شهرستان بافت
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکیپدیا برای ارجاع به منابع با ارایهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بیمنبع را میتوان به چالش کشید و حذف کرد. |
لحن یا سبک این مقاله بازتابدهندهٔ لحن دانشنامهای استفادهشده در ویکیپدیا نیست. |
بافت |
|
---|---|
اطلاعات کلی | |
کشور | ایران |
استان | کرمان |
نامهای پیشین | گئومات، اقطاع، بافد |
مردم |
|
جمعیت | ۷۵٬۹۴۰ نفر[۱] |
مذهب | اسلام (شیعه) |
جغرافیای طبیعی |
|
مساحت | ۶۴۹۴٬۷۷ کیلومترمربع[۱] |
ارتفاع از سطح دریا | ۲۲۸۰ متر از سطح دریا (مرتفعترین شهر بالای ۲۵ هزار نفر جمعیت ایران) |
شهرستان بافت یکی از کهن ترین مناطق استان کرمان است. این شهرستان در جنوب غربی این استان قرار گرفته و مرکز آن شهر بافت است و تا کلانشهر کرمان ۱۵۶کیلومتر فاصله دارد. نام قدیم این شهرستان گئومات میباشد که یکی از شاهان ساسانیان به یکی از نوادگان خود این بلاد را هدیه دادهاست. گفته شدهاست این منطقه در کنار منطقه معروف تپه یحیی بوده که دارای آب و هوایی معتدل بودهاست. بافت منطقهای کوهستانی و سردسیر است. تعدادی از مردم این شهرستان طی هزاره گذشته از استان فارس به آنجا مهاجرت نمودهاند. جمعیت این شهرستان در سال ۱۳۸۵ و تاقبل از جدایی شهرستانهای رابر و ارزوئیه برابر با ۱۴۵٫۰۱۴ نفر بودهاست.[۲] این شهرستان تا سال ۱۳۸۸ شهرهای رابر و ارزوئیه را نیز شامل میشدهاست. براساس سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت فعلی شهرستان بافت ۷۵٬۹۴۰ نفر است.[۳] شهرستان بافت توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) به عنوان یکی از ۷۰ شهر سالم ایران و یکی از هزار شهر سالم جهان معرفی شده است.[۴][۵] ارتفاع شهر بافت از سطح دریا ۲۲۸۰ متر است که در برخی نواحی شهر بافت به ۲۳۱۵ متر از سطح دریا هم میرسد و بافت از شهرهای مرتفع ایران و بلندترین شهر بالای ۲۵ هزار نفر جمعیت ایران محسوب میشود.
محتویات
- ۱ بافت، بام جنوب ایران و مرتفعترین شهر بالای ۲۵ هزارنفر جمعیت ایران
- ۲ تاریخچه
- ۳ تقسیمات کشوری
- ۴ جمعیت
- ۵ جغرافیای بافت
- ۶ اقتصاد
- ۷ مناطق دیدنی
- ۸ سد مخزنی بافت
- ۸.۱ برخی مناطق گردشگری و توریستی
- ۸.۲ روستاهای گردشگری
- ۸.۳ امامزاده سیدعلی موسی
- ۸.۴ امام زاده سلطان فقیه الدین
- ۸.۵ پارک ملی خبر
- ۸.۶ منطقه حفاظت شده انجرک
- ۸.۷ درخت چنار کهنسال ترنگ
- ۸.۸ قلعه_تاریخی_دشتاب
- ۸.۹ قلعه زهرا خانم
- ۸.۱۰ قلعه کرد علی
- ۸.۱۱ قلعه هشون
- ۸.۱۲ غار طرنگ
- ۸.۱۳ غار جفریز گوغر
- ۸.۱۴ غار شبپره
- ۸.۱۵ سنگ نوشتهای تاریخی در ارتفاعات بافت
- ۹ صنعت و معدن
- ۱۰ وبگاههای خبری
- ۱۱ دانشگاهها و مراکز آموزش عالی
- ۱۲ افراد سرشناس
- ۱۳ بخشهای تابعه
- ۱۴ دهستانهای شهرستان بافت
- ۱۵ منابع
بافت، بام جنوب ایران و مرتفعترین شهر بالای ۲۵ هزارنفر جمعیت ایران[ویرایش]
شهرستان بافت در ۱۵۶کیلومتری مرکز استان کرمان، مرتفعترین و خوش آب و هواترین شهر استان کرمان و ایران میباشد.[۶] شهر بافت با ارتفاع ۲۲۸۰ متر از سطح دریا مرتفعترین شهر جنوب ایران و مرتفعترین شهر بالای ۲۵ هزارنفر جمعیت ایران محسوب میشود. قرار گیری در ارتفاع زیاد و همجواری با کوه شاه سبب اعتدال هوای این شهر در تابستان شده است، همچنین به علت قرارگیری در عرضهای پایین و جای گیری شهر در دامنه جنوبی کوه دالاخانی آفتاب زمستانی موجب تعادل دمایی در زمستان میشود. این تعادل آب و هوایی و وجود رودهای بزرگ و پر آب سبب شکل گیری تمدن باستانی حوزه هلیل رود در شهرستان بافت شده است. شهر کنونی بافت ۱۲۰۰ سال قدمت تاریخی دارد اما قدمت نقاطی از شهرستان بافت به پنج هزار سال قبل از میلاد میرسد.[۷]
