گندمان (بروجن)
 |
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع با ارایهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بیمنبع را میتوان به چالش کشید و حذف کرد. |
| گندمان گندمون |
|
|---|---|
 |
|
| کشور |  ایران |
| استان | چهارمحال و بختیاری |
| شهرستان | بروجن |
| سال شهرشدن | ۱۳۶۹ |
| مردم | |
| جمعیت | ۷۸۳۸نفر[نیازمند منبع] |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۵۰ |
| ارتفاع از سطح دریا | ۲۲۷۰ متر[نیازمند منبع] |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۱[نیازمند منبع] |
| میانگین بارش سالانه | ۲۵[نیازمند منبع] |
| روزهای یخبندان سالانه | ۹۰[نیازمند منبع] |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | روح‌الله عظیمی[نیازمند منبع] |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۳۸۲۴۶۲ |
| وبگاه | www.gandoman.ir |
گندمان یکی از شهرهای استان چهارمحال و بختیاری ایران است. این شهر مرکز بخش گندمان است. گندمان تا مرکز استان ۷۵ کیلومتر فاصله دارد.
تاریخچه و نامگذاری[ویرایش]
قدمت تاریخی این شهر بر اساس شواهد به دست آمده توسط مورخین بیش از چند هزار سال می‌باشد. آثار چهاربازار معروف قدیم در کنار این شهر واقع شده که اکنون به چاربازار یا چاروازار شهرت دارد. امیر غازی شاهیلو نیای بزرگ قشقایی‌ها که برای ترویج مکتب تشیع به این ناحیه آمده بود در گندمان درگذشته است.[نیازمند منبع]
کلمه «گندمان» از «گندم‌گان» گرفته شده است. گویند یکی از هفت قصر بهرام گور در این محل قرار داشته است (خانه سابق میرزاعلی علی دادی گندمانی و فعلی محمدآقا رستمی) و نام آن را «گندمان» نهاده بوده است. گندمان نام شهریست در دامان پرمهر زاگرس بختیاری و از محال اربعه و چهارگانه استان چهارمحال و بختیاری می‌باشد این شهر در ۸۰ کیلومتری مرکز استان (شهرکرد) قرار دارد و مصداق آن در این شعر هویدا و مبرهن است که:
| خواهی اردانی محال اربعه باشد کجا | هست آن لار و کیار و میزدج با گندمان |
پیشینیه تاریخی این شهر به قدمت تاریخ سرزمین ایران است طبق گمانه زنی‌هایی که درسال ۱۳۷۲ شمسی در دامنه تپه باستانی (ویرانه‌های منزل سابق میرزا علی علی دادی) بهرام گور گندمان از سوی میراث فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری انجام گرفت مجسمه‌های سفالی در اشکال حیوانات اهلی پیدا شد که براساس لایه‌های ابسیدین روی آنها قدمتی با حدود ۵ هزار سال ق. م را نشان داد و نوع زندگی و معیشت مردمان این خطه را کشاورزی و دامداری با توجه به آب فراوان و خاک حاصل خیز و مرتعهای پهناور نشان داد. در کتب اخبارالبلدان و تاریخ دفینه‌های ایران و تاریخ قاجاریه و سفرنامه ناصرخسرو قبادیانی و تاریخ گزیده از حمدالله مستوفی راجع به این سرزمین متمدن و بافرهنگ و تاریخی صحبت به میان آمده است. در زمان اشکانیان و ساسانیان حاکمی به این منطقه فرستاده شد که این شهر را به عنوان ضرابخانه کشوری نمایان کرد و حتی سکه‌های پیداشده از زمان شاپور اول دلیل این امر است و آثار قلعه‌های متعدد در بخش گندمان هم این موضوعات را ثابت کرده است.
