ابراهیم حاتمی‌کیا
| ابراهیم حاتمی‌کیا | |
 حاتمی کیا در سال ۱۳۸۶ |
|
| زاده | ۱ مهر ۱۳۴۰ تهران |
| ملیت |  ایرانی |
| تحصیلات | سینما گرایش فیلمنامه‌نویسی از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر |
| زمینه فعالیت | کارگردان، فیلمنامه‌نویس، تدوینگر، بازیگر |
| سال‌های فعالیت | ۱۳۵۹ تا کنون |
| فرزندان | نیره، یوسف، اسماعیل |
| صفحه در وب‌گاه IMDb | |
| صفحه در وب‌گاه سوره | |
ابراهیم حاتَمی‌کیا (زاده ۱ مهر ۱۳۴۰ در تهران) کارگردان، فیلمنامه‌نویس، تدوینگر و بازیگر سینمای ایران است. وی دانش‌آموختهٔ رشته سینما ( گرایش فیلمنامه‌نویسی ) از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر است.[۱] وی فعالیت‌های سینمایی خود را با ساخت فیلم‌های کوتاه و مستند در رابطه با سینمای جنگ آغاز کرد. او برای ساخت فیلم آژانس شیشه‌ای جایزه بهترین فیلمنامه و کارگردانی را از شانزدهمین جشنواره فیلم فجر دریافت کرد.[۲] حاتمی کیا تا کنون دو بار برای فیلم‌های آژانس شیشه‌ای و به رنگ ارغوان موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر شده است. همچنین وی برای فیلم ربان قرمز نامزد جایزه صدف طلایی جشنواره فیلم سن‌سباستین شد.[۳] در سال ۱۳۹۳ حاتمی کیا یکی از نه سینماگری بود که نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر برای یک عمر فعالیت دریافت کرد. حاتمی کیا در رأی‌گیری از ۵۵ فیلم‌شناس ایرانی به سال ۱۳۸۱ به عنوان یکی از ده فیلمساز برتر تاریخ سینمای ایران شناخته شد و همچنین در نظرسنجی از ۴۳ منتقد برای بهترین کارگردانان پس از انقلاب در رده چهارم قرار گرفت.[۴][۵]
محتویات
زندگی و فعالیت‌ها[ویرایش]
حاتمی کیا در سال ۱۳۴۰ در یک خانواده مذهبی با اصالت «آذربایجانی»[۶][۷][پیوند مرده] تهران متولد شد. باورها و اعتقادات مذهبی خانواده مانع از تماشای تلویزیون و راهیابی وی به سینما می‌شد. آزادی دوران جوانی و مصادف شدن با انقلاب اسلامی دو عاملی بود که او را به سوی سینما سوق داد. او فعالیت‌های سینمایی‌اش را از سال ۱۳۵۹ با نوشتن فیلمنامه و کارگردانی فیلم‌های کوتاه در فضای جبهه و جنگ آغاز کرد. حاتمی کیا در سال ۱۳۶۴ نخستین فیلم بلند خود را به نام هویت برای شبکه دوم سیما ساخت که می‌کوشید تصویری واقع گرایانه از گرایش‌های سیاسی آن دوران پرآشوب ارائه دهد. پس از ساخت این فیلم خسرو دهقان منتقد سینما استعداد حاتمی کیا را کشف کرد و در یکی از نشریات سینمایی نوشت، فیلمساز خوش قریحه‌ای دارد وارد سینما می‌شود. حاتمی کیا در سال ۱۳۶۷ در دوره فیلمنامه‌نویسی دانشگاه هنر تهران شرکت می‌کند و در سال ۱۳۷۲از پایان‌نامه خود با موضوع نئورئالیسم ایتالیا دفاع می‌کند.[۸] وی در دومین تجربه سینمایی خود فیلم دیده‌بان را ساخت. اغلب منتقدان، از کرخه تا راین و آژانس شیشه‌ای را بهترین فیلم حاتمی کیا می‌دانند.[۹]
ویژگی و سبک[ویرایش]
بیشتر آثار حاتمی کیا رابطه کم رنگ یا پر رنگی با جنگ ایران و عراق دارد. آثار او دارای نماد‌ها و استعاره‌های گوناگون است. در بیشتر آثار حاتمی‌کیا عنصر پلاک به عنوان نماد هویت حضور دارد.[۱۰] حاتمی کیا به عنوان یک سینماگر مؤلف، معتقد به عقیده شخصی و نگاه سینمایی خودش است. نگاه به هویت ملی و اعتقاد فردی در آثار وی به چشم می‌خورد. حاتمی کیا سعی کرده است در آثار خود در کنار آرمان‌گرایی از واقعیت‌ها نیز فاصله نگیرد. دریچه عرفان و نقد نیز در آثار وی مشهود است.[۱۱]
