بهداشت و سلامت در ایران

خدمات درمانی در ایران و ارزش خدمات بخش‌های پزشکی در سال ۲۰۰۲ تقریباً ۲۴میلیارد دلار آمریکا بود. و پیش بینی شده بود تا سال ۲۰۰۷ به ۳۱ میلیارد دلار آمریکا افزایش یابد.

ایران با جمعیت تقریباً ۷۰میلیون نفری یکی از کشورهای پرجمعیت خاورمیانه‌است. ایران در مواجهه با مشکلات معمول کشورهای از نظر جمعیت شناسی جوان منطقه‌است که تاکنون همگام با رشد، درخواستهای زیادی برای خدمات عمومی متنوع داشته‌است.

جمعیت به زودی به سن کافی برای تشکیل خانوادهٔ جدید می‌رسند که سطح رشد جمعیت و بعد از آن نیاز به زیربنای سلامت عمومی و خدمات را افزایش می‌دهد.

انتظار می‌رود تمام هزینه‌های خدمات درمان از ۲۴٫۳هزار میلیارد دلار در سال ۲۰۰۸ به ۵۰هزار میلیارد تا سال ۲۰۱۳ افزایش داشته باشند که نشان دهنده افزایش درخواست در خدمات پزشکی می‌باشد.

کل هزینه‌های درمانی ایران در سال ۲۰۰۵ برار با ۲۰/۴ درصد از تولید ناخالص ملی بود. ۷۳ درصد از ایرانیان تحت پوشش بیمه درمانی می‌باشند.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) در آخرین گزارش خود عملکرد سطح سیستم بهداشتی در ایران را پنجاه و هشتمین سطح بهداشتی و عملکرد کلی سیستم سلامتی در ایران را رتبه ۹۳ را در میان دولتهای جهان اعلام کرد.

وضعیت بهداشتی در ایران نسبت به دو دهه قبل بهبود یافته‌است. ایران به واسطه برپایی شبکه وسیع خدمات بهداشتی اولیه توانست خدمات پیشگیری بهداشت عمومی را عرضه کند , در نتیجه سطح مرگ و میر مادر و کودک به طور قابل توجهی کاهش یافته و جالب اینکه متوسط طول عمر زندگی از زمان تولد افزایش یافته‌است. مرگ و میر نوزادان و کودکان زیر ۵ سال در سال ۲۰۰۰ در مقایسه با سال ۱۹۷۰ که از هر ۱۰۰۰ نوزاد ۱۲۲ نفر و از ۱۰۰۰ کودک زیر ۵ سال ۱۹۱ نفر می‌مردند، به ترتیب ۲۸٫۶ و ۳۵٫۶ از هزار تولد زنده کاهش یافته‌است.

دسترسی به ایمن سازی کودکان در اکثریت جمعیت شهری و روستایی امکان پذیر است.

بخش‌های خدمات درمانی

نوشتار(های) وابسته: وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی ایران و جمعیت ایران

جمعیت ایران - هرم جمعیت

ایران: بهداشت (منبع: EIU)	۲۰۰۵	۲۰۰۶	۲۰۰۷	۲۰۰۸	۲۰۰۹	۲۰۱۰
متوسط امید به زندگی (سال)	۷۰٫۰	۷۰٫۳	۷۰٫۶	۷۰٫۹	۷۱٫۱	۷۱٫۴
هزینه بهداشت (% of GDP)	۴٫۲	۴٫۲	۴٫۲	۴٫۲	۴٫۲	۴٫۲
هزینه بهداشت ($ per head)	۱۱۳	۱۳۲	۱۵۰	۱۹۱	۲۲۳	۲۶۱

پوشش دهی

نوشتار(های) وابسته: بیمه خدمات درمانی و سازمان تامین اجتماعی

ایران در خدمات درمانی قانونی را معین کرده‌است که بر طبق آن به داروهای نسخه شده و برنامه‌های واکسیناسیون یارانه تعلق می‌گیرد.

شبکه گسترده‌ای از کلینیک‌های عمومی که اساس درمانی در سطح پایین‌تر به عهده دارند و بیمارستان‌های خصوصی و عمومی که بوسیله وزارت بهداشت و آموزش پزشکی اداره می‌شود باعث بهبود سطح بالایی از درمان شده‌است.

