پراو
پرآو | |
---|---|
پرآو، کوهی که پوشیده از برف است
|
|
ارتفاع | ۳۴۰۵ |
ترجمه | پرآب (زبان کردی) |
تلفظ | پهڕاو Parau |
مکان | |
مکان | از شمال شرق تا شمال غرب شهر کرمانشاه |
رشتهکوه | رشته کوه زاگرس |
زمینشناسی | |
گونه | صخرهای لایم استون |
آخرین فوران | غیر آتشفشانی |
کوهنوردی | |
نخستین صعود | سال ۱۳۵۰ توسط یک تیم اکتشافی از انگلستان |
مسیر | روستای چالابه، تنگ چروبر |
کوهستان پرآو (به کردی: پهڕاو، به معنای پرآب) کوهی در شمالشرق کرمانشاه، باطول تقریبی ۸۰کیلومتر و وسعت ۸۸۰ کیلومتر مربع بخشی از رشته کوه زاگرس در غرب ایران میباشد[۱] قله پرآو باارتفاع ۳۴۰۵ متر از سطح دریا بلندترین قلهٔ این کوهستان و همچنین بلندترین نقطه استان کرمانشاه و یکی از۱۵۱۵قله بسیار برجسته جهان بشمار رفته[۲] که در شمال شرقی شهر کرمانشاه واقع شده است.[۳] کوههای این منطقه دارای یکی از عمیقترین لایههای لایم استون کره زمین است[۴] و همچنین بعلت فشارهای ناشی از کوهزایی آلپی شکافهای بسیاری پیدا کرده است[۵] بهمین علت عمیقترین غارهای ایران مانند غارهای پراو، جوجار و چاه غار قلا در این کوهستان قرار دارند[۶][۷]
خط الراس اصلی و مرتفع این کوهستان دارای قلل متعددی است که اکثراً ارتفاعی بالاتر از ۳۰۰۰ متر دارند جهت این کوهستان از غرب به شرق امتداد یافته است و بترتیب شامل قلل :خرامان، قته چرمی، پرآو، نماز گاه، شاودالان، سه کل، زنهان، بیستون، بان برزه و … میباشد عبور از خط الراسهای پرآو عمدتاً در بسیاری از مکانها حالت فنی دارند و عبور از بعضی از قسمتهای آنها احتیاج به طناب و ابزار گذاری دارد بخصوص در قلل خرامان، قته چرمی، سه کل و بیستون[۸]
محتویات
دیواره بیستون اورست صخرههای جهان[ویرایش]
دیواره بیستون که در کوهستان پرآو (کوه بیستون) واقع گردیده است با ارتفاع ۱۲۰۰ متر و وسعت بیش از ۵۰۰۰ متر، در میان فنیترین دیوارههای سنگنوردی جهان جای داشته و به اورست صخرههای جهان مشهور بوده[۹] و مرتفعترین دیواره ایران و پنجمین دیواره مرتفع جهان است[۱۰][۱۱]
همچنین میراث جهانی یونسکو " کتیبه بیستون "بعنوان بزرگترین سنگنبشتهٔ جهان و نخستین متن شناخته شدهٔ ایرانی در دامنههای جنوبی این کوهستان قرار دارد
غار پرآو اورست غارهای جهان[ویرایش]
غار پرآو یکی از غارهای عمودی برتر جهان بوده و یکی از ویژگیهای منحصر به فرد آن وجود دهانه غار در ارتفاع ۳۰۵۰ متری از سطح دریا است که این بالاترین سطح در بین تمام غارهای دنیا میباشد، از این رو به اورست غارهای جهان مشهور است.[۱۲][۱۳]
