جهاد اسلامی فلسطین

حرکة الجهاد الإسلامی فی فلسطین جنبش جهاد اسلامی فلسطین
دبیرکل	رمضان عبدالله شلح
تأسیس	اواخر دهه ۱۹۷۰
مقر	سوریه، دمشق
ایدئولوژی سیاسی	بنیادگرایی اسلام‌گرایی
ملیت	فلسطینی
وب‌گاه	ندای قدس

جنبش جهاد اسلامی فلسطین (به عربی: حرکة الجهاد الإسلامی فی فلسطین) سازمان سیاسی و نظامی فلسطینی است که هدف آن از میان بردن اسرائیل از طریق مبارزه مسلحانه و برپایی کشوری به نام فلسطین با حکومت اسلامی است.

جهاد اسلامی یکی از مشهورترین گروه‌های نظامی فلسطینی است و نام آن در درگیری‌های نظامی اسرائیل و فلسطین بسیار شنیده می‌شود. با این حال آن‌ها یک سازمان نسبتاً کوچک و حاشیه‌ای محسوب می‌شوند.

آن‌ها یکی از تندروترین گروه‌های فلسطینی محسوب می‌شوند و مواضع تندتری از حماس دیگر گروه اسلام‌گرای فلسطینی دارند. این سازمان دولت خودگردان فلسطین را نیز به رسمیت نمی‌شناسد و خواهان انحلال آن است. آمریکا، اتحادیه اروپا، بریتانیا، ژاپن، کانادا و اسرائیل آنان را یک گروه تروریستی به حساب می‌آورند.

تاریخچه

جهاد اسلامی فلسطین در اواخر دهه ۱۹۷۰ توسط سه دانشجوی فلسطینی در مصر؛ فتحی شقاقی و عبدالعزیز عوده و بشیر موسی به عنوان بخشی از جهاد اسلامی مصر تشکیل شد. آن‌ها با وجود اینکه سنی بودند، اما از انقلاب اسلامی ایران که به برپایی یک حکومت دینی منجر شده بود، تأثیر زیادی گرفته بودند. فعالیت‌های جهاد اسلامی فلسطین پس از مدتی به طور مستقل از جهاد اسلامی مصر پی‌گیری می‌شد و جهاد اسلامی مصر در ژوئن ۲۰۰۰ در اتحاد با القاعده سازمانی به نام قاعده الجهاد را شکل داد.

فتحی شقاقی در ۲۶ اکتبر ۱۹۹۵ در مالت توسط مأموران موساد کشته شد. پس از آن ریاست این سازمان به رمضان عبدالله رسید.

فعالیت‌های نظامی

جهاد اسلامی مبارزه مسلحانه را یک استراتژی سیاسی برای نابودی کامل کشور اسرائیل، برپایی حکومت اسلامی در فلسطین و اجرای قوانین اسلامی در جامعه می‌داند.

عملیات‌های جهاد اسلامی مشابه جنگ‌های چریکی است و خود را به اهداف نظامی و منطقه خاصی محدود نمی‌کند. ساختار تشکیلاتی این سازمان نیز با استفاده از گروه‌های کوچک ضربتی و استفاده از هسته‌های کوچک مستقل ۴ یا ۵ نفره به جای شکل هرمی سنتی به ساختار ویژه جنگ چریکی شباهت دارد.

شاخه نظامی این سازمان گردان‌های قدس نامیده می‌شود. آنان مسئول حملات بسیاری علیه اسرائیل از جمله بمب‌گذاری‌های انتحاری و شلیک راکت‌های قدس به شهرهای اسرائیلی هستند که کشته‌های زیادی برجای گذاشته و عامل اصلی حمله اسرائیل به غزه در دسامبر ۲۰۰۸ بوده‌است. چرا که این موشک‌ها عمدتاً از نوار غزه که پس از نبرد غزه در ژوئن ۲۰۰۷ تحت کنترل کامل حماس است، پرتاب می‌شوند.

عملیات‌های مهم

دود برخاسته از انفجار یک راکت از سوی جهاد اسلامی، ۲۰۰۸

از مهمترین عملیات‌های جهاد اسلامی پس از آغاز انتفاضه‌الاقصی:

• حمله به یک اتوبوس اسرائیلی در ژوئن ۲۰۰۲ که به کشته شدن ۱۷ نفر انجامید.
• حمله غافلگیرانه به شهرک‌نشینان و نظامیان اسرائیلی در هبرون در نوامبر ۲۰۰۲ که ۱۴ نفر را کشت.
• قتل یک نوجوان ۱۳ ساله و زخمی‌کردن یک کودک ۷ ساله اسرائیلی در آبادی یهودی‌نشین بت عین، بوسیله تبر در تاریخ ۲ آوریل ۲۰۰۹ میلادی.
• در مارس ۲۰۱۲ جهاد اسلامی حملات راکتی وسیعی را به سوی جنوب اسرائیل سازمان داد و طی چند روز بیش از ۱۲۰ راکت به سوی اسرائیل شلیک کرد که البته فقط یک زخمی به جا گذاشت.

عقاید و خط مشی

در میان گروه‌های فلسطینی جهاد اسلامی بیشترین نزدیکی را با حماس دارد. هر دو آن‌ها اسلام‌گرا هستند، هر دو آن‌ها موجودیت اسرائیل را به رسمیت نشناخته و با هدف نابودی آن می‌جنگند. عملیات‌های نظامی مشترکی را علیه اسرائیل به انجام رسانده‌اند. هر دو در جریان جنبش اخوان‌المسلمین در مصر شکل گرفتند و هر دو مورد حمایت گسترده مالی و سیاسی ایران قرار دارند.

اما آن‌ها برخلاف حماس تاکنون در هیچ انتخاباتی در دولت خودگردان فلسطین شرکت نکرده‌اند؛ و فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی چندانی ندارند.

جهاد اسلامی مخالف سرسخت موافقتنامه‌های اسلو است و برای ناکام کردن مذاکرات صلح در دو عملیات انتحاری در ژانویه و مارس ۱۹۹۵ در نتانیا و تل‌آویو به ترتیب ۱۹ و ۱۳ نفر را کشت.

دولت اسرائیل این گروه را به طور مستقیم زیر نظر جمهوری اسلامی ایران می‌داند. در سال ۲۰۱۰ که ارتش اسرائیل کشتی ویکتوریا را در آب‌های مدیترانه متوقف کرده و مدعی شد که ده‌ها تن محموله نظامی از جمله راکت‌های زمین به دریا در این کشتی که از بندرعباس بارگیری شده بود از سوی سپاه قدس برای نیروهای جهاد اسلامی در غزه فرستاده می‌شد. در مارس ۲۰۱۲ نیز بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر وقت اسرائیل، جهاد اسلامی را «یک تشکل کاملاً ایرانی» توصیف کرد که «جمهوری اسلامی ایران صاحب و بانی این سازمان است … و تسلیحات، آموزش و کمک‌های لجیستیک را همگی از ایران دریافت می‌کند».

پیوند به بیرون

• وب‌گاه رسمی (عربی)