تاریخچه[ویرایش]
اندر موجودیت بافت آوردهاند که در قرن اول هجری بافت یکی از حوزههای سیرجان بوده و چون صفاریان در این دوره در بلاد کرمان منشأ خدماتی بودهاند، به احتمال وافر در بافت هم اثرات خیرشان ردی داشتهاست، در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری به بخشهایی از بافت و حومه اقطاع میگفتند و چون بافت ما سنش به دوره سلجوقیان قد کشید، تنی چند از اولاد ملک قاوَرد یا همان سلجوقیان کرمان در قسمتهایی از بافت مانند رابر سکنا گزیده و بر مردم آنجا حکمرانی میکردند. در دوره قراختائیان یکی از حکمرانان کرمان، حکمرانی بافت و ارزوئیه را به جلال الدین بن سلطان قطب الدین واگذار کرد. در دوره آل مظفر برخی پادشاهان در بافت و ارزوئیه به تاخت و تاز مشغول بوده و جنگ امیر مظفر با شیخ ابواسحاق در بافت روی دادهاست. در دوره صفویه افشارها در بافت ظهور پیدا کردند و سرآغاز افشاری خود را اوایل همین عصر صفوی به سال ۹۱۶ ه. ق با رئیس ایلی درگاه قلی بیگ بر کرسی بافت نشاندند و بر همین اساس به بافت در آن زمان اقطاع افشار میگفتند. در دوره نادری ساکنان بافت (طوایف اقطاع و افشار) از حمایت نادرشاه نه تنها بهره نجستند، بلکه گرفتار نادری نادرشاه شدند و همین بس وقتی که نادر به کرمان آمد، چون خاندان قلی بیگ افشار را فربه دید، فربه بودن خاندان قلی بیگ را بهانه قرار داد و سر او را در سوراخ تنگی در دیوار گذاشتند و با طناب و دو گاو سر از تن خاندان قلی بیگ جدا کردند. پس از بی مهریهای نادر شاه به بافت، تاریخ بافت به زندیه رسید، در این دوره ۸ هزار سوار و تفنگچی کریم خان زند به سرکردگی نضیرخان لاری حاکم لار که قصد تصرف کرمان را داشت، ابتدا وارد ارزوئیه و از آنجا به اقطاع آمدند و سپس به قصد تصرف کرمان از بافت برفتند؛ و اما در دوره قاجار و قاجاریه، بافت بصورت ملوک الطوایفی اداره میشد و هر ناحیه اش برای خود کلانتر و یا کدخدایی میداشتهاست. میرزاحسین وزیر، علی محمد خان، عدل السلطان، ملا غلامحسین خان بافتی (امین الرعایا)، صمدالله شیبانی (امین دیوان) و مرآت اسفندیاری از آن جمله حاکمان و کلانتران بودهاند. در اواخر همین دوره بخش وسیعی از بافت تحت نفوذ غنجعلی خان افشار، ایلخان بزرگ قرار گرفت و بعد از او حاکمیت اقطاع و افشار به برادرش هژبرالسلطنه واگذار شد. افراد دیگری مانند مرتضی قلی خان سرهنگ، میرزا خان سرتیپ و فرزندش احمد علی خان ایلخانی نیز حاکم بافت بودهاند. خلاصه آنکه در دوره قاجاریه، افشارها نقش مهمی در حکومت داشتند و در سال ۱۲۰۷ ه. ق به دستور آقامحمدخان قاجار، فتحعلی شاه به قصد تصرف کرمان عازم میشود و نخست به سیرجان واز آنجا به بافت ورود پیدا میکنند. گروهی از ریش سپیدان و بزرگان از جمله:آخوند ملا محمدصالح بافتی، حیدرخان هشونی و امیر باقر گوغری به گرمی از او و سپاهش استقبال کردند تا اینکه فتحعلی شاه حکمرانی بافت را به میرزا حسین پسر آقا علی واگذار کرد و به رابر حملهور شد، مردم رابر به سختی با او مقابله کردند ولی در نهایت قلعه رابر به محاصره و تصرف فتحعلی شاه درآمد.[۸]
وجه تسمیه[ویرایش]
نام قدیم این شهرستان باخته بوده که بعدها به باخت تبدیل شده و در نهایت اکنون بافت نامیده میشود.[نیازمند منبع]
تقسیمات کشوری[ویرایش]
در ۱۳۱۶ ش، طبق قانون تقسیمات کشور، بخش بافت در شهرستان کرمان (استان هشتم) تشکیل شد. در ۱۳۲۳ ش، بخش بافت از شهرستان کرمان مجزا و ضمیمه شهرستان نونهادِ سیرجان شد. در فهرست تقسیمات کشوری ۱۳۴۰ش، شهرستان بافت جزو شهرستانهای استان هشتم است.[نیازمند منبع]
جمعیت[ویرایش]