در اغلب شهرهای بزرگ افراد مرفه به کلینیک‌های خصوصی و بیمارستان‌هایی مراجعه می‌کنند که هزینه بالایی از آنها دریافت می‌شود.

۷۳ درصد از کارگران ایرانی مشمول خدمات درمانی و امنیت اجتماعی می‌باشند.

طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی ۹۴ درصد از جمعیت در سال ۲۰۰۰ به خدمات بهداشتی محلی دسترسی داشته‌است. این سطح دسترسی ۸۶ درصد در مناطق روستایی و ۱۰۰ درصد در مناطق شهری بوده‌است.

بین ۸۰ تا ۹۴ درصد از جمعیت قابلیت دسترسی به داروهای ضروری را در سال ۱۹۹۹ داشته. از سال ۲۰۰۹ قانون جدید دولت که برنامه جامع بیمه‌ای نامیده می‌شود , پوشش پایه‌ای برای تمام ایرانیان را فراهم می‌آورد.

نظام پرداخت

نظام پرداخت دربخش دولتی وخصوصی pay for service است

نیروی کار

نوشتار(های) وابسته: آموزش عالی در ایران

ایران در آموزش منابع انسانی ضروری در سیستم بهداشتی موفقیتهای زیادی بدست آورده‌است.

این سیتم از حدود ۳۰ سال قبل در حالی که کشور با کمبود کارمندان ماهر در بخش بهداشت و پزشکی مواجه بود شروع به کار کرد و به گونه‌ای تغییر کرد که در حال حاضر محققان لازم برای نیازهای کشور کاملاً کافی است.

در حال حاضر ۴۸۸ بیمارستان دولتی در ایران داریم.

بنابر محاسبات گوناگون در سال ۲۰۰۴ برای هر ۱۰۰نفر ۵/۰ تا ۱٫۱ پزشک وجود داشت. (۴۶ در صد از پزشکان زن بودند)

سیتم‌های خدمات درمانی در ایران (۲۰۱۱)

دانشگاه‌های پزشکی	۵۱
دانشجویان پزشکی	۱ میلیون
استادان پزشکی	۲۰٬۰۰۰
تخت بیمارستان	۱۲۰٬۰۰۰
درمانگاههای روستایی	۲۰٬۰۰۰
پزشک	۱۰۰٬۰۰۰
پرستار	۱۷۰٬۰۰۰

شبکه بهداشت

امروز مهمترین شبکهٔ ارائه مراقبت‌های بهداشتی در تملک و کنترل وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی ایران است که از طریق شبکه‌های بهداشتی و دانشکده‌های پزشکی در کشور ارائه می‌کند. وزارت بهداشت و آموزش پزشکی مسئول ارائه سرویسهای خدمات درمانی در سرتاسر شبکه، بیمه درمانی، آموزش پزشکی، نظارت و تنظیم آیین نامه سیستم خدمات درمانی در کشور، سیاستگذاری، ساخت و توزیع داروها و پژوهش و گسترش توسعه پیشرفت می‌باشد.

علاوه براین، سازمانهای موازی دیگری از جمله سازمان بیمه و خدمات درمانی که به عنوان پایه و اساس رفاه اجتماعی ایجاد شده‌اند و بیش از یک شرکت بیمه عمل می‌کنند.

برخی بیمارستانها به وسیله موسسات خیریه راه اندازی شده‌اند مانند بیمارستان محک برای کودکان سرطانی توسط موسسه محک. بر طبق آخرین سرشماری مرکز آمار ایران، در سال ۲۰۰۳ متعهد شده که دارای ۷۳۰ ساختمان پزشکی (برای مثال بیمارستان-کلینیک) و مجموع ۱۱۰٬۷۹۷ تخت می‌باشند که ۴۸۸ بیمارستان (۷۷٬۳۰۰) کاملاً مربوط به وزارت بهداشت و آموزش پزشکی می‌باشد و توسط این سازمان راه اندازی شده‌است و ۱۲۰بیمارستان (۱۱٬۳۰۱ تخت) متعلق به بخش‌های خصوصی و الباقی به دیگر سازمانها از جمله سازمان تامین اجتماعی ایران متعلق می‌باشد، برای هر هزار نفر از جمعیت ۷ پرستار و ۱۷ تخت بیمارستانی وجود دارد.

