نامهنگاریهای باراک اوباما و سید علی خامنهای
نامههای اوباما به خامنهای، نامههایی مستقیم و محرمانه هستند که باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا به آیتالله خامنهای رهبر ایران فرستاده است و هدف آنها ترغیب خامنهای به مذاکره است.[۱] علی شمخانی نماینده رهبر ایران و دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران ۲۱ آبان ۱۳۹۳ تایید کرد کشورش به بعضی از نامههای باراک اوباما به رهبر ایران که عمدتاً بر مسئله برنامه اتمی ایران متمرکز بوده پاسخ داده است. این اولین بار بود که ایران چنین مکاتبهای با رئیس جمهور آمریکا را تایید کرد.[۲] پیش از آن نیز رسانههای داخلی و خارجی از نامههای باراک اوباما به خامنهای خبر داده بودند[۳] که در یک مورد حسن فیروزآبادی، رییس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران آنها را تایید کرد و نشانه واقعبینی دولت آمریکا خواند.[۴]
نامههای اوباما به آیتالله خامنهای[ویرایش]
نامه اول اردیبهشت ۸۸ فرستاده شده و اولین اشاره به این نامه در نماز جمعه تاریخی آیتالله خامنهای در ۲۹ خرداد ۱۳۸۸ پس از آغاز اعتراضات سال ۱۳۸۸ انجام گرفت.[۵] در همان روزها سیانان گزارش کرد که دست کم تا آن موقع رهبر ایران پاسخی به نامه باراک اوباما نداده بود.[۶]
نامه دوم شهریور ۱۳۸۸ ارسال شد. این نامه پس از تحلیف و تنفیذ محمود احمدینژاد و با فروکش کردن نسبی اعتراضات فرستاده شده بود و وبگاه تابناک آن را گزارش داد.[۷] اوباما در آن نامه خواهان همکاری بهتر دو کشور شده بود.[۸] حدود دو ماه بعد آیتالله خامنهای دوباره اشارهای به نامههای باراک اوباما کرد.[۹]
نامه سوم دی ۹۰ فرستاده شد. علی مطهری، نماینده مجلس، اواخر دی ۱۳۹۰ در گفتگو با خبرگزاری فارس از نامه سوم باراک اوباما به رهبر ایران خبر داد.[۱۰] نامه سوم زمانی ارسال شده بود که مذاکرات هستهای میان ایران و قدرتهای جهان عملاً به بنبست رسیده و تنها توافق دو طرف در هر نشست بر سر زمان و مکان نشست بعدی بود.[۱]
بحث تحریم نفت ایران از اوایل دی ماه ۱۳۹۰ در اتحادیه اروپا جدی شده بود و برخی مقامهای ایرانی تهدید میکردند که در صورت عملی شدن تحریم نفت، ایران با بستن تنگه هرمز جریان صادرات نفت خلیج فارس را به کلی قطع خواهد کرد.[۱۱] باراک اوباما در نامه سوم خود نوشته بود بستن تنگه هرمز خط قرمز ما است.[۱]
نامه چهارم نوامبر ۲۰۱۴ در آستانه ضربالاجل مذاکرات هستهای ایران و گروه پنج به علاوه یک فرستاده شد. برخلاف سه نامه قبلی که خبر ارسالشان نخست از طرف منابع ایرانی اعلام شده بود، این دفعه رسانهای آمریکایی به نام وال استریت ژورنال خبر این نامه را منتشر کرد.[۱۲] باراک اوباما در این نامه به منافع مشترک ایران و آمریکا اشاره کرده و مطالبی درباره حملات آمریکا علیه گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) گفته بود.[۱۳]
انتشار گزارشهای مربوط به نامه چهارم، واکنش شدید محافظهکاران آمریکا را در پی داشت.[۱۴] جان مککین و لینزی گراهام، سناتورهای جمهوریخواه و از منتقدان سرسخت باراک اوباما، در واکنش به این نامه آن را شرمآور خواندند.[۱۵] همچنین مایک راجرز، رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا در گفتگو با شبکه اماسانبیسی تصریح کرد: «به شما میگویم که [ارسال این نامه به رهبر ایران] مایه ایجاد مشکلات واقعی با شرکای سُنی عضو اتحادیه کشورهای عرب خواهد شد که در نبرد علیه گروه حکومت اسلامی همراه ما هستند.»[۱۶]
اوباما در واکنش به سؤال شبکه تلویزیونی سیبیاس درباره نامه چهارم گفته است:[۱۷]
ترجیح میدهم درباره ارتباطاتم با سران کشورهای مختلف جهان صحبت نکنم. من روشهای مختلف و زیادی برای ارتباط برقرار کردن با سران مختلف جهان دارم.