این غار با درجه سختی پیمایش D5 از دشوارترین غارهای جهان از نظر غارنوردی به شمار میرود. برخی محققان این غار را دشوارترین غار جهان به لحاظ پیمایش ذکر نمودهاند[۱۴] در سال ۱۳۸۸ غار پراو توسط سازمان حفاظت محیط زیست ایران به عنوان اثر طبیعی - ملی به ثبت رسید.[۱۳] اولین بنیاد غارنوردان کشور انگلستان بنیاد بینالمللی پرآو نام دارد که در سال ۱۹۷۴ توسط "David Judson" پس از بازگشت از اکتشاف پرآو نامگذاری گردیده است همچنین، کتابی نیز با عنوان غار پرآو Ghar Parau توسط وی در خصوص غار پرآو در سال ۱۹۷۲ در کشور بریتانیا به چاپ رسیده است[۱۵][۱۶] تا کنون چندین نفر در این غار جان خود را از دست دادهاند از این رو لقب غار قاتل به آن داده شده است[۱۷]
جوجار، عمیقترین غار آسیا[ویرایش]
غار جوجار عمیقترین غار آسیا در کوهستان پرآو در ضلع شرقی قله پراو و ضلع شمالی قله شاودالان قرار دارد که در شهریور ۹۴ به عنوان عمیقترین غار ایران شناخته شد[۱۸] به این ترتیب رکورد عمیقترین غار ایران که در اختیار غار پراو بود پس از حدود نیم قرن شکسته شد[۱۹] یک اکسپدیشن بینالمللی در مرداد ۹۵ جهت ادامه اکتشاف و ادامه پیمایش در عمق بیش از ۸۰۶ متری غار آغاز گردید[۲۰] در سوم شهریور ۹۵ اعلام گردید که کاشفان این غار موفق گردیدهاند به اعماق بیش از ۱۰۰۰ متری جوجار دسترسی یابند به این ترتیب ایران به عنوان ۲۱ امین کشور جهان که دارای غاری با عمق بیش از۱۰۰۰ متر است معرفی گردید[۲۱]
قلا، دومین چاه غار عمیق جهان[ویرایش]
غار قلا در انتهای فلات کوهستان پرآو و در ارتفاع ۲۸۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است، در آخرین روز تابستان ۱۳۹۵ و پس از چند برنامه اکتشافی، و با حدود ۷۰۰متر طناب ریزی توسط تیم غارنوردی سورنا به سرپرستی یوسف سورنی نیا، عمق نهایی این چاه غار ۵۶۲ متر اعلام و بدین ترتیب غار قلا دومین چاه غار عمیق جهان بشمار میرود[۲۲][۲۳]
پناهگاهها[ویرایش]
در دامنههای کوه پرآو تا کنون سه جانپناه ساخته شده است.[۲۴]
جانپناه بزرگ پرآو که در میدان پراو و در سال ۱۳۵۹ تا ۶۰ شمسی و با هزینه ۴۵ هزار تومان توسط کمیته پناهگاههای هیئت کوهنوردی استان کرمانشاه ساخته شدهاست. این پناهگاه با مساحتی حدود ۳۲ متر مربع و ظرفیت خواب حدود ۱۵ نفر در ارتفاع حدود ۳۱۰۰ متری و بسیار نزدیک به دهانه ورودی غار عمیق پراو است.
جانپناه غار یک شبه، جانپناه دیگری در جبهه جنوبی قله پراو است که در سال ۱۳۵۹ در مسیر صعود قله شیخ علی خان و در ارتفاع ۲۷۲۰ متری با هزینه ده هزار تومان ساخته شدهاست. مساحت آن حدود نه متر مربع و ظرفیتش حدود هشت نفر برای خواب است.
جانپناه فلزی گردنه شنل هم در سال ۱۳۶۲ توسط فدراسیون کوهنوردی در مسیر صعود به قله شاودالان و بر روی گردنه ۲۷۰۰ متری شنل ساخته شدهاست. مساحت و ظرفیت آن به ترتیب ۱۰ متر مربع و حدود ۸ نفر برای خوابیدن است.