یک سیستم شفاف از شبکه بهداشتی تاسیس شده‌است که اقدام‌های لازم و مراقبتهای بهداشتی اولیه را برای اکثریت جامعه تضمین می‌کند، با این وجود دسترسی و فراهم بودن مراقبتهای بهداشتی تا حدودی در برخی استانهای کمتر توسعه یافته در برخی استانهای کمتر توسعه یافته که شاخص‌های بهداشتی آن نسبت به متوسط کشوری کمتر است، محدود می‌باشد

کشور در گذار اپیدمیولوژیک و با مشکلات دو برابری از بیماریها مواجه‌است. همچنین تهدیدات جدید بوجود آمده باید مورد توجه قرار گیرد.

گذار اپیدمیولوژیک و جمعیت شناسی تاثیر قابل توجهی بر الگوی عوارض و مرگ و میر در آینده‌ای نزدیک و دور بویژه در پدید آمدن بیماری‌های مزمن، غیرواگیر و مشکلات یک جامعه سالخورده خواهد داشت.

توسعه

نوشتار(های) وابسته: دانش و فناوری در ایران و اقتصاد ایران

با وجود مجموعه پیشرفت‌های بدست آمده در زمینه‌های بهداشتی از انقلاب ۱۳۵۷، زمانی که کشور موقعیت اقتصادی مخاطره انگیزی داشته‌است، همزمان با پیشرفت سریع در فناوری پزشکی، تکنولوژی اطلاعات، انتظارات افراد و جمعیت شناسی جوان بدون شک امکان تداوم گرایش به پیشرفتهای بالاتر را به مخاطره می‌انداخت، اینها نوسانات قابل توجهی در راس پیشرفتها و شاخص توسعه انسانی در حوزه‌های مختلف کاری در کشور می‌باشند. در زمینه تحقیقات پزشکی ایران کشور نوزدهم بوده و در طی ده سال در رتبه دهم قرار گرفته‌است.

گردشگری درمانی

نوشتار(های) وابسته: گردشگری در ایران

ایران با فناوری پزشکی زیستی از جمله(( ۱۲)) کشوری است که می‌تواند مرکز مناسبی برای گردشگری درمانی باشد. هر ساله(( ۳۰۰۰)) نفر به ایران برای دریافت درمان پزشکی مراجعه می‌کند.

آب و فاضلاب

نوشتار‌های اصلی: آب و فاضلاب در ایران و فهرست سدهای ایران

تصفیه فاضلاب یک کمبود قابل توجه‌است. برای مثال اکثریت جمعیت تهران تصفیه فاضلاب ندارند، و پساب تصفیه نشده مستقیماً به آبهای زیرزمینی تزریق می‌شود. افزایش جمعیت بحران آب را تشدید کرده، این آلودگی آب‌های زیر زمینی موجب افزایش خطر سلامتی می‌شود.

جمعیت ایران بالاترین درصد دستیابی به آب آشامیدنی سالم را در خاورمیانه دارد. تخمین زده شده‌است که ۹۲ درصد از جمعیت به آب آشامیدنی سالم دسترسی دارند (نزدیک به ۱۰۰ درصد در مناطق شهری و ۸۰ درصد در مناطق روستایی در سال ۲۰۰۷).

تغذیه

نوشتار(های) وابسته: کشاورزی در ایران، آشپزی ایرانی، فهرست کشورها بر پایه درصد جمعیت مبتلا به سوء تغذیه و ورزش در ایران

کشورها بر پایه درصد جمعیت مبتلا به سوء تغذیه، طبق سر شماری سازمان ملل.

طبق سر شماری سازمان ملل درصدی از جمعیت ملی از سوء تغذیه رنج می‌برند. توجه جدی به جایگاه تغذیه در بین مردم ایران از زمان تاسیس آموزشگاه علم تغذیه و غذا بوده که توسط دکتر حبیب الله هدایت در سال ۱۹۶۱ دایر شده بود.

با وجود این حقیقت که ایران دارای یک اقتصاد وابسته به کشاورزی می‌باشد، درجات بالایی از سوء تغذیه در کشور وجود دارد.