جوایز[ویرایش]
- برنده جایزه ویژه هیئت داوران بهترین کارگردانی هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم دیده‌بان
- برنده دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم مهاجر
- برنده تندیس بهترین کارگردانی سومین دوره جشنوراه فیلم دفاع مقدس برای فیلم مهاجر
- برنده دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه چهارمین دوره جشنوراه فیلم دفاع مقدس برای فیلم وصل نیکان
- برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم یازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم از کرخه تا راین
- نامزد سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی و بهترین فیلم نامه یازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم از کرخه تا راین
- برنده دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه پنجمین دوره جشنوراه فیلم دفاع مقدس برای فیلم از کرخه تا راین
- نامزد سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی دوازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم خاکستر سبز
- نامزد تندیس بهترین فیلم نامه ششمین دوره جشنوراه فیلم دفاع مقدس برای فیلم بوی پیراهن یوسف
- نامزد تندیس بهترین کارگردانی ششمین دوره جشنوراه فیلم دفاع مقدس برای فیلم بوی پیراهن یوسف
- برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم نامه شانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم آژانس شیشه‌ای
- برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی شانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم آژانس شیشه‌ای
- برنده تندیس زرین بهترین کارگردانی دومین دوره جشن خانه سینما برای فیلم آژانس شیشه‌ای
- برنده لوح افتخار و تندیس جشنواره بهترین فیلم نامه و بهترین کارگردانی هفتمین دوره جشنواره فیلم دفاع مقدس برای فیلم آژانس شیشه‌ای
- برنده جایزه نگاه ویژه جشنواره بین‌المللی فیلم سینه کوئیست برای فیلم آژانس شیشه‌ای
- برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی بخش سینمای بین‌الملل هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم روبان قرمز
- نامزد تندیس زرین بهترین کارگردانی سومین دوره جشن خانه سینما برای فیلم روبان قرمز
- نامزد جایزه صدف طلایی جشنواره فیلم سن‌سباستین برای فیلم روبان قرمز
- برنده تندیس زرین بهترین کارگردانی ششمین دوره جشن خانه سینما برای فیلم ارتفاع پست
- برنده تندیس زرین بهترین فیلم ششمین دوره جشن خانه سینما برای فیلم ارتفاع پست
- نامزد جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم ماردل پلاتا برای فیلم ارتفاع پست
- برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای به رنگ ارغوان
- برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای به رنگ ارغوان
- برنده سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم به رنگ ارغوان
- برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای به نام پدر
- برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم بخش سینمای آسیا بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم به نام پدر