جمعیت شهرستان بافت، براساس سرشماری ۱۳۷۰ ش، بالغ بر ۳۷۷، ۱۳۱ تن بود که از آن میان ۱۹۸٬۳۱ تن (حدود ۲۴ درصد) شهرنشین و ۱۷۹، ۱۰۰ تن (حدود ۷۶ درصد) روستانشین بودند. جمعیت شهرستان بافت، براساس سرشماری ۱۳۹۰ معادل ۷۵۹۴۰ نفر میباشد. شهرستان بافت دارای دو نقطه شهری به نامهای بافت و بزنجان است. این شهرستان دارای دو بخش و۶دهستان است. از نظر ارتفاع از سطح دریا بافت سومین شهر مرتفع ایران است که ارتفاعی معادل ۲۲۸۰متر از سطح دریا را داراست و اقلیمی کاملاً متفاوت با نقاط همجوار خود دارد. به همین دلیل به «بام کویر ایران» مشهور است.[نیازمند منبع]بافت دومین شهر عشایر نشین کشور میباشد و از لحاظ تعداد ایل و طایفه در سطح کشور رتبه اول را دارد و ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار راس دام سبک و ۲۰ هزار راس دام سنگین در این منطقه وجود دارد.
موقعیت جغرافیایی[ویرایش]
شهرستان بردسیر | شهرستان بردسیر | شهرستان بردسیر | ||
شهرستان رابر | شهرستان سیرجان | |||
شهرستان بافت | ||||
شهرستان کهنوج، شهرستان جیرفت | شهرستان ارزوئیه | شهرستان سیرجان |
جغرافیای بافت[ویرایش]
شرایط خاص ارتفاعی شهر بافت و همچنین قرارگیری در مدارهای پایین و ویژگیهای توپوگرافی که قرار گرفتن این شهرستان بین ادامه رشته کوههای زاگرس و امتداد ارتفاعات فلات مرکزی ایران ایجاد کرده است باعث ایجاد اقلیمی کاملاً متفاوت از نواحی همجوار در شهرستان بافت گردیده به گونهای که با آغاز بارانهای موسمی ناشی از تودههای مانسون هندی در اوسط تابستان دما به طرز چشمگیری افت میکند همچنین قرار گیری کویرسیرجان در غرب و ارتفاعات ۴۴۰۰متری کوه شاه در شرق موجب ایجاد بادهای محلی شده که در کاهش دمای اوایل تابستان نقش مؤثری دارد؛ همچنین با وزش بادهای صد و بیست روزه و گسترش آن به نواحی غربی تر شهر بافت نیز همچون سایر نواحی جنوب شرق کشور تحت تأثیر آن قرار میگیرد که خوشبختانه با وجود موهبت خدادادی بلندیهای شمالی این توده هوای گرم و خشک صعود کرده و خنک میشود و این گونه در شهر بافت کمتر روزی از سال دمای بالای ۳۰ درجه را تجربه میکنیم. به همین لحاظ بافت با اقلیمی کوهستانی و معتدل به بهشت جنوب میماند. بلندیهای شاخص شهرستان شامل ارتفاعات ۴۴۰۰متری کوه شاه در شمال و کوههای ۳۸۰۰متری گوغر در شمال غرب همچنین ارتفاعات خبر در جنوب به بلندای ۳۸۵۰متر و ارتفاعات جنگلی مناطق گوشک و طرنگ باارتفاع ۳۳۰۰۰متر است. کوه شاه در محدودهٔ شهرستان بافت و در ۲۰کیلومتری شمال شرقی این شهر قرار گرفته است. نظرات متعددی در مورد وجه تسمیهٔ این کوه وجود دارد؛ همانطور که از سنگ نوشتههای تخت شاهزاده برمی اید کوه شاه همواره تحت محافظت و قرق شکاربانان و قرقچیان شاهی بوده و از گذشتههای دور تا اواخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار شاهان و شاهزادگان برای تفرج و شکار به این کوهستان زیبا میآمدند؛ دلیل دیگر شکل قلهٔ غربی کوه شاه به نام کله برفی است که با ارتفاع ۴۳۹۱ متر به صورت قلهای مخروطی شکل و سپیدپوش از اکثر مناظر مشاهده میشود و با اختلاف ارتفاع زیادی که با کوهستانهای اطراف دارد در روزهای صاف از کرمان سیرجان و بردسیر و تقریباً همهٔ نقاط شهرستان قابل روئیت است. مرتفعترین نقطهٔ این کوهستان قلهٔ شرقی آن موسوم به «تخت عبدالبیگی» است که ۴۴۰۲متر از سطح دریا ارتفاع دارد. کوه شاه مناظر بدیعی در زمستان دارد.[۹] در گذشته جنگل زیبایی از درختان ارس و کیکم و بنه دامنههای این کوهستان را پوشانده بود که به دلیل عدم حفاظت و قطع درختان توسط عشایر و روستانشینان دامنه این کوه و چرای بیرویه تنها آثار معدودی از آنها در چند نقطه برجای مانده است. حیات وحش این منطقه روزگاری زبان زد بوده که با شکار بی رحمانه و تخریب و ناامنی زیستگاه به خصوص در دههٔ ۶۰ تقریباً تمام کل و قوچ و پلنگ این منطقه نابود شد.
