علی صیاد شیرازی
شناسنامه | ||
---|---|---|
نام کامل | علی صیاد شیرازی | |
تاریخ تولد | ۲۳ خرداد ۱۳۲۳ | |
محل تولد | شهرستان درگز، ایران | |
تاریخ کشتهشدن | ۲۱ فروردین ۱۳۷۸ (۵۴ سال) | |
محل کشتهشدن | تهران، ایران | |
نحوه کشتهشدن | ترور توسط سازمان مجاهدین خلق | |
محل دفن | تهران | |
اطلاعات نظامی | ||
درجه | سپهبد | |
فرماندهی | فرمانده آتشبار گ ۳۱۷ توپخانه ل ۸۱ زرهی کرمانشاه فرمانده عملیات غرب کشور عضویت در ستاد مرکزی سپاه پاسداران فرمانده نیروی زمینی ارتش ایران عضو شورای عالی دفاع معاونت بازرسی ستاد کل نیروهای مسلح تأسیس قرارگاه حمزه سیدالشهداء جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح |
|
رسته نظامی | فرماندهی و ستاد | |
طول خدمت | ۳۲ سال | |
نشانهای لیاقت | دو نشان درجه ۱ فتح | |
عملیاتهای مهم | طریقالقدس، فتحالمبین،
بیتالمقدس، والفجر ۱،
والفجر ۴، والفجر ۸،
خیبر، بدر، قادر عملیات مرصاد |
سپهبد علی صیاد شیرازی (۲۳ خرداد۱۳۲۳–۲۱ فروردین ۱۳۷۸)[۱] فرمانده اسبق نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران و عضو شورای عالی دفاع بودهاست. او متولد روستای کبودگنبد شهرستان درگز استان خراسان رضوی است. وی یکی از فرماندهان جنگ ایران و عراق بود. صیاد شیرازی پس از ۳۲ سال خدمت در یگانهای مختلف نیروی زمینی ارتش در تهران و مقابل درب منزلش، به دست نیروهای مسلح سازمان مجاهدین خلق، ترور شد. مراسم تدفین او با حضور سید علی خامنهای، فرمانده کل قوا و جمعی از فرماندهان یگانهای مختلف نیروهای مسلح ایران و مردم برگزار شد.وی یکی از بزرگترین شهیدان ایران است.
محتویات
زندگی شخصی[ویرایش]
تولد[ویرایش]
علی صیادشیرازی در سال ۱۳۲۳ در[۲] شهرستان درگز از توابع استان خراسان رضوی متولد شد[۳][۴][۵] مادرش شهربانو و پدرش زیاد نام داشت. مادرش اهل انارک از توابع نایین و پدرش، که از عشایر قشقایی[۲] بود، به استخدام ژاندارمری درآمد و سپس به ارتش منتقل شد. او به همراه پدر و خانواده، مانند دیگر خانوادههای نظامیان، از شهری به شهری مهاجرت میکرد. شهرهای مشهد، گرگان، شاهرود، آمل، گنبد و سرانجام گرگان محلّ پرورش وی شدند.[۲]
مادر وی، حاجیه شهربانو شجاع، روز ۴ مرداد ۱۳۹۵ درگذشت.