- برنده دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم به نام پدر
- نامزد تندیس زرین بهترین فیلم و بهترین فیلم نامه بیست و هشتمین دوره جشن خانه سینما برای فیلم دعوت
- نامزد تندیس زرین بهترین کارگردانی و بهترین فیلم نامه بیست و هشتمین دوره جشن خانه سینما برای فیلم دعوت
- نامزد لوح سپاس بهترین فیلم انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران برای فیلم گزارش یک جشن
- برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم چ
- برنده جایزه ویژه هیئت داوران بهترین فیلم نامه و کارگردانی بخش سینمای بین‌الملل جشنواره فیلم فجر برای فیلم چ
- برنده جایزه ویژه هیئت داوران بخش بین‌الملل سیزدهمین جشنواره فیلم مقاومت برای فیلم چ
- برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد (پرویز پرستویی) از سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم بادیگارد
- برنده بهترین جلوه‌های ویژه میدانی و جلوه‌های ویژه بصری (سید هادی اسلامی) از سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم بادیگارد
- برنده تندیس بهترین فیلم پنجمین جشن سینمایی ققنوس برای فیلم بادیگارد
- برنده تندیس زرین بهترین دستاورد هنری از جشنواره بین‌المللی فیلم وین برای فیلم بادیگارد
- برنده تندیس زرین بهترین کارگردانی از جشنواره بین‌المللی فیلم وین برای فیلم بادیگارد
فیلم پرواز به وقت شام در مرحله ساخت قرار دارد و فیلم برداری آن از خردادماه۱۳۹۶ آغاز شده است. از بازیگران این فیلم می توان به بابک حمیدیان، هادی حجازی فر اشاره کرد.[۱]
آثار[ویرایش]
فیلم‌های سینمایی[ویرایش]
| نام فیلم | سال | نویسنده | کارگردان |
|---|---|---|---|
| به وقت شام | ۱۳۹۶(در حال ساخت) | 
|
|
| بادیگارد | ۱۳۹۴ |
|
|
| چ | ۱۳۹۱ |
|
|
| گزارش یک جشن | ۱۳۸۹ |
|
|
| دعوت | ۱۳۸۷ |
|
|
| به نام پدر | ۱۳۸۴ |
|
|
| به رنگ ارغوان | ۱۳۸۳ |
|
|
| ارتفاع پست | ۱۳۸۰ | - |
|
| موج مرده | ۱۳۷۹ |
|
|
| روبان قرمز | ۱۳۷۷ |
|
|
| آژانس شیشه‌ای | ۱۳۷۶ |
|
|
| برج مینو | ۱۳۷۴ |
|
|
| بوی پیراهن یوسف | ۱۳۷۴ |
|
|
| خاکستر سبز | ۱۳۷۲ |
|
|
| از کرخه تا راین | ۱۳۷۱ |
|
|
| وصل نیکان | ۱۳۷۰ |
|
|
| مهاجر | ۱۳۶۸ |
|
|
| دیده بان | ۱۳۶۷ |
|
|
| هویت | ۱۳۶۵ |
|
|
سریال‌های تلویزیونی[ویرایش]
| نام سریال | سال | نویسنده | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| حلقه سبز | ۱۳۸۵ |
|
|
در سال ۱۳۸۶ از شبکه سه پخش شد |
| خاک سرخ | ۱۳۸۱ | - |
|
از شبکه یک سیما پخش شد |
بازیگر[ویرایش]
| نام فیلم | سال | نویسنده | کارگردان |
|---|---|---|---|
| زندگی خصوصی آقا و خانم میم | ۱۳۹۰ | - | - |
| کلاه قرمزی ۸۸ | ۱۳۸۸ | - | - |
| دعوت | ۱۳۸۷ |
|
|
| بوی پیراهن یوسف | ۱۳۷۴ |
|
|
| دیده بان | ۱۳۶۷ |
|
|
مجموعه پلاک و انتشار فیلم نامه[ویرایش]
مجموعه پلاک که حاوی سه فیلم کوتاه و سیزده فیلم بلند ساخته ابراهیم حاتمی کیا است در سال ۱۳۸۹ رونمایی شد. مجموعه پلاک شامل ۲۸ حلقه دی وی دی با سه زیرنویس فارسی، عربی و انگلیسی در ۱۴ قاب است. به علاوه به همراه هرکدام از فیلمها، یک حلقه دی وی دی شامل موسیقی کامل فیلم، پشت صحنه، مصاحبه و عکس‌های صحنه و پشت صحنه ارائه شده است.[۱۲] همچنین انتشارات فرهنگ کاوش چند فیلمنامه از حاتمی کیا را منتشر کرده است. همچنین در سال ۱۳۹۵ آرت بوک فیلم بادیگارد نیز انتشار یافت.[۱۳]
