صفحهٔ اصلی
مقالهٔ برگزیده 
بُراق در سنت اسلامی، نام مرکبی آسمانی است که محمد پیامبر آیین اسلام در سفر شبانه خود معراج، مسیر بین مسجدالحرام در مکه تا مسجدالاقصی را با آن پیمود.
در کهنترین روایات اسلامی موجود از واقعه معراج، از این مرکوب یاد شده است؛ گرچه در جزئیات موضوع و توصیفات ظاهری آن اختلاف بسیار است. در بیشتر روایات، جانوری سپیدرنگ با جثه‌ای میان اَسَتر و درازگوش توصیف گشته که نزدیک رانهایش دو بال داشته، و در هر گام به اندازه میدان دید خود پیش می‌رفته‌است. در برخی روایت‌ها، براق مرکوب پیامبران دیگر به ویژه ابراهیم نیز بوده‌است. همچنین گرایش به توجیه عرفانی واژه «براق» و «معراج» و تفسیر آن به عنوان تمثیل در برخی متون چون معراج‌نامه ابن سینا نیز دیده می‌شود.
از حدود سده چهاردهم میلادی به بعد، براق در هنرهای اسلامی، به ویژه در مینیاتورهای ایرانی به تصویر در آمد. این تصویرها با الهام از مجسم‌سازی و نگاره‌های افسانه‌های باستان همچون شیر دال، ابوالهول و سانتور و بر اساس توصیفات ظاهری در روایات شکل گرفتند و کهنترین آن‌ها را در نسخه‌ای خطی از جامع‌التواریخ نوشته رشیدالدین فضل‌الله رجل سیاسی و تاریخ‌نگار ایرانی و متعلق به سال ۷۱۴ ه. ق (موجود در کتابخانه دانشگاه ادینبرو) می‌دانند. شیعیان از مجسمه یا تصویر براق به عنوان اسب پیامبر و موجودی فرشته‌گونه و نمادین در ساخت عَلَم برای مراسم عاشورا استفاده می‌کنند.
در مورد ریشه‌شناسی واژه براق اختلاف نظر وجود دارد. برخی آن را از کلمه بارَق فارسی میانه به معنی مرکب گرفته‌اند و برخی آن را از ریشه «بَرق» عربی و به معنای «درخشش» یا «آذرخش» گرفته‌اند. برخی این امکان را نیز در نظر گرفته‌اند که ریشه کلمه به دوران قبل از اسلام بازگشته که اسناد آن امروزه در اختیار نیست.
آیا می‌دانستید که …؟ 
- … کوه صهیون، تپه‌ای در جنوبِ غرب اورشلیم و برای یهودیان مکانی مقدس است؟ (در تصویر)
- ... تصنیف اعتراضی مرغ سحر را مرتضی نی‌داوود ساخت و محمدتقی بهار روی آن کلام سرود؟
- ... پایگاه هوایی شهید نوژه در کبودرآهنگ، آشیانهٔ فانتوم‌های نیروی هوایی ایران است؟
- ... خطبهٔ روز عَرَفه، خطبه اصلی مراسم حج واجب است که هرساله توسط بالاترین مُفتی عربستان سعودی خوانده می‌شود؟
- ... اَل گور در سنای ایالات متحده «لایحه گور» را برای ایجاد «زیرساخت ملی اطلاعات» ایالات متحده آمریکا ارائه کرد که نقشی مهم در توسعه زیرساخت اینترنت داشت؟
- ... ناصرخسرو، فیلسوف و متکلم سده پنجم هجری، مبلغ مذهب شیعه اسماعیلیه در خراسان بزرگ بود و نقشی مهم در گسترش این مذهب در افغانستان ایفا کرد؟
- ... آسی‌ها، گروهی از مردم منطقهٔ قفقاز و عمدتا ساکن اوستیا هستند، که خود را «ایرَتّه» به معنی ایرانیان می‌خوانند؟
دربارهٔ ویکی‌پدیا هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدید آوردند.
ویکی‌پدیای فارسی پس از دو سال از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و با تلاش و کوشش شبانه‌روزی کاربران، اکنون در ردهٔ هجدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین ویکی‌پدیا در میان زبان‌های خاورمیانه و زبان‌های راست به چپ و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۲ شهریور ۱۳۹۵ خورشیدی) ۵۰۴٬۶۴۹ نوشتار دارد.
درون‌مایه 
از میان خبرها 
- اسلام کریموف، تنها رئیس‌جمهور ازبکستان از زمان فروپاشی شوروی در ۱۹۹۱ در ۷۸ سالگی درگذشت.
- در پی اعلام پیروزی مجدد علی بونگو، در انتخابات ریاست‌جمهوری گابُن، پارلمان این کشور توسط مخالفان به آتش کشیده شد.
- گروه شبه نظامی فارک و دولت کلمبیا بعد از نیم سده نبرد به آتش بس بلندمدت رسیدند.
- دیلما روسف با رأی سنای برزیل از ریاست جمهوری این کشور برکنار شد.