تحصیلات و ازدواج[ویرایش]
علی صیاد شیرازی، در سال ۱۳۴۰ برای ادامه تحصیل به تهران آمد[۶] و سال ششم متوسطه را در تهران گذراند و در سال ۱۳۴۲ موفق به اخذ دیپلم گردید.[۲] در سال ۱۳۴۳ در کنکور دانشکده افسری شرکت کرد و پذیرفته شد و سرانجام در مهرماه ۱۳۴۶ در رسته توپخانه دانشآموخته شد و با درجه ستوان دومی وارد ارتش گردید.[۲][۴] پس از طی دوره آموزشی در شیراز و اصفهان به لشکر تبریز و سپس لشکر زرهی کرمانشاه منتقل شد.[۲]
او در سال ۱۳۵۰ برای گذراندن دوره آموزش زبان انگلیسی به تهران منتقل شد و پس از پایان کلاس به موجب تسلط بالایی که به دست آورده بود، از استادان زبان انگلیسی ارتش شد. وی زمانی که تصمیم داشت با دختر عموی خود، عفت شجاع، ازدواج کند، با مخالفت ارتش حکومت پهلوی روبرو شد. حکومت پهلوی دلیل مخالفتش را سابقه مبارزاتی پدر عفت شجاع با حکومت مطرح کرد. اما سرانجام در اثر اصرار ستوان شیرازی، ارتش حکومت پهلوی با این ازدواج موافقت کرد.[۷]
وی در سال ۱۳۵۲ برای تکمیل تخصصهای توپخانه از طرف ارتش به آمریکا اعزام شد[۸] تا دوره هواسنجی بالستیک را بگذراند. او این دوره آموزشی را در شهر فورت سیل در ایالت اوکلاهما، در منطقهای نظامی، با موفقیت طی کرد و پس از گذراندن دوره، با تخصصی جدید به ایران مراجعت کرد.[۲][۶]
ارتش برای استفاده از دانش نظامی ستوان، او را در سال ۱۳۵۳ به اصفهان (مرکز توپخانه) منتقل کرد.[۲][۳]
مبارزات سیاسی[ویرایش]
پیش از انقلاب علی در اصفهان با یافتن دوستان جدید مطالعات مذهبی خود را پی گرفت و شخصیت سیاسی خویش را بارز ساخت و در نامهای که برای سرگرد محمد مهدی کتیبه، یکی از افسران مذهبی، ارسال کرد این جمله را نوشت: «در مورد برنامههای مذهبی بحمدالله پیش میرویم مخصوصاً در آن قسمت که میدانید». این جمله حساسیت ضد اطلاعات را برانگیخت و از آن پس وی تحت مراقبت قرار گرفت. آنها پس از تحقیق و مراقبت متوالی، او را «متعصب مذهبی» معرفی کردند و مراقبت از وی را شدت بخشیدند.[۲]
سروان صیاد در اواخر حکومت پهلوی به دلیل این که در بین افسران، ضدیت با حکومت وقت میکرد و از مخالفان حکومت پهلوی بود، ضد اطلاعات از قرار دادن جنگافزار در اختیار وی ممانعت کرد و اعلام نمود که از واگذاری مشاغل حساس به او خودداری شود. سرانجام سروان در ۱۹ بهمن دستگیر و زندانی شد و در آستانه پیروزی انقلاب، در بهمن ۱۳۵۷ آزاد شد.[۲][۴][۶]
بعد از انقلاب صیاد شیرازی پس از پیروزی انقلاب با رحیم صفوی و شخصی به نام احمد سالک آشنا میشود و با یکدیگر از پادگانهای اصفهان حفاظت میکنند.[۴]
مسئولیتها[ویرایش]
وی پس از پیروزی انقلاب ایران، در بحبوحهٔ غائله سال ۱۳۵۸ ضد انقلاب در کردستان، به فرماندهی عملیات شمال غرب کشور برگزیده شد و در نبردهای کردستان به همراه دکتر مصطفی چمران نقش مهمی ایفا نمود.[۳]