در سالهای اخیر نیز شوربختانه با آغاز به کار معدن آهن تلخه چار شاهد ویرانی عظیمی[۱۰] در ارتفاع ۴۰۰۰متری جبهه جنوبی قله شاه بودیم؛ که خوشبختانه با هشیاری و دلسوزی مردم روستاهای مجاور این کوه زیبا فعالیت معدن موقتاً متوقف شده است. و[۱۱] از آن زمان هرسال در اوایل شهریور با یاری کوهنوردان و روستاییان صعود سراسری و جشن نجات کوه شاه برگزار میشود.
اقتصاد[ویرایش]
کشاورزی[ویرایش]
شهرستان بافت با آب وهوای کوهستانی و مساعد یکی از بزرگترین تولیدکننده گردوی کشور است. محصول اصلی این شهرستان گردو است که به سایر استانهای کشور صادر میشود. به دلیل ارتفاع بالای بافت از سطح دریا محصول گردوی شهرستان بافت از کیفیت بالایی برخوردار است. محصولات دیگری از جمله سیب درختی، زردآلو، هلو، شلیل، انار، بادام، انگور، آلبالو و گیلاس نیز دراین شهرستان برداشت میشود و پدیده عرش زمرد کاران شهرستان بافت بخش زیادی از بازار میوه نیمه جنوب و جنوب شرق کشور را تأمین میکند.[نیازمند منبع]
مناطق دیدنی[ویرایش]
سد مخزنی بافت[ویرایش]
سد مخزنی بافت با گنجایش حدود ۶۰ میلیون مترمکعب در شمال شرقی شهر بافت قرار دارد. با بهرهبرداری از تصفیه خانه آب شهر بافت این سد به بهرهبرداری خواهد رسید و با بهرهبرداری از این سد اب شرب شهر بافت تأمین خواهدشد.[۱۲] هم اکنون بخشی از آب شرب شهر بافت از چند حلقه چاه در بخش دشتاب شهرستان بافت تأمین میشود.
برخی مناطق گردشگری و توریستی[ویرایش]
- کوه شاه
- پارک ملی خبر
- روستای طرنگ
- غار جفریز
- خانه ایرانمنشها
- روستای بنگان
- قلعه غنجعلی خان هشون
- جنگل بنه گوشک
- غار شبپره
- قلعه کردعلی
- قلعههای تاریخی دشتاب
- سدمخزنی بافت
- باغهای گردوهای کهنسال گوغر
- منطقه یاس چمن
- دره بندر گوغر
- منطقه حفاظت شده انجرک
- باغ شهربزنجان
- امامزاده سید علی موسی (ع) دشتاب
- آبشارهای خوشکار
- آبشار بنگان
- حرم مطهرسلطان فقیه الدین
- روستاهای باغ فخروییه و تلخه چار
- سد مخزنی بافت
روستاهای گردشگری[ویرایش]
از مهمترین روستاهای خوش آب وهوای این شهرستان میتوان به روستاهای ترنگ، کیسکان و باغ فخروییه و تلخه چار و بنگان و خَبر اشاره کرد.
امامزاده سیدعلی موسی[ویرایش]
امامزاده سیدعلی موسی که از نوادگان امام موسی کاظم میباشد، از اماکن مهم و مورد احترام و تکریم مردم دشتاب و شهرستان بافت است و در ۲۸ کیلومتری شهر بافت واقع شدهاست.