نامههای آیتالله خامنهای به اوباما[ویرایش]
۲۵ بهمن ۱۳۹۳ روزنامه وال استریت ژورنال از ارسال نامهای از سوی آیتالله علی خامنهای، رهبر ایران، به باراک اوباما، رییسجمهور آمریکا خبر داد. وال استریت ژورنال از یک دیپلمات ایرانی نقل کرده که این نامه در هفتههای اخیر (فوریه ۲۰۱۵) نوشته شده و در پاسخ به نامهای است که باراک اوباما در ماه اکتبر به آیتالله خامنهای نوشته بود و در آن در مورد امکان همکاری آمریکا و ایران در جنگ با داعش در صورت حصول توافق هستهای میان دو کشور صحبت کرده بود. این دیپلمات گفته است که نامه رهبر ایران «محترمانه» بوده اما هیچگونه تعهد و قولی در بر نداشته است.[۱۸]
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ «همه نامههای اوباما به خامنهای». بیبیسی فارسی، ۸ نوامبر ۲۰۱۴. بازبینیشده در ۹ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «ایران میگوید به نامههای اوباما پاسخ داده شده». بیبیسی فارسی، ۱۳ نوامبر ۲۰۱۴. بازبینیشده در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «علی شمخانی: ایران به برخی از نامههای اوباما پاسخ داده است». رادیوفردا، ۱۲ نوامبر ۲۰۱۴. بازبینیشده در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «فیروزآبادی: پیامهای اوباما به ایران نشانه «واقعبینی» اوست». رادیوفردا، ۱۹ شهریور ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «خطبههای نماز جمعهٔ تهران». وبگاه خامنهای، ۲۹ خرداد ۸۸. بازبینیشده در ۹ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «Obama sent letter to Iran leader before election, sources say». سیانان. بازبینیشده در November 11, 2014.
- ↑ «نامه دوم اوباما به ایران رسید». تابناک، ۱۱ شهریور ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۹ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «Obama sent second letter to Khamenei». washingtontimes، September 3, 2009. بازبینیشده در November 11, 2014.
- ↑ «بیانات در دیدار دانشآموزان در آستانه ۱۳ آبان». وبگاه خامنهای، ۱۲ آبان ۸۸. بازبینیشده در ۹ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «علی مطهری در گفتگو فارس مطرح کرد درخواست آمریکا برای مذاکره مستقیم با ایران در پیغام اوباما». خبرگزاری فارس، ۲۸ دی ۹۰. بازبینیشده در ۹ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «ایران: اگر نفت ما را تحریم کنند، تنگه هرمز را میبندیم». بیبیسی فارسی، ۲۷ دسامبر ۲۰۱۱. بازبینیشده در ۹ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «Obama Wrote Secret Letter to Iran’s Khamenei About Fighting Islamic State». وال استریت ژورنال. بازبینیشده در November 11, 2014.
- ↑ «اوباما 'نامهای محرمانه' به خامنهای نوشته است». بیبیسی فارسی، ۶ نوامبر ۲۰۱۴. بازبینیشده در ۹ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «مخالفت شدید محافظهکاران آمریکا با ارسال نامه به آیتالله خامنهای». بیبیسی فارسی، ۷ نوامبر ۲۰۱۴. بازبینیشده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «دو سناتور جمهوریخواه نامه اوباما به خامنهای را «شرمآور» خواندند». رادیوفردا، ۱۶ آبان ۹۳. بازبینیشده در ۹ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «انتقاد رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا از نامه اوباما». رادیوفردا، ۱۶ آبان ۹۳. بازبینیشده در ۹ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «اوباما: هنوز شکاف عمیقی در مذاکرات هستهای ایران وجود دارد». بیبیسی فارسی، ۱۰ نوامبر ۲۰۱۴. بازبینیشده در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «وال استریت ژورنال: آیتالله خامنهای به اوباما نامه نوشت». بیبیسی فارسی، ۲۵ بهمن ۱۳۹۳. بازبینیشده در ۱۴ فوریه ۲۰۱۵.