پس از حوادث کردستان، صیاد با درجه سرگردی به همراه رحیم صفوی به غرب اعزام میشود و با همکاری ارتش و سپاه سنندج را فتح میکنند. این عملیات در کردستان موجب میشود تا او با درجه سرهنگی به فرماندهی عملیات غرب منصوب شود. در سردشت یک گروه ۵۰۰ نفری تحت فرماندهی او در کمین دشمن افتاده و با ۴۵۷ نفر کشته و تلفات تجهیزاتی شکست سختی به بار آورد. در پاسخ به سوالات فرماندهٔ کل قوا بنی صدر در مورد تلفات، صیاد شیرازی پاسخ میدهد که آنان به بهشت میروند و برای جبران شکست درخواست استفاده از بمب ناپالم میکند که با خشم شدید و مخالفت بنی صدر مواجه میشود.[۹] این اختلافات موجب خلع دو درجه، برکناری، و دستور محاکمهٔ نظامی صیاد شیرازی میشود.[۲][۲][۴]
پس از خلع بنی صدر، با حضور محمدعلی رجایی در سمت ریاست جمهوری، صیادشیرازی بار دیگر با دریافت دو درجه، به ارتش بازگشت[۱۰] و برای پایان دادن به ناهماهنگی ارتش و سپاه، قرارگاه مشترک عملیاتی سپاه و ارتش تحت عنوان قرارگاه حمزه سیدالشهداء را راهاندازی کرد[۲][۳][۴][۶]
سرهنگ با تأسیس قرارگاه حمزه سیدالشهداء لشکرهای ۶۴ ارومیه و ۲۸ کردستان و تیپ ۲۳ هوابرد و تیپ ۳۰ گرگان، شهرهای بوکان و اشنویه را آزاد کرد.[۲][۶]
پس از کشته شدن سرلشکر ولیالله فلاحی در ۹ مهر ۱۳۶۰، سرلشکر قاسمعلی ظهیرنژاد (فرماندهٔ وقت نیروی زمینی) به سمت رئیس ستاد مشترک ارتش منصوب شد و صیاد شیرازی (با درجه سرهنگی) به درخواست اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس شورای عالی دفاع و با حکم آیتالله خمینی به عنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش منصوب شد.[۲][۳]
او با مشارکت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در عملیات طریق القدس، فتحالمبین، بیتالمقدس، رمضان، مسلمبنعقیل، مطلعالفجر، محرم، والفجر۱، ۲، ۳، ۴، ۸، ۹، عملیات خیبر و بدر و قادر شرکت نمود و پیروزیهای بزرگی را برای ایران به ارمغان آورد.[۲] سرهنگ علی صیاد شیرازی در مرداد سال ۱۳۶۵ از فرماندهی نیروی زمینی استعفا داد و با پیشنهاد سید علی خامنهای و تصویب سید روحالله خمینی به سمت «نمایندگی رهبری در شورای عالی دفاع» منصوب شد.[۲]
او در تیر ماه ۱۳۶۵ با پیشنهاد سید علی خامنهای[۶] به فرمان فرمانده کل قوا به عضویت شورای عالی دفاع منصوب شد و در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۶۶ به درجه سرتیپی ارتقاء یافت.[۲][۴]
.[۶][۶] سرتیپ صیاد شیرازی در سال ۱۳۶۷ در عملیات مرصاد که در خلال آن مرزهای غربی ایران مورد هجوم مجاهدین خلق قرار گرفته بود، با طراحی عملیاتی تحت عنوان عملیات مرصاد نیروهای متجاوز را شکست داد.[۲]
در مهر ۱۳۶۸، بنابه درخواست رئیس ستاد کل نیروهایمسلح، و با موافقت و حکم فرماندهی کلقوا به سمت معاونت بازرسی ستاد کل نیروهایمسلح[۴] و در شهریور ۱۳۷۲ به سمت جانشین رئیس ستاد کل نیروهایمسلح منصوب شد. او پنج روز قبل ازمرگ در ۱۶ فروردین ۱۳۷۸ همزمان با عید غدیر از سوی فرمانده کل قوا به درجه سرلشکری ارتقاء پیدا کرد که این درجه مجدداً پس از کشته شدن وی به سپهبدی ارتقاء یافت.[۲][۴]
ترور[ویرایش]
صیاد شیرازی در بامداد ۲۱ فروردین ۱۳۷۸ به وسیله عوامل مسلح مجاهدین خلق در پوشش رفتگر، مقابل درب منزل مسکونیاش واقع در تهران و در برابر دیدگان فرزندش کشته شد.[۲][۳][۶] در مراسمی با حضور رهبر انقلاب سیدعلی خامنهای و مقامات لشکری و کشوری و جمع کثیری از دوستدارانش، علی صیاد شیرازی در قطعه ۲۹ بهشت زهرا دفن شد.[۱۱][۱۲]