زمانی که آغامحمدخان قاجار بعداز مرگ کریمخان زند شیراز را به سمت استرآباد (گرگان) ترک کرد تاایل قاجار را با خود به قصد جنگ با آخرین فرمانروای زند لطفعلی خان در شیراز همراه و همگام سازد، هنگام برگشت به سمت شیراز با اردو و سپاه در چمنزارهای گندمان اتراق کرد و در تاریخ قاجاریه بنام چمن گندمان نام برده شده است. هنگامی که شاه عباس اول به قصد جنگ با پرتغالیها عازم جنوب ایران شد از این منطقه آباد نام برده است (تاریخ زندگانی شاه عباس اول اثر نصراله فلسفی) حتی سینه به سینه این نقل از زمان شاه عباس شده است که سپاه شاه عباس در کنار امامزاده مادر و دختر گندمان در لب چشمه‌های مادر و دختر اتراق کرده بودند که چون شب شد صدای قورباغه نگذاشتند سپاه شاه بخوابند. جوانی گندمانی از تیر و طایفه عشیرقلی که اصالتاً گندمانی هستند (رسولی/مختاری/صمدی/طاهری امروزی) از کنار چشمه‌ها رد می‌شده است شاه از وی می‌خواهد که راهکار دهد یا جایی دیگر برایشان پیداکند وی می‌گوید چند گوسفند ذبح کنید بعد از ذبح روده‌های گوسفندان را پر از باد کرده و دو سر آن را گره زده و در جاهای مختلف چشمه‌ها رها می‌سازد (روده هاشبیه مار شده بودند) بعد از چند لحظه صداها قطع می‌شود و شاه به سپاس این کار مقادیر زیادی اشرفی به وی هدیه می‌کند. یکی از مکانهایی که در ایران ارامنه نشین بوده است بخش گندمان می‌باشد. مزارهای این قوم در جای جای این بخش به چشم می‌خورد در کتاب زندگانی شاه عباس اول این موضوع آورده شده که زمانی که شاه عباس برای جنگ با عثمانیها عازم جنگ شداز ارامنه جلفا و ایروان و نخجوان خواست که خانه‌های خود را ترک کرده و چشمه‌های آب را کور کرده تا دست عثمانیها به آب و غذا نرسد. ارامنه جلفا با وی همکاری نموده اما ارامنه ایروان و نخجوان از این کار سرباز زدند. شاه عباس ارامنه جلفا را به پاس خدمتشان به اصفهان کوچاند و منطقه‌ای را به اسم جلفانامید و برای آنان در نظر گرفت و آنان را در مناصب و پستهای مهم گمارد و از دادن مالیات معاف نمود ولی ارامنه ایروان و نخجوان را به جاهای دوردست ایران به جرم عدم همکاری کوچاند. از آن زمان نزدیک به ۴۰۰ سال می‌گذرد و ارامنه بخش گندمان جزء ارامنه ایروان و نخجوان بوده‌اند و هم اکنون هم بعضی مواقع به دیدن مزارهایشان می‌آیند.[۱]
مردم‌شناسی[ویرایش]
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰، جمعیت شهر گندمان برابر با۵۶۵۰ نفر بوده است[۲] زبان مردم گندمان اکثراً فارسی با لهجه محلی می‌باشد.
مکان‌های دیدنی[ویرایش]
- تالاب گندمان
- کوه مادر دختر
- امام زاد عسگر و علی
- حمام شاه عباس
- تپه باستانی
امکانات آموزشی دانشگاه پیام نور گندمان در مهر ماه سال ۱۳۸۶ تأسیس شد و با ۴ رشتهٔ حسابداری، مدیریت بازگانی، علوم کامپیوتر و الهیات (فقه و مبانی حقوق) کار خود را آغاز نمود. این واحد در سال تحصیلی ۸۸–۸۷ تعداد ۳ رشته (مهندسی کامپیوتر (نرم‌افزار)، حقوق و مهندسی کشاورزی (علوم کشاورزی)) در سال تحصیلی ۸۹–۸۸ یک رشته (زبان و ادبیات انگلیسی)، در سال تحصیلی ۹۰–۸۹ سه رشته جدید (مدیریت صنعتی، تربیت بدنی و ریاضیات و کاربردها) و در سال تحصیلی ۹۰–۹۱ یک رشته (مهندسی منابع طبیعی_محیط زیست) به مجموعهٔ رشته‌های خود اضافه نموده است. تعداد کل دانشجویان این واحد با پذیرش تعداد ۲۰۰ دانشجو در سال جاری در ۱۳ رشته تحصیلی بالغ بر ۱۲۰۰ نفر بوده و واحد در ۵ رشتهٔ تحصیلی دارای عضو هیئت علمی می‌باشد.
پانویس[ویرایش]
- ↑ مهرالزمان نوبان. نام مکان‌های جغرافیایی در بستر زمان. چاپ اول. تهران: انتشارات ما، ۱۳۷۶. ۴۳۲. شابک ۹۶۴-۶۴۹۷-۰۰-۴.
- ↑ «سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰، جمعیت تا سطح آبادی‌ها بر حسب سواد» (فارسی). مرکز آمار ایران، ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۲.
- مختصات و بلندا
- از ب‍ی‍س‍ت‍ون تا زردک‍وه بختیاری/ ن‍وش‍ت‍ه‌ای‍زاب‍لا ب‍ی‍ش‍وب؛ ت‍رج‍م‍ه م‍ه‍راب ام‍ی‍ری، پدیدآور ب‍ی‍ش‍اپ، ای‍زاب‍لا ل‍وس‍ی ب‍رد، م۱۹۰۴ -
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون یک مکان جغرافیایی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
