حمدالله مستوفی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو

مختصات: ۳۶°۱۵′۵۵.۶۲″ شمالی ۵۰°۰′۳۱.۷۴″ شرقی / ۳۶.۲۶۵۴۵۰۰° شمالی ۵۰.۰۰۸۸۱۶۷° شرقی / 36.2654500; 50.0088167

حمدالله، یا حمد بن تاج‌الدین ابی‌بکر بن حمد بن نصر مستوفی قزوینی، نام کامل مورخ، شاعر و نویسنده قرن هشتم است.

وی از خاندان مستوفیان قزوین است که مدتها متصدی حکومت آن شهر بودند. پدر حمدالله و نیز خود او با عنوان «مستوفی» در دستگاه ایلخانان خدمت می‌کردند و حمدالله خود از نزدیکان خواجه رشیدالدین فضل‌الله بود و پس از او نیز همچنان سمت خود را در کارهای دیوانی حفظ نمود.

حمدالله مستوفی متولد به سال ۶۸۰است و وفات او در سال ۷۵۰ ه‍. ق اتفاق افتاده‌است و مزارش در محله ملک‌آباد قزوین باقی است.[۱] آرامگاه این عالم بزرگوار در شهر قزوین، خیابان طالقانی، خیابان ملک‌آباد سابق، کوچه مستوفی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۱۸ با شمارهٔ ثبت ۳۳۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و از اماکن مورد احترام اهالی این شهر به حساب می‌آید.[۲]

آثار[ویرایش]

از حمدالله مستوفی، سه اثر باقیست:

  1. تاریخ گزیده: این کتاب در خلاصه تاریخ عالم -تاریخ عمومی، تاریخ اسلام و تاریخ ایران تا زمان نویسنده- به نام «غیاث الدین محمد» نگاشته شده‌است. در پایان کتاب دو فصل دیگر نیز، یکی در تاریخ علما و شعرای عرب و عجم و دیگری در تاریخ قزوین و بیان احوال اهل علم و ادب آن شهر وجود دارد. این کتاب در یک مقدمه و ۶ باب در سال ۷۳۰ ه‍. ق به پایان رسیده‌است.
  2. نزهت القلوب: این کتاب در جغرافیا است و در سال ۷۴۰ ه‍. ق نگارش آن به پایان رسیده‌است. این کتاب را از اولین دائرةالمعارفهای فارسی به حساب آورده‌اند.[۳]
  3. ظفرنامه: منظومه ظفرنامه در هفتاد و پنج هزار بیت به وزن شاهنامه در سال ۷۳۵ ه‍. ق به پایان رسید. ظفرنامه به سه کتاب یا سه قسم تقسیم می‌شود، کتاب نخست در تاریخ عرب (قسم اسلامی)، کتاب دوم در تاریخ عجم (قسم احکام) و کتاب سوم در تاریخ مغول (قسم سلطانی).

پانویس[ویرایش]

  1. شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی
  2. زندگینامه حمدالله مستوفی قزوینی citytomb.com
  3. رفیعی، علی؛ تاریخچهٔ دایرةالمعارف نویسی در جهان، نامه ی شهیدی، گردآورنده: علی اصغر محمدخانی، تهران، طرح نو، چاپ اول، ۱۳۷۴، ص۶۵۸.

منابع[ویرایش]

  • کتاب مرجع‌شناسی و شناخت خدمات مرجع: نوشته دکتر نورالله مرادی
  • حمدالله مستوفی
  • مشاهیر قزوین، مهدی نورمحمدی، چاپ سوم 1389.