حدوداً یک چهارم کودکان یا گرسنگی کشیده‌اند و یا فاکتورهای کاهش رشد را به دلیل سطح پایین تغذیه تجربه کرده‌اند. با این وجود شاخص‌های قابلیت توزیع غذا در سطح پایینی است، درصد کودکانی که از سوء تغذیه رنج می‌برند در روستاها بیشتر است.

به عنوان یک اندازه گیری سلامت اجتماعی و توزیع غذایی ناکافی با توجه به منابع سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) ۱۳در صد افراد جوان به عنوان چاق طبقه بندی می‌شوند.

با توجه به اعلام دولت ایران حدود ۶۰درصد از ایرانی‌ها وزنی بیش از نرمال و ۳۵ درصد از زنان و ۱۵ درصد از مردان از چاقی رنج می‌برند.

کمیسیون مواد غذایی کدکس درسال ۲۰۰۲ به عنوان مسئول تنظیم و تعیین استانداردها، کیفیت و قوانین سلامت مرتبط با تولید وتجارت، تولیدات کشاورزی خام و مواد غذایی با توجه به استانداردهای مختلف جهانی تاسیس شد.

صنایع نوشیدنی‌های بدون الکل ارزشی در حدود ۲۰میلیارد دلار در سال دارند. امروزه ایران در حدود ۳ میلیارد لیتر انواع مختلف نوشیدنی‌های غیر الکلی تولید می‌کند که نشان دهنده مصرف ۴۶ لیتر در پایتخت می‌باشد و بیش از ۱۲ درصد تولیداتش را صادر می‌کند. افزایش آگاهی نسبت به آسیب‌های نوشابه‌های گازدار و تند و درجات بالای دیابت، حرکتی را به سمت مواد غذایی سالم‌تر ایجاد کرده‌است.

اعتیاد و بیماری‌های واگیر

وبا

وبا یک مشکل ماندگار در ایران است.

تلویزیون دولتی به مردم هشدار میداد که سبزیجات نخورند و قالبهای یخ موجود در خیابان را خریداری نکنند. همچنین در برخی رستورانها سرو سالاد ها ممنوع شدند.

در اپیدمی سال 1998 شمار قابل ملاحظه ای درگیر و جانشان را از دست دادند.

ایدز/اچ‌آی‌وی

نوشتار‌های اصلی: ایدز در ایران، تن‌فروشی در ایران و برادران علایی

راه‌های اصلی انتقال ایدز در ایران، آمیزش جنسی و استفادهٔ معتادان تزریقی از سرنگ مشترک است. اگر چه میزان مبتلایان به بیماری ایدز در ایران کم بوده‌است، ولی به گفته سازمان بهداشت جهانی بر اساس داده‌های گزارش شده، نرخ رشد اپیدمی ایدز در ایران به صورت هشدار دهنده‌ای در حال افزایش است.

براساس آمار جمع‌آوری شده از دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، تا پاییز سال ۱۳۹۰ حدود ۲۴ هزار نفر (در مجموع ۲۳٬۹۰۲ نفر) افراد مبتلا به ویروس اچ‌آی‌وی (عامل بیماری ایدز) به طور رسمی در بانک اطلاعاتی وزارت بهداشت ثبت شده‌اند. بنابراین با فرمول تخمین موارد واقعی بر اساس موارد ثبت شده، هم اکنون حدود ۸۰ هزار HIV مثبت در ایران وجود دارد. اما بر اساس آمار غیر رسمی، ۱۲۰ هزار ناقل HIV در ایران وجود دارد. از میان افراد ثبت شده، ۹۱ درصد مرد و ۹ درصد زن هستند و حدود نیمی از مبتلایان در گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال قرار دارند. براساس این گزارش در میان علل ابتلا به HIV، تزریق با وسایل مشترک در مصرف کنندگان مواد، رتبه نخست و ابتلا از طریق رابطه جنسی رتبه دوم را دارد. با این حال، به گفتهٔ دکتر مینو محرز رئیس مرکز تحقیقات ایدز وزارت بهداشت، «مهم‌ترین مسئله‌ای که از این آمار می‌توان استنباط کرد، افزایش شیوع جنسی بیماری ایدز است که در این آمار ۱۰٫۳ درصد ذکر شده که البته واقعیت موجود در مراکز درمانی بسیار بیش از این است.» بیش از ۹۰ درصد زنان مبتلا بدون اینکه آگاه باشند، از طریق شوهرانشان مبتلا به اچ‌آی‌وی می‌شوند. این بیماری در میان جوانان، زنان و همچنین کودکان کار در حال افزایش است.

