سوده

بخشی از نوشتارهای اسلام:
همسران پیامبر اسلام
خدیجه دختر خویلد سوده دختر زمعه عایشه دختر ابوبکر حفصه دختر عمر خطاب زینب دختر خزیمه ام سلمه دختر ابوامیه زینب دختر جحش جویریه دختر حارث رمله دختر ابوسفیان ریحانه دختر زید قرظی صفیه دختر حیی بن اخطب میمونه دختر حارث

سوده دختر زمعه بن قیس (نام کامل: سوده بنت زمعه بن قیس بن عبد شمس القرشیه) (درگذشت ۵۴) دومین زن از همسران محمد بود.

نام مادرش الشموس بنت قیس بن زید بن عمرو بن زید بن لبید بن خداش بن عامر بن غنم بن عدی بن النجار من الأنصار بود. سوده قبل از ازدواج با پیامبر اسلام، همسر پسر عمویش، السکران بن عمرو بن عبد شمس بن وّد بن نصر بن مالک بن حسل بن عامر بن لؤی بود. وی با شوهرش السکران در مکه، اسلام پذیرفتند و در هجرت دوم به حبشه رفته بودند. همسرش در این سفر کشته شد.

علامه عسکری زندگی سوده و ازدواج او با پیامبر اسلام را چنین نگاشته‌است:

«سوده در ابتدا با پسر عموی خود «سکران» ازدواج کرد و به همراهی دیگر مسلمانان که برای دومین بار به حبشه مهاجرت می‌کردند، راهی آن دیار شد. سکران پس از مراجعت از حبشه در مکه درگذشت و سوده را بی‌پناه و بی‌سرپرست به جای گذاشت. رسول خدا نیز پس از وفات خدیجه سوده را به عقد خود درآورد.»

بعد از بیوه شدن، پدرش او را به محمد داده بود.در منابع اهل سنت بعد از مرگ خدیجه،خوله بنت حکیم، سوده و عایشه را به محمد پیشنهاد داد و محمد نیز پذیرفت. سوده قبل از آوردن عایشه به خانه محمد آورده شد، عایشه هنوز به نه سالگی نرسیده بود و هنوز به کار همسری محمد نمی‌آمد.

به نقل از روایت ابن عباس؛ سوده که علاقه محمد به عایشه را می‌دانست، می ترسید محمد او را طلاق دهد، از این رو گفت: مرا طلاق ندهید و نوبت مرا برای عایشه قرار دهید، عایشه از وی گفته است: کسی نزد من محبوبتر از سوده نبود. آیه ۱۲۸ سوره نسا محض این ماجراست: (و اگر زنى از طغيان و سركشى يا اعراض شوهرش ، بيم داشته باشد، مانعى ندارد با هم صلح كنند و زن يا مرد از پاره‌اى از حقوق به خاطر صلح صرفنظر كنند و صلح بهتر است). محسن قرائتی در تفسیر نور به نقل از جعفر صادق درباب تفسیر این آیه می‌گوید: این آیه مربوط به کسى است که از همسرش لذتى نمی‌برد و بناى طلاقش را دارد، زن می‌گوید: «مرا طلاق نده، اگر خواستى همسر دیگرى بگیری و مرا هم داشته باش.

سوده به روایاتی ۵۰ سال سن داشت و برای نگهداری از فرزندان محمد و همچنین اداره خانه به آنجا آمد. سوده در آخرین سال خلافت عمر از دنیا رفت.

منابع

• تاریخ طبری جلد .۳۹ برگ ۱۶۹.
• ابو داوود جلد .۲:۲۱۳۰ برگ ۵۷۲
• صحیح بخاری جلد .۶:۳۱۸ برگ ۳۰۰
• تاریخ طبری جلد .۹ برگ ۱۲۸
• صحیح مسلم جلد .۲:۲۹۵۸ (برگ ۶۵۱)
• صحیح بخاری جلد .۳:۲۶۹ (برگ ۱۵۴) جلد .۳:۸۵۳ (برگ ۲۹)
• صحیح مسلم جلد .۲:۳۴۵۱ (برگ ۷۴۷)
• عسکری، سیدمرتضی، نقش عایشه در تاریخ اسلام، ج1 - 3، مترجمین: عطامحمد سردارنیا، محمدصادق نجمی، هاشم هریسی و محمدعلی جاودان، تهران: مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر، چاپ نهم:1377
• زوجات النبی صلی الله علیه وآله وسلم نوشته: امیر مهنا الخیامی.
• هذا الحبیب یا محب نوشته: ابوبکر جابر الجزایری.
• السیرة النبویه نوشته: ابوالحسن علی الحسینی الندوی.
• قرائتی، محسن، نور، سوره نساء

الزمخشری، تفسیر الکشاف