پس از ترور[ویرایش]
سرلشکر رحیم صفوی فرمانده وقت سپاه پاسداران در حاشیه مراسم یازدهمین سالگرد ترور گفت: عملیات تلافیجویانه سپاه پاسداران در همان سال اول ترور، با شلیک بیش از هزار گلوله توپ و موشک به مقرهای منافقین در داخل خاک عراق انجام شد. رحیم صفوی تصریح کرد: بدون شک دستور ترور صیاد شیرازی از یک رده بالاتر به منافقین داده شد و شخص صدام این دستور را به منافقین داد.[۱۳]
سرلشکر صفوی افزود: سپاه پاسداران در همان سال اول ترور وی، طی یک طرح عملیاتی از ساعت ۴ تا ۸ صبح تمام مقرهای منافقین از پادگان اشرف گرفته تا العماره را با شلیک بیش از هزار موشک و گلوله توپخانه برد بلند، منهدم و تلفات سنگینی را به منافقین وارد کرد. به دنبال این عملیات، عراق واکنش شدیدی از خود نشان نداد و تنها به گله مختصری بسنده کرد[۱۴]
امیر سرتیپ احمدرضا پوردستان فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، دلایل و بهانههای اصلی ترور سپهبد صیاد شیرازی توسط منافقین را شکست و ضربهای دانست که این گروه در عملیات مرصاد در اثر تدابیر و فرماندهی صیاد شیرازی متحمل شده بودند. وی افزود صیاد شیرازی با شناخت خوبی که از منطقه و نیروها داشت به پایگاه کرمانشاه رفت و با بالگرد ۲۱۴ هوانیروز، عملیات شناسایی از منطقه را انجام داد و در نهایت با ساماندهی و تدابیر ویژه خود با کمک و هدایت نیروها، ضربه مهلکی در عملیات مرصاد به منافقین وارد و منافقین را مجبور به عقبنشینی کرد.[۱۵]
محمد درودیان، تاریخنگار گفته امیر سرتیپ احمدرضا پوردستان فرمانده نیروی زمینی ارتش، در مورد نقش مستقیم صیاد شیرازی در سرکوب عملیات مرصاد و احتمال ترور او به دلیل انتقام گیری مجاهدین خلق را رد میکند. درودیان با بیان مستندات تاریخی مینویسد: «شهید صیاد در زمان عملیات مرصاد، نماینده امام در شورایعالی دفاع بود. در حالیکه در اظهارات امیر پوردستان، از شهید صیاد بعنوان «مسئول بازرسی ستاد کل نیروهای مسلح» نام برده شده است. در این اظهارات؛ عقبنشینی منافقین در عملیات مرصاد به فعالیتهای شهید صیاد نسبت داده شده است. با فرض اینکه به گفته ایشان شهید صیاد معاون بازرسی ستاد کل بوده، در حالیکه هیچ نیرویی تحت فرماندهی ایشان نبوده، چگونه امکان دارد عقبنشینی منافقین ناشی از عملکرد ایشان باشد؟ در حالیکه باید شکست منافقین را مستند به عملکرد نیروهای میدان نبرد و نه صرفاً به شناخت و یا شهامت کمنظیر شهید صیاد و حضور میدانی ایشان ارجاع داد.» او با استناد به یک سند مکالمه بین یک افسر عراقی و نماینده سازمان مجاهدین خلق، اقدام منافقین برای ترور صیاد شیرازی را، سفارش صدام و در واکنش به ترور فرزند وی «عدی» میداند. برابر این اسناد، صدام ترور هاشمی رفسنجانی را پیشنهاد میکند که مجاهدین به دلیل ناتوانی برای عبور از حلقه حفاظتی ایشان، ترور صیاد را بعنوان یک هدف انتخاب کرد.[۱۶]
کتابشناسی[ویرایش]
- مجموعه مقالات اولین نشست کنفرانس بررسی دفاع مقدس / بهکوشش ذاکر صالحی / دانشگاه امام حسین (ع)/ ۱۳۷۱.
