آثار طبیعی ملی ایران

گل سوسن چلچراغ

گل لاله واژگون بختیاری

با میراث طبیعی ایران اشتباه نشود.

آثار طبیعی ملی ایران از نظر مقررات سازمان محیط زیست ایران، پدیده‌های نمونه یا مجموعه‌های گیاهی و جانوری (زیست‌محیطی) نادر یا اشکال و مناظر کم‌نظیر، ویژه و غیر قابل جایگزین که از جهات علمی، تاریخی یا طبیعی دارای ارزش حفاظتی باشند، به عنوان اثر طبیعی ملی، با تعیین محدوده از آنها حراست می شود.

اثر طبیعی ملی، یکی از مناطق چهارگانه حفاظت محیط زیست ایران می باشد.

نمونه‌های اثر طبیعی ملی ایران

در حدود ۲۰ اثر طبیعی ملی در ایران وجود دارد که نمونه هایی از آن عبارتند از:

• گونه گیاهی لاله واژگون چهارمحال وبختیاری: لاله واژگون از خانواده سوسن است. گلدهی لاله‌های واژگون در ماه اردیبهشت می‌باشد.

• گونه گیاهی سوسن چلچراغ گیلان: با توجه به نادر بودن این گل سازمان محیط‎ ‎زیست اطراف رویشگاه طبیعی سوسن چلچراغ را محصور نموده و اعلام کرده است که هر گونه بهره برداری از آن‌جا تنها با مجوز رسمی ممکن خواهد بود.

• طبیعت علم کوه مازندران: قله علم‌کوه از قابلیت‌های مناسب کوهنوردی و یخچال‌ها و چشم اندازهای بی نظیر، برخوردار است. از گونه‌های جانوری واقع در این منطقه میتوان از کل و بز، خرس قهوه‌ای، پلنگ، کبک دری و از گونه‌های گیاهی میتوان از ارس خزنده، گیاهان بالشتکی نظیر گون نام برد.

• غار ماهی‌کور: غاری است که در استان لرستان، در بخش پاپی و در نزدیکی روستایی به نام لِوَن واقع شده است. این غار تنها اثر طبیعی ملی استان لرستان است. این اثر در سال ۱۳۸۴ به عنوان اثر طبیعی ملی ثبت شده است. دو نمونه نادر و منحصربه‌فرد از ماهیانِ کور در این غار وجود دارد که مشابه آنها در هیچ نقطه دیگری از دنیا یافت نشده است. این ماهی فاقد قدرت بینایی بوده و به طور کامل کور است و هیچگونه آثاری از چشم خارجی در آنها مشاهده نمی‌شود و به دلیل این‌که در آبهای زیرزمینی و در تاریکی غارها زندگی می‌کنند به ماهی کور غارزی معروف هستند. کپورماهی کور غار ایرانی، با نام علمی «Iranocypris typhlops» و سگ ماهی کور غار، با نام علمی «Paracobits smithi» دو گونه منحصر به فرد و در معرض خطر انقراض موجود در این غار هستند.

تصویر شماتیک کپورماهی کور غار ایرانی با نام علمی «Iranocypris typhlops»

جستارهای وابسته

• اثر طبیعی ملی
• میراث طبیعی ایران
• میراث طبیعی

منابع

• مناطق چهارگانه محیط زیست ایران پایگاه حوزه