دریای عمان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو

مختصات: ۲۵° شمالی ۵۸° شرقی / ۲۵° شمالی ۵۸° شرقی / 25; 58

تصویربرداری فضایی از دریای عمان (پایین عکس)
دریای عمان
بندر گوادر در سواحل پاکستان در دریای عرب

دریای عُمان (به عربی: خلیج عمان) در جغرافیای امروز به پهنه‌ای آبی گفته می‌شود که خلیج فارس را از طریق خاور تنگه هرمز به دریای عرب یا دریای مکران وصل می‌کند. سواحل خاوری ایران در شمال این دریا وسواحل شمال عمان و بخش کوچکی از امارات در جنوب آن جای دارند. به طور رسمی در سازمان های بین‌المللی و زبان‌های دیگر آن را خلیج عمان می‌نامند. اما در جغرافیای اسلامی دریای عمان نام دارد که در قدیم شامل منطقه فعلی دریای عرب نیز می‌شده است و گاهی به آن دریای مکران و دریای اخضر نیز می‌گفته‌اند.

حد و مرز[ویرایش]

بر اساس تعریف سازمان بین‌المللی آب‌نگاری مرز شمال غربی خلیج عمان خطی است که رأس لیمه (۲۵°57'N) در ساحل شبه‌جزیره عربستان را به رأ س الکوه (۲۵°48'N) در ساحل ایران متصل می‌کند و مرز جنوب غربی آن خطی است که رأس‌الحد (۲۲°32'N) در پیشرفته‌ترین برآمدگی جنوب شرقی شبه‌جزیره عربستان، را به جیوانی (۶۱°43'E) در ساحل پاکستان متصل می‌کند.[۱]

نامهای تاریخی[ویرایش]

در نقشهٔ شاهنشاهی ایران، ۱۱۲۶ خورشیدی، دریای پارس، نام آب‌های آزاد جنوب شرقی ایران است.

در منابع تاریخی قدیمی تر تمام پهنه این خلیج و دریای عرب فعلی را مجموعاً به نام‌های دریای مکران و بحر اخضر و در بعضی منابع اروپایی قدیم با نام دریای اریترا و دریای رومیروم و دریای هندوس نیز یاد کرده‌اند که گاهی به کل اقیانوس هند و پهنه‌های آبی مرتبط با آن نیز گفته می‌شده است. نام این دریا به همراه دریای عرب امروزی از سوی جغرافی نویسان مسلمان، هندی هاو پارسیان مُکران -مکران که گویا تغییر یافته (مهی خوران) است و اروپائیان با تلفظ Mecran- Makran بکار برده‌اند. «گاهی اوقات دریای مکران آبهای کل جنوب ایران و پاکستان فعلی قلمداد شده و دریای عمان نیز به سواحل عمان اطلاق شده است عمانا» ی تاریخی در واقع نام یکی از شهرهای جنوب ایران و در فاصله غرب چابهار فعلی و بندر جاسک قرار داشته است. نگاه شود (به نقشه پریپلوس).[۲] حاکمیت بی چون و چرای ایران در دو سوی آب‌های خلیج فارس و دریای مُکران و جزایر این دو دریا در طول تاریخ چند هزار ساله مسئله‌ای انکارناپذیر است.[۳]

اهمیت ترانزیتی[ویرایش]

بندر راهبردی چابهار که تنها بندر اقیانوسی ایران است نیز در شمال این دریا قرار دارد و نزدیک‌ترین و آسان‌ترین راه دسترسی کشورهای آسیای میانه (که محصور در خشکی اند) به آبهای آزاد است. خورهای دریای عمان کمتر از خورهای خلیج فارس است. قرار است کریدور شمال-جنوب ایجاد و راه آهنی از بندر چابهار تازاهدان و از آنجا به افغانستان و همچنین به راه آهن مشهد بافق وصل شود.

دریای اریترا+ عمانا+ پارس دریا

پانویس[ویرایش]

  1. Limits of Oceans and Seas, 3rd edition International Hydrographic Organization
  2. اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان
  3. حاکمیت تاریخی ایران بر جزایر تنب و بوموسی، ص ۷

منابع[ویرایش]

  • اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان
  • همشهری مورخ ۱۶ دی ۱۳۹۳ سواحل مکران [۱]
  • عمان فی عام ۱۹۸۶ (عام الحصاد والتراث) إصدار وزارة الإعللام، دارالعرب للطباعة والنشر والتوزیع، ۱۹۸۶ میلادی
  • لفتنانت کولونیل، سیر آرنولد ویلسون، «(تاریخ عمان والخلیج)» ، انتشار سال ۱۹۸۸ میلادی.

پیوند به تارنما[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]