امام زاده سلطان فقیه الدین[ویرایش]
در شهر بزنجان در ۸ کیلومتری شهربافت، روزانه شاهد حضور زائران بسیاری میباشد این مکان زیارتی همواره در ایام مختلف و به خصوص تاسوعا و عاشورای حسینی میزبان عده زیادی از عاشقان و دلدادگان اهل بیت است. این امامزاده هم اکنون در حال مرمت و بازسازی است. بنای اصلی امام زاده سیدعلی موسی هشت ضلعی بوده و دارای گنبدی فیروزهای و از آثار شاخص دورهٔ سلجوقی میباشد.[نیازمند منبع][۱۳]
پارک ملی خبر[ویرایش]
پارک ملی خبر، با ۱۴۹ هزار و ۹۸۳ هکتار وسعت یکی از مناطق شگفتانگیز شهرستان بافت در استان کرمان محسوب میشود. پارک ملی خبر در دامنه کوه خبر با ارتفاع۳۸۵۱متر قرار گرفتهاست. این پارک به دلیل دارا بودن تنوع زیستی ناشی از وجود ارتفاعات بلند، دشتهای متعدد، حوزههای آبخیز متنوع، در استان کرمان و کشور ایران کمنظیر است. پارک ملی خبر یازدهمین منطقهای است که در ایران عنوان پارک ملی را به خود اختصاص دادهاست. پارک ملی خبر در سال ۱۳۵۰ با عنوان منطقه حفاظت شده و در سال ۱۳۵۴ تحت عنوان پناهگاه حیات وحش خبر و روچون مورد حفاظت قرار گرفت و در نهایت این منطقه درسال ۱۳۷۰ بعنوان منطقه گردشگری فرهنگی در سازمان فرهنگی یونسکو به ثبت رسید و هشت سال بعد نیز به پارک ملی ارتقاء یافت. تنوع و تراکم پوشش گیاهی و جانوری در پارک ملی به همراه خصوصیاتی از قبیل یکی بودن زیستگاههای بومی، وجود برخی گونههای ذخیره ژنتیکی موجود به ویژه در کوهستانهای منطقه، گونههای جانوری نظیر رودک عسل خوار، گورکن، عقاب دو برادر و گونههای نادر گیاهی مانند زیتون وحشی، انار شیطان، بنه، درمنه، قیچ و ارس تفریحگاههای متنوعی را ایجاد کردهاست که بسیاری از آنها در معرض انقراض قرار دارند. این تنوع زیستی شامل ۶ درصد گونههای گیاهی، ۱۵ درصد پستانداران و ۲۰ درصد گونههای پرندگان کشور است. وجود چنین تنوع گیاهی و جانوری پارک ملی خبر را به منطقهای بسیار مناسب برای استفاده پژوهشگران، محققین، علاقهمندان به طبیعت و گردشگری و عکاسان تبدیل کردهاست.[نیازمند منبع][۱۴]
منطقه حفاظت شده انجرک[ویرایش]
در ۸ کیلومتری شرق شهر بافت واقع شدهاست؛ و از تنوع زیستی جانوری و گیاهی زیادی برخورداراست.[نیازمند منبع]مهمترین روستای این منطقه روستای انجرک است و از آب و هوای کوهستانی برخوردار است.
درخت چنار کهنسال ترنگ[ویرایش]
درخت چنار مقدس ترنگ یک درخت چنار کهنسال در روستای ترنگ از توابع شهرستان بافت در استان کرمان است. این درخت چنار بر اساس گمانه زنی صورت گرفته بر تنه درخت و طبق نظر کارشناسان، دارای قدمتی ۱۴۰۰ ساله است، که جزو قدیمیترین درختان چنار کهنسال کشور محسوب میگردد. این درخت مقدس در حال حاضر در روستای ترنگ واقع در بخش خبر شهرستان بافت و در جوار امام زاده احمد و در بستر رود ترنگ واقع شده است. این درخت به عنوان یکی از مهمترین ذخایر ژنتیکی گیاهی کشور مطرح است. درخت چنار کهنسال در نزد مردم محلی از تقدس ویژهای برخوردار است به گونهای که مردم روستا اطراف آن را محصور کرده و از یک شاخه در حال شکستن با نصب ستونی جلوگیری کردهاند. در فاصله صد متری در پایین دست چنار کهنسال ترنگ و در نزدیکی امام زاده احمد دو چنار کهنسال دیگر قد برافراشتهاند که از نظر ارتفاع با درخت مقدس هم ترازند اما از نظر سن و قطر تنه به گفته کارشناسان سازمان میراث فرهنگی حداقل نیمی از سن درخت مقدس را دارا هستند. قطر تنهٔ این درخت در ارتفاع دو متری از سطح زمین، ۴/۹متر و قطر آن در پای درخت حدود ۸/۱۵ متر است. قطر تاج درخت حدود ۳۵متر است. درخت مذکور از سمت غرب دچار شکستگی در یکی از شاخههای اصلی شده است. این درخت آب مورد نیاز خود را از چشمهای که در نزدیکی این درخت از زمین میجوشد و همینطور رودی که در پای آن جاری است فراهم میکند.
