سلیمان‌تپه (ایلام)
| سلیمان‌تپه | |
|---|---|
 | |
| نام | سلیمان‌تپه |
| کشور |
 ایران |
| استان | ایلام |
| اطلاعات اثر | |
| نام‌های دیگر | زیرزیر تپه |
| نوع بنا | تپه باستانی |
| دیرینگی | ایلامیان |
| مالک فعلی اثر | عراق |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۱ |
| تاریخ ثبت ملی | ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ |
 | |
سلیمان‌تپه یا زیرزیر تپه از دوره عیلامیان و در کشور عراق واقع شده‌است. مدیر کل ادارهٔ عتیقات ایران، آندره گدار این تپهٔ باستانی را در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱ به‌عنوان نخستین اثر ملی ایران به ثبت رساند، و وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه این ثبت را در تاریخ ۸ بهمن ۱۳۱۳ تأیید کرد. در این سند سلیمان‌تپه در کنار رودخانهٔ طورسک پشتکوه لرستان ثبت شده‌است. این اثر باستانی به عقیدهٔ ژاک دو مورگان از دورهٔ عیلامیان است.[۲][۳] گُدارِ خوش،[۴] نام دیگر رودخانهٔ طورسک[۵][۶] است. این رود[۷] در خط مرزی دو دهستان بولی و هجداندشت[۴] از میان رشته‌کوه سرازیر و در بالای قلعهٔ زیرزیر تپه چند شاخه می‌شود، که پرآب‌ترین شاخهٔ آن طورسک نام دارد.[۸]
سلیمان‌تپه، تل بکسایه و سبعات خزیر در سال ۱۳۱۰ هجری شمسی در فهرست آثار ملی ثبت شدند، اما در سالهای بعد، با تغییر مرز ایران و عراق، از استان ایلام جدا شده و هم اکنون جزو محدوده خاک کشور عراق قرار گرفته‌اند.[۹]ژاک دو مورگان در کتابش هر سه این آثار را متعلق به تمدن عیلام می‌داند اما کارشناس ایرانی ثبت کننده این اثر عقیده داشته است که سبعات خزیر بر خلاف دو اثر دیگر عیلامی نیست بلکه به تمدن گابالو (به انگلیسی: Gambulu) تعلق دارد. این آثار به هنگام ثبت واقع در استان ایلام (لرستان پشتکوه) در ایران قلمداد شده‌اند ولی هم اکنون در ایران قابل شناسایی نیستند و به دلایل نامعلومی درون کشور عراق قرار گرفته‌اند. این نقاط که بسیار نزدیک به مرز دو کشور بوده‌اند احتمال دارد با جابجایی مرزها به دلایلی چون اجرای عهدنامه ۱۹۷۵ الجزایر یا قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت از محدوده خاک ایران خارج شده باشند. برخی باستان‌شناسان مدعی‌اند در میان این آثار محل تقریبی سلیمان‌تپه را روی نقشه پیدا کرده‌اند ولی این مکان پوشیده از مین است و هیچ باستان‌شناسی جرات نزدیک شدن بدان را ندارد.[۱۰]
به گزارش ژورنال انجمن جغرافیایی پادشاهی لندن به سال ۱۸۴۶، در میان بدره و مندلی رود آب تورسک[۱۱] جریان دارد. در کنارهٔ رود طورسک برآمدگیهایی کوچک و ویرانه‌هایی بود که نام این رود از آنها گرفته شده‌بود.[۱۲]
ترساق همچنین منطقه‌ای در استان دیاله بین زرباطیه و مندلی است.[۱۳] در همین گستره شهری به نام تورساق[۱۴][۱۵] و رودخانه‌ای به نام تُرساق[۱۶] (رود گوار خوش)[۱۷] وجود دارد.