- پروکسیما قنطورس بی یک سیاره فراخورشیدی در فاصله قابل سکونت در مدار ستارهٔ کوتوله سرخ پروکسیما قنطورس، نزدیکترین ستاره به خورشید، قرار دارد.
- زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۶٫۲ درجه بخش مرکزی ایتالیا در جنوب پروجا دست کم ۲۶۰ کشته برجا گذاشت.
یادبودها امروز: دوشنبه، ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۶ میلادی برابر ۲۲ شهریور ۱۳۹۵ هجری خورشیدی و ۹ ذی‌الحجّه ۱۴۳۷ هجری قمری (UTC)
- رویدادها
- ۱۸۴۸ - با تغییر قانون اساسی سوئیس به یک کشور فدرال تغییر وضعیت داد.
- ۱۹۲۰ - اختتامیهٔ هفتمین دوره بازی‌های المپیک در شهر آنتورپ بلژیک برگزار شد.
- ۱۹۵۳ - جان اف. کندی سی و پنجمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا با ژاکلین کندی ازدواج کرد.
- ۱۹۸۰ - ارتش ترکیه به رهبری کنان اورن علیه دولت این کشور دست به کودتا زد.
- زادروزها
- ۱۰۰۴ - زادروز ناصرخسرو قبادیانی، روشنفکر و متفکر برجسته اسماعیلی
- ۱۴۹۴ - زادروز فرانسوای اول پادشاه فرانسه
- ۱۸۹۷ - زادروز ایرن ژولیو-کوری فیزیکدان و شیمی‌دان فرانسوی، برندهٔ جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۳۵، دختر ماری و پیر کوری
- ۱۹۱۳ - زادروز جسی اونز دوندهٔ آمریکایی
- ۱۹۲۱ - زادروز استانیسواو لم نویسندهٔ لهستانی آثار علمی-تخیلی، خالق رُمان سولاریس
- ۱۹۶۶ - زادروز انوشه انصاری (در تصویر) اولین توریست فضانورد ایرانی ساکن‌آمریکا و اولین زن کیهان‌گرد
- ۱۹۷۳ - زادروز پل واکر بازیگر آمریکایی
- ۱۹۸۶ - زادروز امی رسوم بازیگر، خواننده و ترانه‌سرای آمریکایی
- درگذشت‌ها
- ۱۷۶۴ - درگذشت ژان فیلیپ رامو آهنگساز و نظریه‌پرداز فرانسوی
- ۱۹۸۱ - درگذشت یوجنیو مونتاله شاعر و مترجم ایتالیایی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۷۵
- ۲۰۰۳ - درگذشت جانی کش خواننده، ترانه‌سرا، بازیگر و موسیقی‌دان آمریکایی
- ۲۰۰۹ - درگذشت نورمن بورلاگ دانشمند آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل صلح سال ۱۹۷۰
- ۲۰۱۰ - درگذشت کلود شابرول کارگردان فرانسوی، از بنیان‌گذاران موج نوی فرانسه
نگارهٔ برگزیدهٔ امروز  |
سهره سرسیاه (نام علمی آن: Pyrrhula pyrrhula) پرنده‌ای به طول ۱۴ سانتی‌متر است. پرندهٔ نر با زیرتنهٔ صورتی مایل به قرمز، پشتِ خاکستری، تارکِ سیاه، نوارِ پهن سفید روی بال و منقارِ سیاه و سخت، به‌آسانی شناخته می‌شود. پرنده ماده کمرنگ‌تر بوده و با زیرتنهٔ نخودیِ مایل به قهوه‌ای و زرق‌وبرق کمتری از پرنده نر دیده می‌شود. در پرواز دمگاه سفید هردو جنس نمایان می‌شود. پدیدآور: Francis Franklin |
دیگر پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا 
ویکی‌پدیا در زبان‌های دیگر- بیش از ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ نوشتار:
- بیش از ۵۰۰٬۰۰۰ نوشتار:
- بیش از ۲۵۰٬۰۰۰ نوشتار:
- بیش از ۱۰۰٬۰۰۰ نوشتار:
- Esperanto (اسپرانتو)
- български (بلغاری)
- dansk (دانمارکی)
- қазақша (قزاقی)
- slovenčina (اسلواکی)
- Հայերեն (ارمنی)
- עברית (عبری)
- Bân-lâm-gú (چینی (مین نان))
- lietuvių (لیتوانیایی)
- hrvatski (کروات)
- slovenščina (اسلوونیایی)
- eesti (استونیایی)
- нохчийн (چچنی)
- galego (گالیسیایی)
- norsk nynorsk (نروژی نی‌نُشک)
- oʻzbekcha/ўзбекча (ازبکی)
- Latina (لاتین)
- Ελληνικά (یونانی)
- Simple English (انگلیسی ساده)
- беларуская (بلاروسی)
- Volapük (ولاپوک)
- ไทย (تایلندی)
- azərbaycanca (ترکی آذربایجانی)
- हिन्दी (هندی)
- اردو (اردو)
- ქართული (گرجی)