سرابها و چشمههای پرآو[ویرایش]
۱-سراب بیستون:این سراب در سی کیلومتری شمال شرقی شهر کرمانشاه و در دامنه کوه بیستون قرار دارد. وجود طبیعت زیبا، درختان چنار سر به فلک کشیده و آثار تاریخی منحصر به فرد در پیرامون سراب آن را به یکی از پرجاذبهترین و زیباترین سرابهای ایران مبدل کرده است.[۲۵]
2-سراب برناج:سراب برناج در دامنه کوه بیستون در دامنه رشته کوههای پراو و منطقه حفاظت شده بیستون قرار دارد. سراب «برناج» به عنوان یکی از هفت اثر طبیعی استان کرمانشاه به عنوان یک اثر طبیعی در لیست میراث ملی به ثبت رسیده است.[۲۶][۲۷]
۳-سراب نجوبران: از جنوب به کوه پرآو، ودره گل دره و از جنوب غربی به دره سیراوله محدود میشود سراب نجوبران به دلیل برخورداری از جاذبههای طبیعی متنوع و کمنظیر یکی از سرابهای بسیار زیبای استان کرمانشاه است و هرساله پذیرای سیل بیشماری از گردشگران از سراسر کشور است.[۲۸] قلمرو این سراب طبیعی، زیستگاه گونههای نادر گیاهی و جانوری است[۲۹]
۴-سراب طاقبستان
۵-سراب سرابله
۶-چشمه دوزه ری :در میان درهای معروف به دوزه ری و در مسیر صعود به قله پراو واقع میگردد[۳۰]
۷-چشمه گردل: در مسیر صعود به قله شودالان واقع گردیده است
۸-چشمه پونه (کینی پونله):در مسیر صعود به قله شودالان واقع گردیده است
۹-چشمه کانی کره: در مسیر تنگه بزازخانه و تنگ ریواسه و صعود به گردنه شنل و قله شاودالان قرار گرفته است
۱۰-چشمه سیروله[۳۱]
زیستبوم پرآو[ویرایش]
منطقه حفاظت شده بیستون بخشی از کوهستان پرآو میباشد، درسال ۱۳۹۳ برنامه ایجاد اکو پارک «پرآو»، در منطقه حفاظت شده بیستون بعنوان جاذبه طبیعی بینظیر در خاورمیانه مطرح گردید[۳۳][۳۴][۳۵]
اکوسیستم این منطقه شامل پوشش گیاهی نظیر بلوط، آلبالو وحشی، زالزالک، گلابی وحشی، بنه و پستاندارانی چون کل و بز، گرگ، پلنگ، گورکن، گربه جنگلی، خرس قهوهای، قوچ و میش، گرگ آسیایی، شغال، روباه و گراز، کفتار، گورکن، خارپشت، خرگوش و… میباشد[۳۶][۳۷][۳۸]
پانویس[ویرایش]
- ↑ «قلل و حدود جادهای کوهستان پراو». Wikiloc - Rutas y puntos de interés GPS del Mundo. بازبینیشده در 2016-08-15.
- ↑ «Iran Mountain Ultra-Prominence - peaklist.org». www.peaklist.org. بازبینیشده در 2016-09-21.
- ↑ http://www.wikiloc.com/wikiloc/view.do?id=13586866
- ↑ فرشاد فتاحی، مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست. «کوههای منطقه کرمانشاه دارای یکی از عمیقترین لایههای آهکی کره زمین است».
- ↑ «بررسی توسعه کارست در توده پرآو - بیستون با استفاده از ضرایب فرود، زمان مرگ چشمهها و تحلیل نتایج ایزوتوپی و شیمیایی نویسندگان: مقصودی مهران*, کریمی حاجی، صفری فرشاد، چهارراهی ذبیحاله».
- ↑ «غلا، عمیقترین چاه ایران با ۴۰۰ متر عمق». www.hamshahrionline.ir. بازبینیشده در 2016-08-25.
- ↑ ««جوجار»، نخستین غار با عمق بیش از ۱۰۰۰ متر در «ایران» | فدراسیون کوه نوردی و صعودهای ورزشی جمهوری اسلامی ایران». msfi.ir. بازبینیشده در 2016-08-25.
- ↑ «پراوخط الراس شیخعلی خان تا قته چرمی». Wikiloc - Rutas y puntos de interés GPS del Mundo. بازبینیشده در 2016-08-15.
- ↑ «ایرنا - بیستون به اورست صخرهها شهره است/ مردم ایران بسیار مهمان نوازهستند». www.irna.ir. بازبینیشده در 2016-08-15.
- ↑ «مشروح سخنان «رضا زارعی» در افتتاحیه «مجمع فدراسیون جهانی سنگنوردی» | فدراسیون کوه نوردی و صعودهای ورزشی جمهوری اسلامی ایران». msfi.ir. بازبینیشده در 2016-08-17.
