زرینه‌رود
| زرینه رود | |
|---|---|
رودخانه زرینه رود در شاهین دژ
|
|
| سرچشمه | چهل‌چشمه |
| ریزشگاه | دریاچه ارومیه |
| طول | [۱]۳۰۲ کیلومتر (۱۸۸ مایل) |
| میانگین خروجی | ۱۸۱۳m³/s |
| مساحت حوضه آبخیز | ۱۱٬۸۵۰ کیلومترمربع (۴٬۵۸۰ مایل‌مربع) |
رودخانه زرینه‌رود نام رودی است که در شمال غربی ایران قرار دارد.
این رودخانه با طول ۳۰۲ کیلومتر یکی از طویل‌ترین و پرآب‌ترین رودهای شمال غرب کشور می‌باشد که از کوه‌های چهل چشمه در سقز سرچشمه می‌گیرد و پس از گذر از شهرستان‌های بوکان، تکاب، شاهین دژ و میاندوآب در جنوب دریاچه ارومیه ضمن تشکیل یک دلتای وسیع به عرض حدود ۱۰ کیلومتر در مراتع باتلاقی تالاب قره قشلاق به دریاچه ارومیه می‌ریزد.
در طول این مسیر چندین رودخانه فصل از جمله خورخوره، ساروق، هولاسو، هاچه سو، محمودآباد، آجرلو و لیلان چای نیز به زرینه رود ملحق می‌شوند. سد مخزنی شهید کاظمی در بوکان و سد انحرافی نوروزلو در میاندوآب برای کنترل سیلاب‌های این رودخانه و مصارف کشاورزی و صنعتی بر روی زرینه رود احداث گردیده‌اند.[۲]
در دورهٔ سلطهٔ مغولان در ایران این رودخانه را با نام مغولی «چغنو» یا «جغتای» بر گرفته از نام پسر دوم چنگیزخان به خاطر خروشان بودن آن می‌نامیده‌اند و امروزه به زبان محلی به آن چیغاتو (جَغَتی - جَغَتو) می‌گویند.
وجه تسمیه[ویرایش]
خواندمیر در حبیب‌السیر به جنگ بین آرپاخان و خواجه غیاث الدین محمد، اشاره کرده و چنین می‌نویسد: در حوالی جغتا هر دو شبکه به هم رسیده، دست به تیغ و خنجر بردند و خواجه از آرپاخان شکست خورده، پا به فرار نهاد وهلاکوخان مغول قریه حسین‌آباد را که در چند کیلومتری جنوب میاندوآب می‌باشد، به پایتخت تابستانی انتخاب و زرینه رود را به افتخار پسر چنگیزخان جغتای (جغتو) نامگذاری کردند.[۳]
منابع[ویرایش]
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