قلعه_تاریخی_دشتاب[ویرایش]
در بخش دشتاب قلعههایی وجود دارد که مجموعه آنها را به عنوان قلعه تاریخی دشتاب میشناسند. این قلعهها هرکدام در نواحی مختلفی از منطقه دشتاب واقع شدهاند و میتوان گفت که قریب به ۴ قرن قدمت دارند.
قلعه زهرا خانم[ویرایش]
این قلعه در منطقه دشتاب و مقر حکومتی زهرا خانم فرمانفرما و حاکم دشتاب بودهاست. زهرا خانم در زمان حکمرانی فردی بسیار سخت گیر بوده و روایت میشود: با کسانی که از فرمان او سرپیچی میکردند، به شدت برخورد میکرده و گوش افراد متمرد را با میخ به روی تخته کوبیده و دستور شلاق زدن میدادهاست. این قلعه با اعتباری بالغ بر۳۰۰ میلیون ریال قرار است که مورد بازسازی و احیا قرار گیرد.[۱۵]
قلعه کرد علی[ویرایش]
با توجه به موقعیت جغرافیایی که داشتهاست، از قلعههای معتبر حاکم نشین بافت بودهاست. قلعه کردعلی در وکیل آباد دشتاب قرار داشته و توسط شخصی به نام کردعلی ساخته شدهاست. کردعلی که در این قلعه حکمرانی میکردهاست برای دفاع از این قلعه، خندق بزرگی در اطراف آن حفر کرده و در روز توسط پل تختهای از روی این خندق رفتوآمد میکردهاند و شبها پُل را از روی خندق برمیداشتهاند تا از هجوم غارتگران محفوظ باشند. این قلعه حد واسط قلعه هشون و قلعه مرتضی خَبر قرار داشته و در هنگام خطر و درگیری با روشن کردن آتش و ایجاد دود قلعههای دیگر را برای پشتیبانی خبر میکردهاند.[۱۶]
قلعه هشون[ویرایش]
این قلعه حد فاصل بین سیرجان و بافت قرار گرفته است
غار طرنگ[ویرایش]
بزرگترین غار آهکی استان کرمان در دهستان گوشک و در روستای طرنگ و در دامنه کوه طرنگ با ارتفاع ۳۳۳۳متر از سطح دریا قرار دارد. با اشکال و مناظر جالب و شگفتانگیز خود همواره مورد توجه گردشگران بودهاست.[۱۷] غار طرنگ که یک غار آهکی محسوب میشود، به عنوان مهمترین و طولانیترین غار استان کرمان که در نوع خود بی نظیر ودارای مناظر و جلوههای طبیعی بسیار زیبا و پدیدههای شگفتانگیز است که خود از جاذبههای طبیعی گردشگری استان کرمان محسوب میگردد و میتواند به عنوان یک قطب گردشگری در جنوب غربی استان کرمان ایفای نقش نماید. این غار از جمله غارهای متعدد مناطق کوهستانی استان کرمان میباشد که در فاصله ۲۳۰ کیلومتری جنوب غربی شهر کرمان واقع شدهاست. .[۱۷][۱۷]
غار جفریز گوغر[ویرایش]
درمنطقه خوش آب وهوای گوغر قرار دارد.[نیازمند منبع]
غار شبپره[ویرایش]
در منطقه خبر و در حوزه پارک ملی خبر در بخش خبر قرار دارد.[نیازمند منبع]
سنگ نوشتهای تاریخی در ارتفاعات بافت[ویرایش]
سنگنبشتهای موسوم به تخت شاهزاده در ارتفاعات بالای ۴۰۰۰ متری این کوه قرار گرفته که متن آن را در ذیل میبینید:
«لدوله فرمانفرما سالی یکمرتبه تشریف به شکار میآوردند به کوه شاه در سنه ۱۳۰۵ تشریف آوردند و امسال بهروز بادتر از همه سال شکار کردند و از آن جمله در یک کمین پنج قوچ هفت سال با تفنگ نازنین زدند و بنده حقیر نصرالله بگ تفنگدار لاله زاری که قورقچی این شکارگاه هستم فرمودند که این تفصیل را بر این سنگ بیادگار بنگار که حکام بعد به کرمان تشریف میآورند هریک عامل شکار باشند و باینکوه تشریف میآورند یادی از ما میفرمایند و بدانند ما هم از مستان این میبودهایم.» لازم است ذکر شود که این ارتفاعات یکی از نقاط استثنایی کشور است و به خاطر ارتفاع زیاد از سطح دریا و همچنین برفگیر بودن پتانسیل این را دارد که به قطب گردشگری استان تبدیل شود. حیات وحش این منطقه همانطور که از متن سنگنگاره برمی آید روزگاری زبانزد بوده که با شکار بیرویه به خصوص در دههٔ ۶۰ تقریباً تمام شکار این منطقه نابود شد.