نقدها و نظرها[ویرایش]
ابراهیم حاتمی‌کیا، کیانوش عیاری را متهم کرده که در فیلم آبادانی‌ها، حکومت جمهوری اسلامی ایران را به «ایتالیای دوران فاشیسم» تشبیه کرده است.[۱۴]
ابراهیم حاتمی‌کیا، اصغر فرهادی را فیلم‌سازی «تلخ‌کام» خوانده که در صفِ «سفارتِ خرس‌نشان» (آلمان) ایستاده و «متقاضی پناه به سرزمین همیشه ابری» (انگلستان) است.[۱۴] وی در ادامه حملات‌اش به اصغر فرهادی، خود را «مظلوم» و «یتیم حوزه فرهنگی» خوانده و جدایی نادر از سیمین را اثری «ناامید کننده» و ساخت آن را «نهایت بی‌اخلاقی» دانست.[۱۴]
ابراهیم حاتمی‌کیا، فیلم گیلانه ساخته رخشان بنی‌اعتماد را اثری «تلخ و ناامید» خوانده که با به تصویر کشیدن رنج‌های مادرِ یک مجروحِ جنگ ایران و عراق، بیننده را به این نتیجه می‌رساند که «اشتباه کردیم جنگیدیم».[۱۴]
ابراهیم حاتمی‌کیا در ابتدا عباس کیارستمی را مردی بزرگ نامید و بعد از چند سال وی را «عزیزکرده جشنواره‌های خارجی» نامیده است. حاتمی کیا بعدها بعد از نظر کیارستمی دربارهٔ جنگ عراق و ایران، به دیدار عباس کیارستمی رفت و در مصاحبه‌ای با فیلم نت گفت: من با فیلم سازی او مشکلی ندارم و سر تعظیم فرود می‌آورم اما با حرف‌های او در مورد جنگ مخالفم.[۱۵][۱۶]
ابراهیم حاتمی کیا همچنین در سی و سومین جشنواره فجر در حالی که نقش اول فیلمش پرویز پرستویی جایزه سیمرغ نقش اول مرد را دریافت کرد در شب اهدا جایزه در برج میلاد حضور نداشت و به نوعی اعتراض خود را اعلام کرد که با حمایت پرستویی همراه شد.
وی در مورد آثار افرادی چون بهرام بیضایی و اصغر فرهادی در سال ۱۳۹۵ گفت: «من اونجا دستِ آقای بیضایی رو می‌بوسم با فیلم باشو، غریبه کوچک‌اش. یعنی می‌آد وارد این بحث می‌شه اتّصال این دو تا رو به هم معنی می‌کنه. اونم به شمال می‌ره، ولی از جنوب می‌آد به شمال می‌رسه. معنی داره اون موقع. اون می‌گم روشنفکری که . . . .» و ادامه می‌دهد «ولی اگر رفتم در حوزه‌ای غیر از جهاد هشت‌سالهٔ ایران حرف زدم، بکوبید توی دهان من. من هرچه گفتم در این حوزه بوده، چون به خودم این حق را می‌دهم که برای این گربه‌ای که عمر و جوانی‌ام را برایش گذاشتم حرف بزنم. وگرنه در مقابل فیلمسازیِ کیارستمی و فرهادی واقعاً خضوع دارم. با فرهادی رفیقم و مدت‌ها با او ارتباط عمیق داشتم که حاصلش شد فیلم «ارتفاع پست»، اما این بحث تعارف‌بردار نیست. من و فرهادی نان و نمک هم را خورده‌ایم و ساعت‌ها و روزها حرف زده‌ایم. اما آن حوزه، حوزه‌ای است که من اصلاً پدر و مادر هم نمی‌شناسم. پای من هنوز به جبهه بند است.»[۱۷]
پس از توهین نشریه یالثارات حاتمی کیا در جشن منتقدان گفت: «می‌خواستم بگویم قسم به قلم.. عزیزان اینجا صاحب قلم و اندیشه و محترمند. دیروز خبردار شدم و دیدم حرمت قلم اینقدر زایل می‌شود جز اینکه همه باید به این واکنش تندی داشته باشیم نیست. نمی‌دانم این خشونت از کجا می‌آید؟ این قلم در خلوتگاه خودش هم چنین چیزهایی نباید بنویسد.» حاتمی‌کیا در ادامه انتقادهای خود از این نشریه اضافه کرد: «متاسفم در کشوری زندگی می‌کنم که با خون حسین (ع) این‌چنین بازی می‌شود… من کم نواخته نشدم از این مجله از زمانی که یک صفحه بیشتر نبود… اگر معذرت نخواهند یا کسی واکنش نشان ندهد به نظرم این بی غیرتی است»[۱۸]
