هریس

هریس
هریس
کشور	ایران
استان	آذربایجان شرقی
شهرستان	هریس
بخش	مرکزی
مردم
جمعیت	۹٬۵۱۳ نفر
اطلاعات شهری
نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی	نا مشخص(ميان دوره اي)
ره‌آورد	فطیر و قالی اعضای شورای شهر=دكتر واعظی، وقاری، فرزانه، محمدزاده، هریس نژاد
پیش‌شماره تلفنی	0414343
	هریس روی نقشه ایران; ۳۸°۰۹′ شمالی ۴۷°۰۴′ شرقی / ۳۸.۱۵° شمالی ۴۷.۰۷° شرقیمختصات: ۳۸°۰۹′ شمالی ۴۷°۰۴′ شرقی / ۳۸.۱۵° شمالی ۴۷.۰۷° شرقی

هِریسْ یکی از شهرهای شرقی استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان هریس است. بررسی باستان‌شناسان نشان می‌دهد که در گذشته تمدن‌های متعدد تاریخی در این منطقه وجود داشته‌اند. نقش فرماندهی این شهر در سطح منطقه به‌جهت قرارگرفتن آن در گوشهٔ شمال شرق شهرستان، کم‌رنگ‌تر شده‌است.^[۳]

زمین‌های کشاورزی هریس به‌جهت قرارگرفتن در دامنهٔ ارتفاعات و بهره‌مندی از خاک جلگه‌ای، بسیار حاصل‌خیز گشته‌است. ارتفاع این شهر از سطح دریا بین ۱۸۰۰ تا ۱۸۵۰ متر بوده و از این‌جهت به‌عنوان بام آذربایجان شناخته می‌شود.^[۳]

اکثر اهالی هریس به کشاورزی و دامداری می‌پردازند؛ قالی‌بافی نیز به‌عنوان حرفه‌ای قدیمی که در هیچ برهه‌ای از تاریخ متوقف نشده، به شیوهٔ سنتی خود انجام می‌پذیرد. فطیر (نوعی نان سنتی) از مهم‌ترین سوغات هریس به‌شمار می‌رود.^[۳]

هریس از لحاظ تقسیمات کشوری در منطقهٔ جغرافیایی نامناسبی واقع شده و توان ارتباط مناسب و مطلوب با سایر نواحی شهرستان را ندارد. از همین‌روی تنها بخشی از مناطق شهرستان هریس را تحت تأثیر خود قرار داده و سایر بخش‌ها و نواحی این شهرستان به تابعیت شهرهای همجوار نظیر تبریز، اهر و مهربان درآمده‌اند.^[۳]

آب و هوای هریس نیز همچون سایر مناطق استان آذربایجان شرقی از سه توده‌هوا تأثیر پذیرفته و به‌طور کلی نیمه‌خشک سرد محسوب می‌شود. قرارگرفتن این شهر در ارتفاعات کوه‌های قوشه‌داغ ونزدیکی سبلان و عبور رودخانهٔ تلخه‌رود از نزدیکی آن، بر چگونگی آب و هوای هریس نقش تعیین‌کننده‌ای داشته‌است.^[۳]

برپایهٔ سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵ خورشیدی، جمعیت هریس در این سال بالغ بر ۹٬۵۱۳ نفر بوده که از این‌جهت بیست و دومین شهر استان آذربایجان شرقی محسوب می‌شود.^[۱]

پیشینه[ویرایش]

یکی از میدان‌های هریس.

قدیمی‌ترین اشاره به نام هریس مربوط به وقف‌نامهٔ ربع رشیدی و دوران غازان‌خان مغول است که این موضوع نشانگر قدمت و پیشینهٔ تاریخی این شهر است.^[۳]

عامل اصلی گسترش و توسعهٔ شهرنشینی در هریس، موقعیت جغرافیایی آن بوده‌است؛ به گونه‌ای که این شهر در مرکز منطقه و برسر راه روستاها و ییلاق‌های ارتفاعات شمالی آن قرار گرفته و محلهٔ بازار که در مرکز شهر هریس واقع شده نیز نشانگر رونق داد و ستد در زمان‌های گذشته در این شهر است.^[۳]

هستهٔ اولیهٔ هریس در نواحی جنوبی مسیل برازین شکل گرفته و بعدها در امتداد محور ارتباطی آن با شهرهای تبریز و اهر گسترش یافته‌است. در این دوران بخش‌های شرقی و غربی شهر از گسترش مطلوب بازمانده‌است؛ ولی در دوران‌های بعد توسعهٔ شهر در تمام جهات و محورهای ارتباطی آن با سایر نقاط بوده‌است.^[۳]

مراکز درمانی[ویرایش]

بیمارستان هریس در زلزلهٔ سال ۱۳۹۱ آسیب دید و دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و مکان آن به مدرسهٔ قلم‌چی انتقال یافته‌است.

خدمات[ویرایش]

خیابان انقلاب هریس.

