ورزقان
 |
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع با ارایهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بیمنبع را میتوان به چالش کشید و حذف کرد. |
| ورزقان | |
|---|---|
 |
|
| کشور |  ایران |
| استان | آذربایجان شرقی |
| شهرستان | ورزقان |
| بخش | مرکزی |
| مردم | |
| جمعیت | ۳٬۵۴۹ نفر[۱] |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱۶۷۰ متر |
| اطلاعات شهری | |
| ره‌آورد | کشاورزی - دامداری-گندم -جو-به -تمشک جنگلی -عسل-روغن حیوانی-کره-گیاهان دارویی-ماست |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۴۱۴ |
| تابلوی خوش‌آمد به شهر | |
وَرْزَقان یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی است که در بخش مرکزی شهرستان ورزقان واقع شده و مرکز این شهرستان است. این شهر در ۴۰ کیلومتری غرب اهر و ۷۸ کیلومتری شمال تبریز واقع شده‌است. در دهه چهل ورزقان قصبه‌ای بود که ۱۳۹۵ نفر جمعیت داشت.[۲] طبق آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته‌است، این شهر با جمعیتی بالغ بر ۳٬۵۴۹ نفر،[۳] چهل و ششمین شهر پرجمعیت آذربایجان شرقی می‌باشد.
زمین‌لرزه‌هایی در سال ۱۳۹۱ در ۱۰ کیلومتری ورزقان و ۱۷ کیلومتری اهر اتفاق افتاد و به زمین‌لرزه‌های اهر، هریس و ورزقان معروف شد که باعث کشته‌شدن ۳۰۶ نفر و زخمی‌شدن ۵٬۰۰۰ نفر شد.[۴][۵][۶][۷][۸]
پیشینه[ویرایش]
ورزقان پیش‌تر یکی از بخش‌های تابعهٔ شهرستان اهر بوده و ۳۰۰ روستا در تابعیت این بخش بوده‌اند. در این زمان، این بخش جزء بزرگ‌ترین بخش‌های استان آذربایجان شرقی بوده‌است؛ ولی بعدها بخش‌هایی از آن به شهرستان‌های جلفا، هریس و تبریز ملحق شدند و شمار روستاهای آن به ۱۱۰ روستا کاهش یافت.[۹]
به هنگام تشکیل شهرستان جلفا در دههٔ ۱۳۶۰ خورشیدی، بخشی از منطقهٔ دیزمار (دهستان دیزمار غربی) شامل شهر سیه‌رود و روستاهای تابعهٔ آن، از بخش ورزقان جدا شده و به شهرستان جدیدالتأسیس جلفا پیوستند.[۹]
همچنین دهستان خواجه که یکی از دهستان‌های تابعهٔ بخش ورزقان بوده، به بخش تبدیل شد. سپس بخش تازه‌تأسیس خواجه به شهرستان هریس پیوست و به‌عنوان دومین بخش این شهرستان شناخته شد.[۹]
دهستان اسپران به مرکزیت روستای ینگی‌اسپران نیز پیش‌تر از دهستان‌های جنوبی بخش ورزقان اهر بوده که در تقسیمات جدید کشوری و هم‌زمان با مستقل‌شدن شهرستان‌های آذرشهر و اسکو از شهرستان تبریز، به این شهرستان پیوست و از دهستان‌های تابعهٔ بخش مرکزی شهرستان تبریز شد.[۹]
مردم[ویرایش]
اهالی ورزقان آذربایجانی بوده و به زبان ترکی آذربایجانی سخن می‌گویند. لهجهٔ آن‌ها قره‌داغی بوده و تفاوت‌های اندکی با لهجهٔ تبریز دارد.
شغل اکثر اهالی ورزقان کشاورزی و دامداری است؛ همچنین عده‌ای در مراکز دولتی مستقر در این شهر مشغول به‌کار هستند. این منطقه بزرگ‌ترین قطب تولید عدس و سومین قطب تولید عسل در سطح استان آذربایجان شرقی است.[۹] عشایر ارسباران (قره‌داغ) تابستان‌ها در دشت‌های اطراف ورزقان مستقر شده و به کشاورزی و دامداری می‌پردازند. ورزقان مقر طایفه حاج علیلو است.