حرف زدن از بیماری ایدز در ایران با محدودیت‌های اخلاقی و عرفی همراه‌است. بحث و گفتگو درباره بلوغ، بهداشت جنسی و بیماری‌های آمیزشی در خانواده‌ها محدود است. مبتلایان به ایدز همواره نگران واکنش‌های جامعه بوده‌اند. ابراز ابتلا به این بیماری موجب «انگ اخلاقی» و طرد بیمار از خانواده، اطرافیان و جامعه می‌شود. این امر باعث پنهان‌کاری و مخفی کردن بیماری می‌گردد، بنابراین ایدز در خفا گسترش می‌یابد و کنترل بیماری را دشوار می‌کند.

نخستین مورد گزارش و ثبت شده ابتلا به ایدز در ایران مربوط به سال ۱۳۶۶ و در مورد یک کودک شش ساله مبتلا به بیماری هموفیلی است که فراورده‌های خونی آلوده دریافت کرده بود. در سال‌های اولیهٔ شیوع بیماری، وجود ایدز در ایران اساساً انکار می‌شد. در ارتباط با این بیماری دو پروندهٔ قضایی عمده وجود دارد. پروندهٔ بیماران هموفیلی، که به موجب آن سازمان انتقال خون ایران مقصر شناخته شد و پروندهٔ برادران علایی پزشکانی که برای فعالیت‌هایشان در زمینه شناساندن و مبارزه با بیماری ایدز در ایران شهرت بین‌المللی دارند و به اتهام مخالفت با حکومت در سال ۱۳۸۷ بازداشت و حبس شدند که اعتراضات گستردهٔ بین‌المللی را در پی داشت.

براساس آمار جمع آوری شده از دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، تا اول فروردین سال 1394 در مجموع 29 هزار و 414 نفر افراد مبتلا به ایدز/«اچ.آی.وی» در ایران شناسایی شده اند که 88 درصد آنان را مردان و 12 درصد را زنان تشکیل می دهند.

مواد مخدر

نوشتار‌های اصلی: تریاک در ایران و قانون ضدپول‌شویی در ایران

اعتیاد به مواد یک بخش مهم مشکلات بهداشتی را تشکیل می دهد. ایران یکی از مسیر های اصلی قاچاق هشیش ، هروئین ، تریاک و مورفینی است که در افغانستان تولید می شود. همچنین سازندگان مواد راه خود را به بازار منطقه ای در سالهای اخیر یافته اند.

ایران رشد نخست را در شیوع اعتیاد به مواد مخدر در سراسر دنیا دارد.

8/2 در صد جمعیت ایرا ن معتاد می باشند . سن آغاز اعتیاد برای اغلب ایرانیان در دهه دوم زندگی آنان است. صدها کارگاه ساخت مواد در پاکستان و افغانستان تشکیل شده است.

از زمانی که خروجی تولید مواد در افغانستان نسبت به قبل از تهاجم ایالات متحده به این کشور در سال 2001 جهل برابر شده است.

پلیس ایران در سال 2009 اعلام کرد که از 7.700 تن مواد مخدری که در سال 2008 در افغانستان تولید شده بود و 3.000 تن آن وارد ایران شده می افزاید که مدیریت این نیرو موجب کاهش هزار تنی در قاچاق تریاک شده است. ایران بالغ بر 600میلیون دلار در حدود 2سال گذشته صرف کرده است تابا حفر کانال ساختن سد و نصب سیم خاردار مرزی مملو از جرم کشور رو مسدود کند.

ایران روزانه 3 تن مواد کشف می کند درسال 2005 موارد تخمین زده شد معتاد به مواد مخدر در حدود 2تا 4 میلیون نفر قرار داشت .(1.2 میلیون نفر با توجه به اعلام دولت)

دلایل اعتیاد شامل کمبود جنبه های اقتصادی در میان جوانان و نبود آزادی بود.

