ها
مسعود پزشکیان
سعید نیکوخصلت
محمود حجتی
حسین لقمانیان
جعفر توفیقی
سهیلا جلودارزاده
مسعود سلطانی فر
محمد اشرفی اصفهانی
بنیانگذاری ۱۳۷۶
روزنامه شرق
آرمان
جمهوری اسلامی
اعتماد
آفتاب یزد
مردم‌سالاری
وقایع اتفاقیه
قانون
بهار
سلام
ابتکار
19 دی
نوروز
مردم امروز
جمهوریت
شاخه دانشجویی انجمن اسلامی دانشجویان
دفتر تحکیم وحدت
ائتلاف‌ها ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان در چند دوره (لیست امید)
حزب‌ها مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
اعتماد ملی
مشارکت
سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران
ندای ایرانیان
کارگزاران
مردم‌سالاری
اسلامی کار
خانه کارگر
رفاه کارگران
مجمع اسلامی بانوان
اعتماد ملی
راه سبز امید
سازمان عدالت و آزادی ایران اسلامی
حزب اتحاد ملت ایران اسلامی
حزب اعتدال و توسعه
حزب مردم سالاری
مجمع دانش‌آموختگان ایران اسلامی
مرام اسلام‌گرایی
مردم‌سالاری دینی
اصلاح‌طلبی فرهنگی و اقتصادی
آزادی خواهی
مجلس شورای اسلامی
۱۲۶ از ۲۹۰
مجلس خبرگان رهبری
۲۰ از ۸۸
(اصلاح‌طلبان)
۵۵ از ۸۸
(مشترک با اصول‌گرایان) [۱]
شورای اسلامی شهر تهران
۲۱ از ۲۱
کشور  ایران
سیاست در ایران
حزب‌های سیاسی
انتخابات
این مقاله بخشی از رشته مقالات دربارهٔ سیاست در ایران است
سیاست در ایران
Emblem of Iran.svg
نظام جمهوری اسلامی ایران

نشان درگاه درگاه ایران


اصلاح‌طلبان، یکی از دو جناح و جریان سیاسی اصلی در بین گروه‌های داخل حکومت ایران به شمار می‌رود. این جناح پس از واقعه دوم خرداد خود را اصلاح‌طلب نامیدند.

پس از ریاست‌جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۶۸ و با پیروزی در انتخابات هفتمین دورهٔ ریاست جمهوری سال ۱۳۷۶ و ریاست‌جمهوری سید محمد خاتمی با بیش از ۲۰میلیون رأی، اصلاح‌طلبان توانستند وارد عرصهٔ حاکمیت شوند و پس از آن اکثریت مجلس ششم و نخستین شورای شهر تهران را نیز به دست آوردند. این جریان به دلیل پیروزی در انتخابات دوم خرداد به جبههٔ دوم خرداد مشهور گشت و هشت سال کنترل دولت و همچنین چهار سال اکثریت نمایندگان مجلس ششم را در اختیار داشت. افول قدرت اصلاح‌طلبان و قدرت گرفتن اصولگرایان از انتخابات شوراهای دوم در سال ۱۳۸۱ آغاز شد و سپس انتخابات مجلس هفتم در نهایت پیروزی محمود احمدی‌نژاد در انتخابات نهمین دورهٔ ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۴ به اوج رسید. با انتخابات یازدهمین دورهٔ ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ و پیروزی حسن روحانی اعتدال‌گرا که نامزد مورد حمایت اصلاح‌طلبان نیز بود دوباره اصلاح‌طلبان به قدرت آمدند و در برابر اصولگرایان جایگاه قوی‌تری یافتند. به گفتهٔ سید محمد خاتمی، رسیدن به یک جامعهٔ مدنی و قانون‌مدار، دستیابی به مردم‌سالاری دینی و توجه ویژه به مشکلات جوانان هدف اصلاحات این جریان است.

ایدئولوژی اصلاحات[ویرایش]

ایدئولوژی اصلی اصلاحات در ایران رسیدن به یک جامعهٔ مدنی و قانون‌مدار، دستیابی به مردم‌سالاری دینی، آزادی، عقل سالاری، دوری از تحجر و توجه ویژه به نیازها و مشکلات جوانان است.