- ↑ «گزارش صعود دیواره بیستون از مسیر کام اژدها – آبان ۱۳۹۰».
- ↑ «بازی با مرگ در خطرناکترین غار ایران + تصاویر». ۲۰۱۵-۰۶-۰۱. بازبینیشده در ۲۰۱۶-۰۸-۱۵.
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «Fars News Agency: غار پراو به عنوان دومین اثر طبیعی ملی کرمانشاه به ثبت رسید». www.farsnews.com. بازبینیشده در 2016-08-15.
- ↑ سازمان محیط زیست. «اهمیت جهانی اثر طبیعی ملی غار پراو».
- ↑ سازمان حفاظت محیط زیست کشور. «اهمیت جهانی اثر طبیعی ملی غار پرآو».
- ↑ «The Ghar Parau Foundation». 2012-03-11. بازبینیشده در 2016-08-15.
- ↑ «تصاویری از غار قاتل».
- ↑ ««جوجار» عمیقترین غار ایران شد | فدراسیون کوه نوردی و صعودهای ورزشی جمهوری اسلامی ایران». msfi.ir. بازبینیشده در 2016-08-15.
- ↑ «رکورد غارنوردی ایران شکسته شد».
- ↑ «ایران / کرمانشاه: فلات پرآو، غار جوجار، تابستان 95 | فدراسیون کوه نوردی و صعودهای ورزشی جمهوری اسلامی ایران». msfi.ir. بازبینیشده در 2016-08-15.
- ↑ ««جوجار»، نخستین غار با عمق بیش از ۱۰۰۰ متر در «ایران» | فدراسیون کوه نوردی و صعودهای ورزشی جمهوری اسلامی ایران». msfi.ir. بازبینیشده در 2016-08-25.
- ↑ فدراسیون کوهنوردی. «غار قلا دومین تک چاه عمیق جهان». msfi.ir. بازبینیشده در 2016-08-15.
- ↑ «چاه غار قلا دومین چاه طبیعی و یکپارچه دنیا شد». www.hamshahrionline.ir. بازبینیشده در 2016-10-01.
- ↑ صفحه قله پراو در جلودار
- ↑ «سراب بیستون».
- ↑ «این تصویر واقعی «برناج» است». ۲۰۱۳-۱۱-۲۶. بازبینیشده در ۲۰۱۶-۰۸-۱۹.
- ↑ «همه چیز دربارهٔ سراب برناج که ثبت ملی شد + تصویر». بازبینیشده در ۲۰۱۶-۰۸-۱۹.
- ↑ «سراب نجوبران از شگفتیهای طبیعت».
- ↑ «خبرگزاری جمهوری اسلامی - چشمه ساران ˈ نجوبران ˈ مامنی آرام برای گردشگران نوروزی». www3.irna.ir. بازبینیشده در 2016-08-19.
- ↑ «چشمه دوزه ری». Wikiloc - GPS trails and waypoints of the World. بازبینیشده در 2016-09-20.
- ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ «Shodalan summit شودالان ازدره تاف». Wikiloc - Rutas y puntos de interés GPS del Mundo. بازبینیشده در 2016-09-20.
- ↑ «کانی خور خور». Wikiloc - Rutas y puntos de interés GPS del Mundo. بازبینیشده در 2016-09-20.
- ↑ باشگاه خبرنگاران جوان. «تبدیل منطقه حفاظت شده بیستون به اکوپارک "پرآو"».
- ↑ سازمان حفاظت محیط زیست کشور. «اکو پارک پرآو در منطقه حفاظت شده بیستون».
- ↑ «احصاء 150 چالش زیستمحیطی در کرمانشاه / اکو پارک «پرآو»، جاذبه طبیعی بینظیر در خاورمیانه». ۲۰۱۵-۰۱-۲۶. بازبینیشده در ۲۰۱۶-۰۸-۱۸.
- ↑ «منطقه حفاظت شده بیستون، کرمانشاه».
- ↑ «ویژگیهای منطقه حفاظت شده بیستون». باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «منطقه حفاظت شده بیستون».
|