40 درصد از زندانیان در ایران به علت جرایم مرتبط با مواد دستگیر شدند . با توجه به آمار ارائه شده ایران نزدیک به 3500 نیروی پلیس امنیتی در ستاد مبارزه با مواد مخدر دارد که سالیانه مبلغی نزدیک به 1میلیارد دلار هزینه در بر دارد و تاثیر مخرب سالانه آن بر اقتصاد ایران حدود 8.5 میلیارد دلار بر آورد می شود.

سیگار و دخانیات

ایران ممنوعیت استفاده از دخانیات را در مکانهای عمومی سختگیرانه اجرا می کند.

مطابق با قوانین جدید استفاده از دخانیات در همه سازمانهای عمومی ، هتل ها ، رستورانها ، چایخانه ها و کافی شاپها ممنوع می باشد.

همچنین ارائه و کشیدن قلیان ( قلیان که سنتی فارسی و امر ضروری در چایخانه های ایرانی است) ممنوع می باشد.

از مارچ 2006 کشیدن دخانیات برای همه رانندگان ماشین در سراسر کشور ممنوع شد و همچنین می توانند متخلفین را جریمه کنند این ممنوعیت به صورت گسترده ای توسط رانندگان نادیده گرفته می شود.

و همچنین در صورت فروش محصولات توتون به همه افراد زیر 18 سال تمام محصولات دخانیات مصادره و ضبط و جریمه نقدی می شوند.

تکرار تخلف منجر به پرداخت مبالغ سنگین جریمه می شود.

نزدیک به 20% از مردان و 4.5 % از زنان بزرگسال در کشور تنباکو استفاده می کنند. ( بر طبق برخی از ارزیابی ها 12 میلیون مصرف کننده دخانیات داریم). هرساله 60.00نفر ایرانی به طور مستقیم یا غیر مستقیم در اثر استفاده دخانیات جان خود را از دست می دهد. دخانیات عامل 25 درصد از مرگ در کشور می باشد. عقیده بر این است که حدوداً 54 تا 60میلیارد سیگار سالانه در ایران مصرف می شود با توجه به اعلام رسمی شرکت دخانیات ایران سالانه حدود 7/2 میلیارد سیگار به ایران قاچاق می شد که در مقابل 7/26 میلیارد سیگار دیگری قرار دارد که بطور قانونی وارد می شود .

واردات سیگار ، تنباکو ، سیگار برگ ، کاغذ سیگار و فیلتر سیگار تنها به قدرت یکتای دولت بستگی دارد.(مربوط است) ایرانی ها سالانه 8/1 میلیارد دلار صرف تنباکو می کنند.

ایرانیان بیش از 8/1 میلیون دلار برای دخانیات در سال هزینه می کنند / با توجه به قوانین 2010 سیگاری ها از این پس در کارهای بزرگ دولتی گماشته نمی‌شوند.

آلودگی هوا

به دلیل آلودگی هوا در تهران شیوع بیماریهای تنفسی و سرطان سرعت قابل توجهی را در ایران داشته است . طبق تخمین بانک جهانی زیان وارد شده به ایران بر اثر مرگهایی که علت آن آلودگی هوا بوده 640.میلیون دلار که برابر با 1/5 تریلیون ریال یا 57% از درصد از Gppاست.

مصرف الکل

نوشتار اصلی: نوشیدنی‌های الکلی در ایران

الکل و آبجو در ایران ممنوع می باشد زیرا قوانین اسلامی استثنایی برای هیچ یک از مسلمانان که بتوانند به صورت قانونی مشروبات الکلی مصرف کنند را ندارد.

قاچاق الکل در ایران طبق محاسبات در سال 2010 نزدیک به یک میلیون دلار بوده است .