- سونای زعفرانیه / علیرضا نوریزاده.
- خاطرات امیر شهید سپهبد صیاد شیرازی / مرکز اسناد انقلاب اسلامی / ۱۳۷۸.
- خاطرات سالهای نبرد / محسن مؤمنی / دفتر ادبیات و هنر مقاومت و نشرشاهد / ۱۳۷۸.
- صیاد دلها / احمد حسینیان / ارتش جمهوری اسلامی ایران، سازمان عقیدتی سیاسی / ۱۳۷۸.
- ناگفتههای جنگ / تدوین احمد دهقان / دفتر ادبیات وهنر مقاومت / ۱۳۷۸.
- یادداشتهای سفر شهید صیاد شیرازی / محسن کاظمی / دفتر ادبیات و هنر مقاومت / ۱۳۷۸.
- عملیات آزادسازی سنندج و گردنه صلواتآباد (اردیبهشت ۱۳۵۹) / تدوین علی صادقیگویا / ایران سبز / ۱۳۷۹.
- عملیات شیندرا /تدوین علی صادقیگویا / هیئت معارف جنگ / ۱۳۷۹.
- اسطورهها / بهکوشش خلیل اسفندیاری / نشر شاهد / ۱۳۸۰.
- یادداشتهای ویژه سپهبد علی صیاد شیرازی (۱۳۶۴تا ۱۳۶۸) / بهکوشش سیدحسام هاشمی / ایران سبز / ۱۳۸۰.
- امیر دلاور /گردآورنده امیرحسین انبارداران / نشر شاهد / ۱۳۸۱.
- گردنه خان تا قله آربابا /تدوین علی صادقیگویا / ایران سبز / ۱۳۸۱. ـ مسافر صبح / بهکوشش شورای شعر بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاعمقدس / مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی نخلستان / ۱۳۸۱.
- در کمین گل سرخ / محسن مؤمنی / سوره مهر / ۱۳۸۲.
- یادگاران (جلد ۱۱:کتاب صیاد شیرازی) / رضا رسولی / روایت فتح / ۱۳۸۲.
- رفتارشناسی ایثارگران(سیری در رفتارشناسی امیر شهید سپهبد علی صیاد شیرازی) / محمودرضا امینی /شعاع / ۱۳۸۳. ـ یاد یار / هیبتالله اسدی / دانشگاه افسری امام علی (ع) / ۱۳۸۳.
- افلاکیان زمین (جلد ۱۰: علی صیادشیرازی) / محمدحسین عباسی ولدی / نشرشاهد / ۱۳۸۴.
- خدا میخواست زنده بمانی (کتاب صیاد شیرازی) / فاطمه غفاری /روایت فتح / ۱۳۸۴.
- سفر به ماوراء / کاوه خاتمی / ایران سبز / ۱۳۸۴.
- هرچند دیر / هیبتالله اسدی / ایران سبز / ۱۳۸۴.
- آخرین گلوله صیاد / داوود امیریان / نشر صریر / ۱۳۸۵.
- عاشقترین صیاد/ محبوبه معراجیپور/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی / ۱۳۸۵.
- منش فرماندهی / احمد نوروزی فرسنگی / عرشان / ۱۳۸۵.
- پرواز غریبانه / مهدی وحیدی صدر / حدیث نینوا (قم) / ۱۳۸۶.
- جلوه یار /احمد حسینیان / ایران سبز / ۱۳۸۶.
- سخن آشنا / علی اعوانی / ارتش جمهوری اسلامی ایران، سازمان عقیدتی سیاسی (نشر آجا) / ۱۳۸۶
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ «سپهبد شهید علی صیاد شیرازی». کنگره بزرگداشت سرداران شهید و بیست و سه هزار شهید استانهای خراسان، ۱۶ آذر ۱۳۸۷. بازبینیشده در ۲ می۲۰۱۰.