آلبرت اومستد اظهار نموده‌است که زیرزیر تپه محل دورایلو (به انگلیسی: Dur ilu) باستانی است.[۱۸]
در همین زمینه[ویرایش]
پیوند به بیرون[ویرایش]
- ISS037-E-13024: تصویر ماهواره‌ای از پشتکوه، مرز میمک، ۲۳ مهر ۱۳۹۲[۱۹]
منابع[ویرایش]
- ↑ کد عارضه ۴۰۸۴۵۹، پایگاه ملی نام‌های جغرافیایی ایران، سازمان نقشه‌برداری کشور ۳۳°۳۶′۱۱″ شمالی ۴۵°۵۴′۲۳″ شرقی / ۳۳٫۶۰۳۰۶°شمالی ۴۵٫۹۰۶۳۹°شرقی
- ↑ «دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۳ اکتبر ۲۰۱۵. بازبینی‌شده در ۱۹/۵/۲۰۱۱.
- ↑ «First Iranian national monument». iranshahrpedia.ir. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۳.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ کد عارضه ۴۰۷۵۰۳، پایگاه ملی نام‌های جغرافیایی ایران، سازمان نقشه‌برداری کشور ۳۳°۲۹′۴۲″ شمالی ۴۵°۵۲′۲۰″ شرقی / ۳۳٫۴۹۵۰۰°شمالی ۴۵٫۸۷۲۲۲°شرقی
- ↑ Persia, Geographical Handbook Series. Naval Intelligence Division، 1945. 79.
- ↑ Iraq & The Persian Gulf. Routledge، 2014. 69. شابک ۹۷۸۱۱۳۶۸۹۲۷۳۸.
- ↑ «NI 38-11 Ilam, Iran; Iraq». Defence Mapping Agency USA, The University of Texas at Austin، 1991. بازبینی‌شده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۷.
- ↑ Billerbeck، Adolf. Das Sandschak Suleimania und dessen persische Nachbarlandschaften zur babylonischen and assyrischen Zeit. Leipzig: Pfeiffer، 1898. 115.
- ↑ "پیگیری طرح تعطیلات زمستانی/ارائه خدمات به آثار ایران در عراق - خبرگزاری مهر - اخبار ایران و جهان". Mehr News Agency. 2018-01-11. Retrieved 2018-02-06.
- ↑ خبرگزاری میراث
- ↑ Ab Tursak
- ↑ The Journal of the Royal Geographical Society. ج. 16. Royal Geographical Society، 1846. 71.
- ↑ «بررسی اسنادی کشمکش‌های والیان پشتکوه (ایلام) با حکومت عثمانی». فصلنامهٔ گنجینهٔ اسناد، ۱۳۹۱. بازبینی‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۷.
- ↑ «Tursāq: Iraq». National Geospatial-Intelligence Agency, Bethesda, MD, USA. بازبینی‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۷. ۳۳°۲۷′۰۰″ شمالی ۴۵°۴۷′۰۰″ شرقی / ۳۳٫۴۵۰۰۰°شمالی ۴۵٫۷۸۳۳۳°شرقی
- ↑ «Tursak: Iraq». National Geospatial-Intelligence Agency, Bethesda, MD, USA. بازبینی‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۷.
- ↑ «Rūd-e Torsāq: Iraq». National Geospatial-Intelligence Agency, Bethesda, MD, USA. بازبینی‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۷. ۳۳°۲۰′۰۰″ شمالی ۴۵°۴۵′۰۰″ شرقی / ۳۳٫۳۳۳۳۳°شمالی ۴۵٫۷۵۰۰۰°شرقی
- ↑ «Guwār Khush: Iraq». National Geospatial-Intelligence Agency, Bethesda, MD, USA. بازبینی‌شده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۷.
- ↑ [[Albert T.Olmstead|Olmstead, Albert Ten Eyck]] (1908). http://www.ebooksread.com/authors-eng/a-t-albert-ten-eyck-olmstead/western-asia-in-the-days-of-sargon-of-assyria-hci/page-4-western-asia-in-the-days-of-sargon-of-assyria-hci.shtml
|chapter-url=missing title (help). Western Asia in the days of Sargon of Assyria, 722-705 B.C. A study in oriental history. Thesis (Ph. D.)--Cornell University. Lancaster, Pa. : New Era Printing Company. p. 4. Retrieved 2018-02-06. Check|author-link1=value (help) - ↑ در بالای تصویر دو خط‌الرأس کمانی دیده می‌شود. خط‌الرأس کمانی دست راستی کوه میمک، و در سمت چپ آن رود گدار خوش جاری است.
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون یکی از آثار باستانی ایران است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