تنظیم خانواده

نوشتار‌های اصلی: تنظیم خانواده در ایران، فرزند کمتر زندگی بهتر، جمعیت ایران، سقط جنین در ایران و حقوق زنان در ایران

در سال ۱۳۳۷ اولین برنامه‌های تنظیم خانواده در ایران به اجرا گذاشته شد. این برنامه‌ها از سال ۱۳۴۸ به صورت متمرکز آغاز گشت. سیاست «فرزند کمتر، زندگی بهتر»(از سال ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۵) و سیاست «تنظیم خانواده» از سال ۱۳۶۸ از جمله سیاست‌های تنظیم خانواده درایران هستند. از دست آوردهای سیاست‌های تنظیم خانواده، افزایش نرخ رواج پیشگیری از بارداری از ۳۷ درصد درسال ۱۹۷۶ به ۷۵ درصد در سال ۲۰۰۰ می باشد. در سال ۱۳۸۹ محمود احمدی نژاد از سیاست‌های کنترل جمعیت انتقاد و نسبت به عواقب آن هشدار داد. او همچنین شعار «دو بچه کافیست» را زیر سوال برد و آن را یک شعار غربی دانست. احمدی نژاد همچنین اعلام کرد که ایران می تواند جمعیتی معادل ۱۵۰ میلیون نفر داشته باشد.

ایران در گذار اپیدمیولوژیک و با مشکلات دو برابری از بیماری‌ها مواجه‌است. همچنین تهدیدات جدید بوجود آمده باید مورد توجه قرار گیرد. گذار اپیدمیولوژیک و جمعیت شناسی تاثیر قابل توجهی بر الگوی عوارض و مرگ و میر در آینده‌ای نزدیک و دور بویژه در پدید آمدن بیماری‌های مزمن، غیرواگیر و مشکلات یک جامعه سالخورده خواهد داشت.

علل عمده مرگ و میر

در اوایل 2006 علت اصلی مرگ طبیعی بیماریهای قلبی و سرطان بوده است.

طبق اعلام وزارت بهداشت و آموزش پزشکی از 4% از همه مرگ ها در سال 2003 ناشی از بیماریهای سیستم گردش خون بوده است.

صنایع داروسازی

نوشتار‌های اصلی: صنایع داروسازی در ایران و هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران

صنایع داروسازی در ایران در شکل مدرن خود هنگامی که انستیتو پاستور بوجود آمد در سال ۱۹۲۰ شروع به کار کرد. ایران قابلیت تولیدات دارویی پیشرفته مناسبی دارد. با این وجود کشور همچنان وابسته به واردات مواد خام و بسیاری از داروهای تخصصی می‌باشد.

استانداردهای مرتبط با ساختارهای دارویی در ایران توسط نظام فارما کوپه (راهنمای دارویی کشور) ایجاد و اصلاح می‌شود. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران مسئولیت فراهم کردن مقادیر سالم بر مؤثر و با کیفیت بالای داروها که برای تمام مردم قابل دستیابی باشد به عهده دارد. از زمان انقلاب ۱۳۵۷ ایران یک سیاست ملی (nnp) دارویی کامل بر پایه ژنریک با تولید منطقه‌ای داروهای ضروری و واکسن‌ها به عنوان یکی از اهداف اصیلش را ایجاد کرده‌است.

اگر چه که بیش از ۸۵ درصد جمعیت از یک سیستم بیمه‌ای برای تامین هزینه‌های دارویی خود استفاده می‌کنند. دولت به شروط یارانه تولیدات و واردات دارویی را افزایش می‌دهد به منظور افزایش دسترسی که این منجر به تجویز بیش از حد و استفاده ناصحیح از داروها مانند آنتی بیوتیکها می‌گردد.

شرایط محیطی کشور سخت گیری‌هایی را بر واردات داروها و صنایع دارویی ویه نسبت به شرکتهای که قصد ورود برای نخستین بار در بازار دارند.

وزارت بهداشت مسئول اصلی تلاشهای دارویی در کشور می‌باشد.

محصولات

سطح وسیعی از داروها برای درمان سرطان، دیابت و عفونت و افسردگی در ایران تولید می‌شود. جمهوری اسلامی ایران اولین کشور در شرق مدیترانه توانایی در صادرات واکسن به کشورهای مختلف جهان دارد. ایران قصد دارد خودکفایی در تولید واکسن را تا سال ۲۰۱۴ بدست آورد.

منابع

• Wikipedia contributors, "Health care in Iran," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Health_care_in_Iran&oldid=492307275 (accessed June 6, 2012).