ائتلاف اصلاح‌طلبان ایران ۱۳۸۶[ویرایش]

ائتلاف اصلاح‌طلبان ایران به بخشی از کارزار احزاب و گروه‌های وابسته به نظام سیاسی ایران برای انتخابات دورهٔ هشتم مجلس گفته می‌شود که در پایان زمستان سال ۱۳۸۶ برگزار شد این ائتلاف از ۲۱ حزب و گروه تشکیل یافته بود و هدف اصلی آن بنا به گفتهٔ سخنگویانش، بازسازی اقتدار مجلس و مهار افراطی‌گری دولت بود.[۲]

انتخابات ریاست جمهوری دهم[ویرایش]

در انتخابات ریاست جمهوری دهم در ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ از میان کاندیداهای اصلاح طلب تنها دوتن به نام‌های میرحسین موسوی و مهدی کروبی به رقابت با دو نامزد دیگر پرداختند. در این انتخابات که بنا به اعلام رسمی شورای نگهبان و وزارت کشور محمود احمدی‌نژاد پیروز گردید باعث اعتراض شدید کاندیداهای اصلاح طلب و اصلاح طلبان دیگر از قبیل خاتمی قرار گرفت و اعتراضات مردمی را در پی داشت. هم چنین میرحسین موسوی نیز گفت تا تشکیلاتی با نام راه سبز امید تأسیس خواهد کرد و او و محمد خاتمی و مهدی کروبی در شورای مرکزی آن خواهند بود و هدف از آن ایجاد مردمسالاری، آزادی، پیشرفت و جمهوری اسلامی واقعی بر اساس آرمان‌های سید روح‌الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران است و مردم اصلی‌ترین حامیان آن هستند.

فعالین اصلاحات بعد از انتخابات[ویرایش]

اغلب فعالین اصلاح طلب بعد از انتخابات یا دستگیر شدند و یا مجبور شدند ایران را ترک کنند و عده‌ای از اصولگرایان پیاپی درخواست دستگیری یا محاکمه سران دستگیر نشده اصلاح طلب را دارند.

انتخابات ریاست جمهوری یازدهم[ویرایش]

در جریان یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران، حسن روحانی، تنها کاندیدای مورد حمایت اصلاح طلبان توانست با کسب ۵۰٫۷۱ درصد آراء و اکثریت قاطع پست ریاست جمهوری ایران را احراز کند. بسیاری این دوره از انتخابات را بازگشت اصلاح‌طلبان به قدرت در جمهوری اسلامی ایران می‌دانند. حسن روحانی پس از پیروزی در انتخابات و در اولین پیام خود به عنوان رئیس جمهور منتخب ملت صراحتاً از علی اکبر هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی تشکر کرد و اظهار داشت از همه نیروهای اصلاح‌طلب نخبه و اصولگرای معتدل استفاده خواهد کرد.

انتخابات مجلس دهم و خبرگان پنجم[ویرایش]

ائتلاف اصلاح طلبان ایران به نام ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان: گام دوم برای شرکت در انتخابات دهمین دورهٔ مجلس شورای اسلامی و انتخابات پنجمین دورهٔ مجلس خبرگان رهبری شکل گرفت. در نهایت این ائتلاف با چهار چهره سرشناس یعنی سید محمد خاتمی، محمد رضا عارف، حسن روحانی و اکبر هاشمی رفسنجانی تشکیل شد و فهرستی با نام لیست امید برای انتخابات توسط شورای عالی سیاستگذاری انتخاباتی اصلاح‌طلبان ارائه شد که در تهران به پیروزی قاطع رسید و در استان‌ها نیز در مرحله اول و دوم ۱۳۰ کرسی مجلس را بدست آوردند.[۳]

تشکل‌های عمده اصلاح‌طلبان[ویرایش]

بنیادها[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  • «فرهنگ جامع سیاسی» - نوشتهٔ محمود طلوعی - نشر علم - شابک: ۴-۰۳۰-۴۰۵-۹۶۴
  • «کتاب اصطلاحات سیاسی» - به کوشش عبدالرحمان میاح - نشر پارسایان - ۴-۹۱-۶۵۶۶-۹۶۴
  • «کتاب پژوهش در علوم سیاسی» - نوشته دکتر کاووس سید امامی - ۵-۴۱-۷۷۴۶-۹۶۴
  • «چرا اصلاحات شکست خورد: نقدی بر عملکرد هشت ساله اصلاح طلبان در ایران ۱۳۷۶–۱۳۸۵»، دکتر کاظم علمداری، خرداد ۱۳۸۷، انتشارات سایه، شابک: ۲-۳۷-۹۳۳۴۲۹-۱