بنی هلال
بنیهلال تیرهای از بنیعامر و از قبیله هوازن میباشند که در سال دهم هجرت درغزوه حنین به اسلام گرویدند و نسب آنان به هلال بن عامر بن صعصعه بن معاویه بن بکر بن هوازن بن منصور بن عکرمه بن خصفه بن قیس عیلان بن الناس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان میرسد. گستردگی جغرافیایی و فراوانی جمعیت آنان از الجزایر تا هندوستان گفته شده که این امر باتوجه به ذات کوچرو بودن این عشیره نمیتواند امر غریبی باشد، روایت است دوتن از زنان پیامبر بنام میمونه و زینب معروف به «زینب امالمساکین» ازعشیره بنی هلال اند.[۱]
محتویات
مهاجرت بنیهلال به شمال آفریقا[ویرایش]
در سال پنجم هجری جمعیّت عظیمی از قبایل بنی هلال و بنیسلیم به شمال آفریقا مهاجرت کردند. این مهاجرت گسترده که به توطئهٔ خلفای فاطمی مصر و قرامطه برای براندازی حکومت آمازیغ تبار زیریان در قیروان صورت گرفت منجر به براندازی حکومت زیریان و مهاجرت بربریان آمازیغ از سرزمین خود و تصرف این سرزمینها توسط قبایل عرب بنیهلال و بنیسلیم و دیگر تیرههای قبیله هوازن گردید. امروزه بسیاری از اهالی کشورهای شمال آفریقا چون لیبی و الجزایر و تونس و مراکش خود را از نسل عربهای بنیهلال مهاجر میدانند. این مهاجرت که در تاریخ عرب به التغریبة الهلالیة مشهور شد اثری بزرگ بر ادبیات شفاهی و روائی مردمان عرب در سراسر جهان عرب امروزی داشت که سبب خلق حماسهٔ بنیهلال که شمال داستان دلاوریها و اشعار دلاوران بنیهلال چون ابوزید هلالی و ذیاب بن غانم و غیره میباشد که در جریان این مهاجرت بزرگ و طولانی رخ دادهاند گشت.
عشیره بنی هلال در ایران (خوزستان)[ویرایش]
این عشیره در خوزستان «هلالات» نامیده میشود و از گستردگی وکثرت جمعت برخورداراست بطوریکه درعشایر عرب خوزستان، مثالی رایج است که میگویند لوضاع اسمک گول اهلالی اگر بی تبار شدهای بگو من هلالی ام که یعنی باچنین ادعایی، آن شخص ازحمایت مالی، حیثیتی و تأمین معشیتی اقوام و قبایل عرب استان برخوردار میگرددو این مهم بیانگرحسن شهرت ومعروفیت این عشیرهاست
عشیره هلالات (بنی هلال) در ایران از ۱۳حموله (خاندان) تشکیل شده از جمله آلبوخاطر، ، آلبوجنام، سرحانیه، شنیط، موتورچی و، و خاندان اصلی آن – بیت صنگورهسته مرکزی این قبیله درایران است که شیوخ عشیره رسماً و الزاماً از آنها تعیین و انتصاب میگردد، از جمله شیخ صنگور، شیخ علی الصنگور، شیخ حاج عبدالرسول که در حسن شهرت ونفوذآنان در بافت عشایری منطقه تأثیر گذار بودهاند
عشیره هلالات ازستونهای عمده ایل محیسین اند که یکی از شش قبیله بزرگ خوزستان است وبه دنبال اعلام استقلال قبایل عرب خوزستان چون آل کثیر و بنیطرف و نیز ضعف کعب البوناصر در نتیجه کشمکشهای درونی، وقتی ناصرالدین شاه در ۱۲۷۴ حکومت خوزستان را به حاج جابرخان واگذار کرد و به او اختیار داد تا عشایر سرکش را مطیع کند. وی که مردی کاردان و ثروتمند بود، با طوایف معروف منطقه چون بنیهلال، البوفرحان و بغلان که همگی از ساکنین اولیه شهر خرمشهربودند این قبیله بزرگ را تشکیل داد (درسالهای ۱۲۲۰ ه. ق) بتدریج سایر عشایر منطقه به آن پیوستند و بعدها پس از ابلاغ فرمان پادشاهی ایران به احتشام السلطنه– والی خوزستان - مبنی بر ایجاد گمرک وتشکیلات اداری بندر محمره بر روی شهرقدیمی بیان (خرمشهر فعلی) وی را درانجام این مهم یاری نموده و بارونق بندر و اسکلههای احداثی موجبات توسعه و آبادانی خرمشهر گردیدند.
شغل آنها کشاورزی شامل کشت گندم، جو، پرورش خرما و دامپروری میبوده که برمبنای کوچ فصلی اتکا داشت؛ تداوم همزیستی و کوچهای فصلی ایل محیسین از یکسو و نزدیکی قبیله بزرگ باوی به مزارع گندم ایل محیسین و موقعیت مستحفظی آنان برای دام آنان نوعی اشتراک منافع را با قبیله بزرگ باوی در اهواز بوجود آورد بطوریکه بعضی از خاندان این عشیره که تعداد قابل توجهی دام داشتند، درمواقع بازگشت به خرمشهر (محمره) بخش بزرگی ازآن دام را به دست قبیله باوی سپرده ودرمقابل نگهداری از دامها از محصولات کشاورزی ایل منتفع میگردیدند کثرت این تعاملات وارتباط اجتماعی - عشایری میان باوی و عشایرهلالات وقوع مشارکتهای مدنی و قرابتهای سببی (ازدواج) را بدنیال داشته ومجموعه این عوامل روابط دو طایفه رااستحکام و وسعت بخشیده که کماکان نیزادامه دارد[۲]
خاستگاه اصلی این عشیره شهرستان خرمشهر در مناطقی ست بنام حیزان، دره و بویژه معمره صنگور (یعنی جایی که توسط صنگور- نیای بزرگ این عشیره در ایران - آباد شده) البته پراکندگی و اسکان این عشیره در تمام بخشها و مناطق خوزستان (ازآبادان تا رامهرمز و رامشیر و…)یافت میشود که مورد احترام و حسن اعتبار اکید دیگر عشایر و قبایل عرب منطقه میباشند.
نمادهای عشیره[ویرایش]
پرچم (بیرق) عشیره ازمعدود پرچمهای مرتفعی است که طول آن به سه متر میرسد، شکل پارچه سه ضلعی است که دارای زمینه سفید و رسم / کتابت آن قرمز است ونقش آن شامل یک ستاره، یک هلال و شمشیر علی «ذوالفقار» است، دو تن از شاعران شناخته شده عرب دراستان بنامهای شیخ لایض و زائرشایع الحسن از این عشیرهاند
منابع[ویرایش]
مقالات و جزوات تحقیقی ناصرهلالی کارشناس حقوقی و سردفتراسنادرسمی
http://www.hawzah.net/FA/ThesisView.html?ThesisID=89565
http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Taghribat_Bani_Hilal&oldid=413944898
http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=تغریبة_بنی_هلال&oldid=7620986
http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Banu_Hilal&oldid=451514208