نظرات دیگران[ویرایش]
مرتضی آوینی دربارهٔ وی گفته است: «من هیچ‌کس دیگر را نمی‌شناسم که هم‌چون حاتمی‌کیا فیلم بسازد … حاتمی‌کیا همهٔ وجود خود را در فریم‌ها می‌دمد و هر بار خود را می‌سوزاند تا از شعلهٔ آن چراغی برافروزد و هر بار ققنوس وار از همان آتش، حیات دوباره می‌گیرد».[۱۹]
علی معلم، از اعضای هیئت انتخاب جشنواره فیلم فجر، ابراهیم حاتمی‌کیا را «بچه لوس سینمای ایران» نامیده، که علی‌رغم بهره‌مندی از همه امکانات همیشه در حال شکایت است. معلم یادآور شد: حاتمی کیا چه امتیازی دارد که کسی نباید به او حرف بزند؟ مگر وی مرجع تقلید سینما است که تعیین کند که باید به چه کسی جایزه بدهند؟ ایشان در هشت سال گذشته برای ساخت فیلم، پول میلیاردی از دولت سابق دریافت کرده است.[۱۴]
چندین منتقد سینما در واکنش به حملات حاتمی‌کیا به اصغر فرهادی از عدم صداقت و «کینه‌توزی» او گفتند و کیومرث پوراحمد اظهارات او را ناشی از «حسادت» دانست و از او پرسید: «اگر فیلم‌هایت جهانی نشد، به اصغر فرهادی چه مربوط است؟».[۱۴]
انسیه شاه‌حسینی در واکنش به حملات ابراهیم حاتمی‌کیا به عباس کیارستمی در مورد جنگ ایران و عراق گفت: «حاتمی‌کیا باید اهالی سینما را دور هم جمع کند نه اینکه تفرقه ایجاد کند».
پانویس[ویرایش]
- ↑ «ابراهیم حاتمی‌کیا». سازمان سوره. بازبینی‌شده در ۱۹ آوریل ۲۰۰۷.
- ↑ «ابراهیم حاتمی‌کیا». وب‌گاه «فرهنگسرا». بازبینی‌شده در ۱۹ آوریل ۲۰۰۷.
- ↑ «جشنواره‌های مربوط به ابراهیم حاتمی‌کیا». سازمان سوره. بازبینی‌شده در ۱۹ آوریل ۲۰۰۷.
- ↑ بهترین کارگردانان پس از انقلاب انتخاب شدند
- ↑ فراستی. «بهترینهای عمر ما». ۱۳۸۱. ۷۳.
- ↑ همشهری - حاتمی کیا
- ↑ Souzanchi، Saleh. «ابراهیم حاتمی‌کیا | بیوگرافی». ebrahimhatamikia.com. بازبینی‌شده در 2017-01-07.
- ↑ «چه کسی استعداد حاتمی کیا را کشف کرد». دیدی دیگر.
- ↑ «زندگینامه: ابراهیم حاتمی کیا». همشهری آنلاین.
- ↑ سینمای حاتمی کیا | ناشر = فصل نامه مطالعات ملی
- ↑ ابراهیم حاتمی کیا؛ آرمانگرای واقع بین
- ↑ از پلاک حاتمی کیا رونمایی شد
- ↑ آرت بوک فیلم «بادیگارد» به بازار می‌آید
- ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ ۱۴٫۳ ۱۴٫۴ ۱۴٫۵ قهرمانی یکه یا فیلم‌سازی وابسته؟ چرا حاتمی‌کیا معترض است، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ حاتمی‌کیا خواستار برخورد مسئولان سینمایی با کیارستمی شد، دویچه وله فارسی
- ↑ حاتمی‌کیا به عیادت کیارستمی رفت
- ↑ صحبت‌های حاتمی‌کیا درباره بیضایی، کیارستمی و فرهادی
- ↑ اعتراض شدید به یالثارات؛ از حقیقی تا حاتمی کیا
- ↑ «از زمین تا آسمان». گروه مجلات همشهری.
منابع[ویرایش]
- زندگینامه: ابراهیم حاتمی کیا - همشهری
- «بهترینهای عمر ما: بهترین فیلمها و فیلمسازان تاریخ سینما از نگاه ۵۵ منتقد سینمایی». نقد سینما، ش. ۳۳ (۱۳۸۱): ۷۲–۸۷.
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به ابراهیم حاتمی‌کیا در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ابراهیم حاتمی‌کیا موجود است. |
|
||||||||||||||
|
|||||||||||||
|
|||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