- ↑ ۲٫۰۰ ۲٫۰۱ ۲٫۰۲ ۲٫۰۳ ۲٫۰۴ ۲٫۰۵ ۲٫۰۶ ۲٫۰۷ ۲٫۰۸ ۲٫۰۹ ۲٫۱۰ ۲٫۱۱ ۲٫۱۲ ۲٫۱۳ ۲٫۱۴ ۲٫۱۵ ۲٫۱۶ ۲٫۱۷ ۲٫۱۸ ۲٫۱۹ ۲٫۲۰ صیاد شیرازی خطای یادکرد: برچسب
<ref>
نامعتبر؛ نام «autogenerated2» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شدهاست - ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ شهادت امیر سرلشکر علی صیاد شیرازی (ایرنا)
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ ۴٫۶ ۴٫۷ ۴٫۸ کتابشناسی شهید علی صیاد شیرازی (خبرگزاری hawzah.ne)
- ↑ گلعلی بابایی و حسین بهزاد، همپای صاعقه (کارنامه عملیاتی لشکر ۲۷ محمد رسولالله)، سوره مهر، چ۴، ص۸۰۳
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ ۶٫۵ ۶٫۶ ۶٫۷ ۶٫۸ مردی که نامش در تاریخ زنده ماند
- ↑ http://khakriz.roshd.ir/Sardaran/View/tabid/137/ArticleId/132/.aspx
- ↑ گلعلی بابایی و حسین بهزاد، همپای صاعقه (کارنامه عملیاتی لشکر ۲۷ محمد رسولالله)، سوره مهر، چ۴، ص۸۰۳
- ↑ نامههای بنی صدر به خمینی و دیگران، ص 157 و 3-321
- ↑ گلعلی بابایی و حسین بهزاد، همپای صاعقه (کارنامه عملیاتی لشکر ۲۷ محمد رسولالله)، سوره مهر، چ۴، ص۸۰۴
- ↑ همشهری آن لاین
- ↑ شخصیت و نفوذ اجتماعی شهید امیرسپهبد صیاد شیرازی
- ↑ تلافیجویانه سپاه با شلیک هزار موشک و گلوله توپ به پایگاه منافقین در عراق
- ↑ .عصر ایران
- ↑ شکست در مرصاد دلیل ترور شهید صیاد شیرازی بود . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]
- ↑ محمد درودیان. «آیا نقش شهید صیاد در عملیات مرصاد موجب ترور وی شد؟». تحلیل ایران، ۱۴ شهریور ۱۳۹۴. بازبینیشده در ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۵.
در پروژههای خواهر میتوانید در مورد علی صیاد شیرازی اطلاعات بیشتری بیابید.
در میان کتابها از ویکیکتاب
در میان گفتاوردها از ویکیگفتاورد
در میان متون از ویکینبشته
در میان تصویرها و رسانهها از ویکیانبار
در میان خبرها از ویکیخبر
این یک مقالهٔ خرد دربارهٔ یک نظامی ایرانی یا ارتش ایران است. با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |
|
- امرای نظامی اهل ایران
- نظامیان اهل ایران
- افسران نیروی زمینی ارتش ایران
- اهالی درگز
- ترورشدگان توسط سازمان مجاهدین خلق
- دانشآموختگان دانشکده افسری
- درگذشتگان ۱۳۷۸
- درگذشتگان ۱۹۹۹ (میلادی)
- دریافتکنندگان نشان فتح
- زادگان ۱۳۲۳
- زادگان ۱۹۴۴ (میلادی)
- سپهبدهای اهل ایران
- فارسیزبانان
- فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی ایران
- فرماندهان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران
- کشتهشدگان اسلام
- خاکسپاریها در بهشت زهرا
- نظامیان اهل ایران در جنگ ایران و عراق
- ایرانیهای قربانی تروریسم