صنعت و معدن[ویرایش]
بافت از نظر معدنی اهمیت زیادی دارد و معادن کرومیت آبدشت و اسفندقه و معادن منگنز و سنگ تزئینی متعدد از جمله معادن آن میباشند. کارخانه فولاد بافت که در حال احداث میباشد در صورت بهرهبرداری جزو بزرگترین مجتمعهای فولاد جمهوری اسلامی ایران خواهد شد. تا سال ۹۱ بیش از ۶۰ واحد صنعتی و ۱۵ معدن در شهرستان بافت وجود داشتهاست. بیش از۱۱ معدن نیز در مرحله اکتشاف قرار دارد. شهرستان بافت با دارا بودن ذخایر طبیعی تاکنون توانستهاست تعداد ۲۶ معدن مس، منگنز، آهن و کروم را به ثبت و مرحله تولید برساند که ۶۰ درصد این تولیدات مربوط به سنگ کروم است.[۱۸] برخی از کارخانه و صنایع مهم شهرستان بافت:
- کارخانه فولاد بافت
- کارخانه تولید شیر و لبنیات پاستوریزه بافت
- کارخانه سنگ
- صنایع سنگ اتحاد
- مجتمع پتروشیمی کرمان دشتاب (این مجتمع با مشارکت بخش خصوصی در حال راهاندازی میباشد و پیش بینی میشود باتبدیل شدن به بزرگترین مجتمع پتروشیمی خاورمیانه، باعث ایجاد اشتغال زیاد و ارزش افزوده اقتصادی بالایی در شهرستان شود)
- کارخانه فروکروم بافت: ۶۶ در صد کرومیت کشور در این شهرستان تولید میشود و متأسفانه دور باطل در تولید و فرآوری معادن اسفندقه انجام میگردد و سنگ کرومیت در معادن شهرستان بافت استخراج ولی در شهرستانهای دیگری به مواد دیگر تبدیل و فرآوری میشود.
- کارخانه کرک بافت:شهرستان بافت به لحاظ تولید کرک رتبه دوم تولید را پس از کشور چین به خود اختصاص دادهاست. شهرستان بافت تولید کنندهٔ ۸۵ در صد از کرک تولیدی کشوراست ولی از این ظرفیت به خوبی در این شهرستان استفاده نشدهاست.
برای راهاندازی مجدد کارخانه کرک بافت که به مدت چهار سال تعطیل گردیدهاست چنانچه از محل کمکهای فنی و اعتباری استانداری و از طریق صندوق حمایت از بخش کشاورزی تسهیلاتی در اختیار کارخانه گذاشته شود، این مشکل قابل حل است.
- کارخانه مرغ گوشتی بافت
- کارخانه تولید فیلترهای صنعتی خودرو (در حال مطالعه)
- کارخانه فرآوری و بستهبندی مغز گردو و بادام با ظرفیت ۴۰۰تن در بخش دشتاب، منطقه خبر
- صنایع تولید بتن در شهر بزنجان
وبگاههای خبری[ویرایش]
برخی پایگاههای خبری شهرستان بافت بر بستر وب به شرح زیر است:
دانشگاهها و مراکز آموزش عالی[ویرایش]
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافت:این دانشگاه از واحدهای مهم دانشگاه آزاد اسلامی در استان کرمان است و دانشجویان زیادی از شهرهای مختلف کشور در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی از خدمات آموزشی و پژوهشی این دانشگاه بهرهمند هستند.
- دانشکده مدیریت و اقتصاد بافت وابسته به دانشگاه شهیدباهنر کرمان: این دانشکده که از دانشکدههای دانشگاه شهیدباهنر است، دانشجویان زیادی از شهرهای مختلف ایران از جمله سایر شهرهای استان کرمان و نیز استان فارس را در خود جای دادهاست.
ساختمان جدید این دانشکده که تبدیل به مجتمع آموزش عالی شده در یک زمین ده هکتاری در ابتدای جاده بافت ـ کرمان پس از پارک بهاران در حال ساخت است. این مجتمع آموزش عالی در حال حاضر دارای ۱۵ عضو هیئت علمی و حدود ۶۰۰ دانشجو است.
- دانشگاه پیام نور مرکز بافت: این دانشگاه از مراکز بزرگ دانشگاه پیام نور استان است که در ۱۳ رشته گرایش در مقطع کارشناسی و یک رشته کارشناسی ارشد دانشجو میپذیرد.