هریس در سال‌های اخیر به‌جهت مرکزیت شهرستان، از لحاظ امکانات خدماتی تغییرات قابل ملاحظه‌ای را شاهد بوده‌است؛ به طوری که ۶۱ درصد از کل شاغلان بخش خدمات در کل شهرستان را به خود اختاص داده‌است.^[۳]

در این میان برخی از بخش‌های خدماتی نظیر صنعت و کشاورزی در این شهر پیش‌رفت چندانی نکرده‌اند؛ به گونه‌ای که هریس به‌جای رستوران، هتل و مسافرخانه، تنها چند باب غذاخوری و قهوه‌خانه را در خود جای داده‌است. از لحاظ بازرگانی نیز حدود ۱۷ عمده‌فروش و ۲۰۰ خرده‌فروش در محله‌ها و روستاهای پیرامون این شهر مشغول به فعالیت‌اند.^[۳]

صنعت و مشاغل[ویرایش]

اصلی‌ترین شغل ساکنان هریس قالی‌بافی بوده و مردان و زنان بسیاری در کارگاه‌های تولید قالی مشغول به فعالیت‌اند. قالی هریس از شهرت جهانی برخوردار بوده ولی به علت کم‌کاری مسئولان و همچنین خود اهالی این شهر رو به فراموشی گذاشته است. از سایر مشاغل موجود در این شهر می‌توان به پنجره‌سازی، جوشکاری، چوب‌بری و درب‌سازی اشاره کرد، همچنین هریس دارای کارخانجات متعددی از قبیل کارخانه آبگرمکن سازی و کارخانه تولید کیک وکلوچه می‌باشد.

نیروگاه سیکل ترکیبی هریس نیز از منابع انرژی در این منطقه است.^[۳]

مراکز دانشگاهی[ویرایش]

آزاد[ویرایش]

دانشگاه آزاد در سال ۱۳۸۳ تاسیس گردید. در زمان ریاست مهندس قلی سایت ۱۶ هکتاری آن تملک و احداث آن آغاز گردید. در زمان ریاست مهندی نظری به اتمام رسید. در حال حاضر در نزدیک به ۳۰ رشته کارشناسی دانشجو می‌پذیرد. با تلاشهای مهندس نظری در مهر ماه ۱۳۹۰ در دو رشته معماری و برق قدرت دانشجوی کارشناسی ارشد پذیرش نمود. در تلاش است برای بهمن ۱۳۹۰ سه رشته دیگر کارشناسی ارشد دایر گردد. از این نظر تنها واحد کوچک دانشگاه آزاد در سطح کشور است که رشته‌های کارشناسی ارشد در آن دایر است.

پیام نور[ویرایش]

در سال ۸۶ شروع به فعالیت نمود. هم اکنون ۵۰۰ نفر دانشجو در آن مشغول به تحصیل هستند. سایت اصلی آن در نزدیک اداره راه و ترابری قرار دارد ولی به علت بروز اختلاف در بین اعضای شورای فعلی و کارشکنی بعضی از اعضای سابق احداث ساختمان اصلی به تعویق افتاده‌است.

آموزشکدهٔ فرش[ویرایش]

در سال ۱۳۸۳ شروع به فعالیت نمود. این آموزشکده به دانشگاه هنر تبریز وابسته‌است. با تمهیدات انجام شده قرار بود به دانشکده ارتقا یابد ولی در اثر کارشکنی بعضی از مسوولین قبلی و فعلی شهر و بعضی اعضای فعلی شورای شهر به سرانجام نرسید. با تلاش مسوولین دانشگاه هنر و رییس آموزشکده زمینهای اطراف آموزشکده تملک شده و احداث نمایشگاه فرش در آنجا به تصویب رسیده‌است.

دامداری[ویرایش]

با وجود استقرار شهرداری و فرمانداری در هریس، این شهر هنوز هم اقتصاد روستایی خود را حفظ کرده‌است. برپایهٔ آمار سازمان دامپزشکی استان آذربایجان شرقی، حدود ۴۸۰۰ رأس بره، ۱۱۰۰ رأس بز و برغاله، ۴۸۰ رأس گاو و گوساله و ۲۱۰ رأس گاومیش و بچه گاومیش در هریس نگهداری می‌شوند.^[۳]

آب و هوا[ویرایش]

بیشینهٔ مطلق دمای هریس ۳۶٫۵ درجهٔ سانتی‌گراد بالای صفر و مربوط به اردیبهشت‌ماه بوده و کمینهٔ مطلق دمای آن نیز ۳۳ درجهٔ سانتی‌گراد زیر صفر و مربوط به بهمن‌ماه است.^[۳]

بیش‌ترین میزان متوسط بارندگی هریس ۶۴٫۹ میلی‌متر و مربوط به اردیبهشت‌ماه بوده و کم‌ترین میزان متوسط آن نیز ۶ میلی‌متر و مربوط به مردادماه است.^[۳]

بیش‌ترین شمار روزهای یخ‌بندان هریس ۱۶۴ روز و مربوط به سال ۱۳۵۳ خورشیدی و کم‌ترین شمار آن نیز ۹۷ روز و مربوط به سال ۱۳۶۲ خورشیدی بوده‌است.^[۳]

میزان متوسط درجهٔ حرارت سالانه در هریس ۸٫۵ درجهٔ سانتی‌گراد است. میزان متوسط بارندگی سالانه در آن نیز ۳۱۵٫۲ میلی‌متر است.^[۳]