آب و هوا[ویرایش]
ورزقان در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده و دارای تابستان‌هایی معتدل و زمستان‌هایی سرد است. کوههای آق‌داغ، ایری‌داغ، پیرسقا، جله‌داغ، جوشون، خاروانا، کامتال، کیامکی و مشک‌عنبر در پیرامون این شهر جای گرفته‌اند.[۹]
گردشگری[ویرایش]
در سالیان اخیر سد ورزقان تبدیل به بهشت عاشقان ماهیگیری شده است؛ به طوری که از مناطق مختلف استان برای تفریح و ماهیگیری به این منطقه ی زیبا مراجعه می کنند.[۱۰]
منطقه گردشگری چیچکلی (در ۳۵ کیلومتری شمال غرب ورزقان)، مسجد جامع خاروانا (مربوط به به سده‌های ۶ و ۷ هجری قمری)، خانه امیر ارشد یا داش‌ساختمان (در ۱۲ کیلومتری غرب ورزقان)، کتیبه میخی سقندل (در ۵ کیلومتری ورزقان)، آبشار گل‌آخور (با ارتفاع ۱۲ متر)، قلعه تاریخی جوشین (در ۲۶ کیلومتری غرب ورزقان (به احتمال زیاد مربوط به زمان مادها)، قلعه کیقال، امامزاده سیدخلیل جوشین، گنبد الله‌الله (مربوط به اواخر دوره ایلخانان مغول تا صفویه)، روستای آستمال (با قدمت چند هزار ساله)، روستای کرینگان (که اهالی آن به زبان تاتی صحبت می‌کنند)، تپه داش‌باشی یا ارمنی گوللویی، قلعه کندی‌بولاغ، قلعه داشی، قلعه اژدها داشی، گورستان سقای، قلعه سرخه دیزج و تپه الله‌لو (همگی با قدمت هزاره اول قبل از میلاد)
جمعیت[ویرایش]
طبق آخرین تقسیمات کشوری، شهرستان ورزقان دارای دو بخش به نام‌های مرکزی (شامل دهستان‌های ازومدل جنوبی، ازومدل شمالی، بکرآباد و سینا) و خاروانا (شامل دهستان‌های دیزمار مرکزی، جوشین و ارزیل)، دو نقطه شهری به نام‌های ورزقان و خاروانا و ۱۶۳ روستا است.
براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰، جمعیت شهرستان ورزقان در حدود ۴۵ هزار و ۷۰۸ نفر (۱٫۲ درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان ۵ هزار و ۳۸۵ نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان ۶ هزار و ۷۵۸ نفر و جمعیت روستایی آن ۳۸ هزار و ۹۵۰ نفر و تعداد خانوار آن ۱۲ هزار و ۲۴۴ خانوار است.
منابع[ویرایش]
- ↑ «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ خورشیدی». درگاه ملی آمار. بازبینی‌شده در ۳ ژانویهٔ ۲۰۱۰.
- ↑ http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-363d3d3cb98840a38d2d572e3336050a-fa.html
- ↑ «سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵، جمعیت تا سطح آبادی‌ها بر حسب سواد» (فارسی). مرکز آمار ایران، ۱۳۸۵. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۲.
- ↑ «دو زمین‌لرزه بزرگ شمال غرب ایران را لرزاند». بی‌بی‌سی فارسی، ۱۱ اوت ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۱ اوت ۲۰۱۲.
- ↑ «در دو زمین لرزه در استان آذربایجان شرقی بیش از ۱۵۰ تن کشته شدند». صدای آمریکا، ۱۱ اوت ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۱ اوت ۲۰۱۲.
- ↑ «وقوع دو زمین لرزه بزرگ در استان آذربایجان شرقی». یورونیوز آمریکا، ۱۱ اوت ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۱ اوت ۲۰۱۲.
- ↑ «بیش از ۱۵۰ کشته و صدها زخمی در زلزله آذربایجان شرقی». دویچه‌وله فارسی، ۱۱ اوت ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۱ اوت ۲۰۱۲.
- ↑ «دو زلزله نسبتاً شدید شهرستان اهر در آذربایجان شرقی را لرزاند». رادیوفردا، ۱۱ اوت ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۱ اوت ۲۰۱۲.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ ۹٫۴ ۹٫۵ «ورزقان». استانداری آذربایجان شرقی. بازبینی‌شده در ۲۳ مارس ۲۰۱۱.
- ↑ http://www.dourbin.net/albumdetail-2067-fa.html
 |
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای ورزقان دارد. |
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ورزقان موجود است. |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||
|
||||||
|
||||||||||||||||||||||||