افراد سرشناس[ویرایش]
روحانیون[ویرایش]
- سیداحمد موسوی
- ابوذر عبادی راد
- محمد بهرامی خوشکار[۲۲]
پزشکان[ویرایش]
- فریدون نوحی[۲۳]
- یدالله رستگاری[۲۴]
- سهراب صادقی
- امیرعلی حمیدیه
- ضیاءالدین نیک نفس
- حیدر امینی زاده
- احمد دانشی
- فرامرز درخشان
هنرمندان[ویرایش]
- مجید کاشانی
- جهانبخش صادقی گوغری
ورزشکاران[ویرایش]
- پیمان نصیری بزنجانی
- شایان معصوم پور
سایر[ویرایش]
- هاشم سلطانی نژاد
- عطاء الله امیدوار
- غلامعباس نجم الدینی
بخشهای تابعه[ویرایش]
تا سال ۱۳۸۸ شهرستان بافت دارای سه بخش مرکزی، رابر و ارزوئیه بود. درسال ۱۳۸۸ بخش رابر به شهرستان ارتقاء یافت و در سال ۱۳۸۹ بخش ارزوئیه به شهرستان تبدیل شد.
شهرها:
دهستانها:
دهستانهای شهرستان بافت[ویرایش]
-
- دهستان خَبر: انواعی از میوههای سردسیری از جمله هلو و زرد آلو و آلبالو و سیب و به و آلو در آن یافت میشود و محصول اصلی آن گردو است. این منطقه در جوار پارک ملی خبر قرار گرفتهاست و از مناطق نمونه گردشگری شهرستان بافت محسوب میشود. خبر با مصوبه هیئت دولت به بخش ارتقاء یافتهاست.
- دهستان دشتاب:
محصولات اصلی این دهستان لبنیات، بادام، هلو و زردآلو است.قلعه تاریخی دشتاب که مجموعهای از چند قلعه و در نواحی مختلف آن است در بخش دشتاب قرار دارند. بخش دشتاب در حاشیه پارک ملی خبر قرار گرفتهاست؛ و از نواحی مهم کشاورزی در استان کرمان محسوب میشود.
محصول اصلی آن گردو است که به دلیل ارتفاع بالای منطقه از کیفیت بالایی برخوردار است. نخستین جشنواره ملی گردو در برج شهریور سال۹۰ در این دهستان برگزار شد.
محصول آن عسل و بهترین محصول این دهستان گردو با کیفیت بسیار عالی میباشد. گیلاس این منطقه هم معروف است. بالغ بر ۳۰۰ چشمه سار و قنات و آب بند و آبگیر از رودخانه در این دهستان موجود میباشد. روستای چشمه سبز گوغر و گودال و قلایی و غار جفریز گوغر از مناطق دیدنی این دهستان میباشند. این دهستان در ارتفاع ۲۵۵۰ متری از سطح دریا واقع شدهاست.
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ دفتر آمار و اطلاعات استانداری کرمان، سالنامهٔ آماری استان کرمان
- ↑ [ شهرستانهای رابر و ارزوئیه پیش از این جزئی از بافت بودهاند.http://www.amar.org.ir/portal/faces/public/census85/census85.natayej/census85.informationfile/ پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران]
- ↑ دفتر آمار و اطلاعات استانداری کرمان،سالنامه آماری استان کرمان
- ↑ پایگاه شهرداری بافت:بافت یکی از 70 شهر سالم کشور و یکی از 1000 شهر سالم جهان
- ↑ خبرگزاری ایلنا:بافت یکی از شهرهای سالم ایران
- ↑ http://aqta.ir/جاذبه-های-طبیعی-شهرستان-بافت،-میزبان-م/
- ↑ http://khabarfarsi.com/tag/بافت
- ↑ وبگاه بافت شهر من
- ↑ http://www.mehrnews.com/news/3753382/خیز-دوباره-معدن-کاران-برای-کوه-شاه
- ↑ http://www.khabaronline.ir/detail/313088/weblog/darvish
- ↑ http://www.mehrnews.com/photo/2135191/صعود-سراسری-برای-نجات-کوه-شاه
- ↑ فرمانداری بافت:بازدید وزیر نیرو از سد مخزنی بافت
- ↑ http://www.negahmedia.ir/mob/media/show_video/79868
- ↑ http://www.irandeserts.com/content/درگاه_کویر/پارک_های_ملی_ایران/پارك_ملي_خبر.htm
- ↑ وبگاه بافت شهر من:قلعه زهرا خانم
- ↑ وبگاه بافت شهر من:قلعه کردعلی دشتاب
- ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ ۱۷٫۲ شناخت استانها، کرمان، بافت
- ↑ وبگاه فرمانداری بافت
- ↑ وب سایت حجت الاسلام والمسلمین انصاری راد
- ↑ سازمان تبلیغات اسلامی: حجت الاسلام والمسلمین علی اکبر انصاری مدیرکل تبلیغات اسلامی هرمزگان شد
- ↑ اداره کل تبلیغات اسلامی هرمزگان
- ↑ آیت الله بهرامی خوشکار
- ↑ دکترفریدون نوحی
- ↑ دکتریدالله رستگاری
|
<link href=". /رده:شهرستان_بافت#شهرستان%۲۰بافت" rel="mw:PageProp/Category" />