خودکشی در ایران

خودکشی
جنبه‌های اجتماعی سودمند تقلیدی همه‌گیری به‌مرگی در قانون در فلسفه در ادیان حق مردن
بحران ارزیابی خطر تلفن فوریتی (فهرست تلفن‌های فوریتی) مداخله پیشگیری دیدبانی
گونه‌ها کمکی قلدری تقلیدی خانوادگی اجباری ناموسی اینترنتی گروهی خود-دیگرکشی توافقی نیمه‌خودکشی حمله انتحاری
روش‌ها به‌دست پلیس هاراکیری خفگی با گاز نجیب
همه‌گیرشناسی دگرباشان برپایه جنسیت فهرست خودکشی کشورها
تاریخچه فهرست خودکشی‌ها در تاریخ خودکشی‌های قرن ۲۱
در جنگ بانزای کامی‌کازه حمله انتحاری ماموریت خودکشی
رخدادهای مرتبط ناموفق مکان‌ها افکار خودآزاری یادداشت
بر پایه کشور ایران بنگلداش کانادا چین فرانسه گرینلند هند ژاپن لیتوانی پاکستان روسیه کره جنوبی اکوراین بریتانیا آمریکا
سازمان‌ها شفقت و حق گزینش Death with Dignity National Center دیگنیتاس خروج جهانی Final Exit Network هملاک سوسایتی

نگاره اسپهبد خورشید. وی آخرین اسپهبد سلسله دابویگان طبرستان بود که پس از شکست در برابر عرب‌ها، در سال ۷۶۱ میلادی و در سن ۲۷ سالگی، خودکشی کرد.

خودکشی در ایران، پدیده‌ای رو به رشد دانسته شده است. اگرچه میزان خودکشی در ایران از کشورهای اروپایی کم‌تر است، ولی این کشور در میان کشورهای اسلامی در جایگاه سوم از نظر رواج خودکشی قرار دارد. برپایهٔ آمارها، روزانه بیش از ۱۳ نفر در ایران خودکشی می‌کنند. بیشتر خودکشی‌ها در میان افراد ۱۵ تا ۳۵ ساله روی می‌دهد. پژوهش‌ها نشان داده است که در سال ۱۳۹۲ خورشیدی، به‌طور متوسط از هر ۱۰۰ هزار تن ایرانی، بیش از ۶ تن در سال جان خود را با خودکشی از دست می‌دهند.

مشکلات اقتصادی، بیماری‌های روانی، جبر فرهنگی، مسایل سیاسی، و فشارهای اجتماعی، برخی از سبب‌های اصلی خودکشی در کشور ایران به‌شمار می‌آیند.

بازشناسی

خودکشی در فرهنگ‌های فارسی چون معین، دهخدا، و عمید، به صورت «خود را به وسیله‌ای کشتن»، «انتحار»، و «خودکشی کردن» معنا شده است. مفهوم خودکشی در فرهنگ معاصر به صورت: «خاتمه دادن عمدی به زندگی به میل خود و به دست خود» آمده است. تاریخ دقیق نخستین مورد استفاده از واژهٔ خودکشی مشخص نیست. واژه‌نامهٔ انگلیسی آکسفورد نخستین مورد استفاده از این واژه را به وسیلهٔ والتر چارلتن در ۱۶۵۱ میلادی دانسته است. ظاهراً واژهٔ خودکشی نخستین بار در ۱۷۳۷ میلادی توسط دفونتن در زبان فرانسه استفاده شده است. بعدها در ۱۷۶۲ میلادی آکادمی علوم فرانسه این اصطلاح را پذیرفته است. اسلامی‌نسب خودکشی را ترجمهٔ مناسبی برای این واژه می‌داند چرا که suicide از دو واژهٔ لاتین sui به معنای خود و cide به معنای کشتن تشکیل شده است.

نخستین تحلیل مشهور جامعه‌شناختی از خودکشی توسط امیل دورکیم، جامعه‌شناس فرانسوی ارائه شده است. تعریفی که دورکیم در ۱۸۹۷ میلادی در کتاب خودکشی خود ارائه کرده چنین است: «هر نوع مرگی که نتیجهٔ مستقیم یا غیرمستقیم کردار مثبت یا منفی خود قربانی باشد که پیشاپیش از نتیجهٔ عمل خود آگاه بوده است». دورکیم در بررسی سبب‌های خودکشی چهار نوع خودکشی را بیان کرده که هر چهار مورد به نوعی به رابطهٔ فرد با جامعه مربوطند: ۱- خودکشی خودخواهانه، که در شرایط فردگرایانه و جدایی از جامعه روی می‌دهد. ۲- خودکشی دگرخواهانه، که زمانی روی می‌دهد که شخص وابستگی زیادی به جامعه داشته باشد. ۳- خودکشی هرج‌ومرج‌گرایانه، که ناشی از نابسامانی، آشفتگی، و بی‌قانونی جامعه است (دورکیم از اصطلاح آنومی برای بیان این وضعیت جامعه استفاده می‌کند). ۴- خودکشی تقدیرگرایانه، که زمانی روی می‌دهد که اراده‌ها، عواطف، و انگیزه‌های اعضای جامعه زیر کنترل شدید جامعه باشند.

در اواخر سدهٔ نوزدهم میلادی، زیگموند فروید نخستین دیدگاه روان‌شناختی را دربارهٔ خودکشی ارائه کرد. او خودکشی را «نهایت خشم معطوف به خود، ناشی از ناخودآگاه فردی» دانست. فروید غریزه‌ها را به دو دستهٔ مرگ (تاناتوس) و زندگی (اروس) تقسیم کرد. به باور او غریزهٔ مرگ بلافاصله پس از زایش آغاز می‌شود و تمایل به بازگشت دارد. این غریزه موجب نیستی، کینه، و انهدام نسل می‌شود، برعکس غریزهٔ زندگی که موجب دوستی، عشق، و تولید نسل می‌گردد. فروید به تدریج نظریهٔ غریزهٔ مرگ خود را که در تضاد با لیبیدو بود، کامل کرد.

استنگل نخستین کسی است که میان خودکشی و قصد خودکشی از نظر روانشناسی تفاوت قائل می‌شود. او پس از پژوهش‌هایی، در ۱۹۶۰ میلادی یک واحد روان‌شناسی مستقل را به تمایل به خودکشی اختصاص داده است. پژوهش‌های روان‌شناسان نشان داده است که برخلاف خودکشی، قصد خودکشی، دارای هدف‌هایی به‌جز «نابودی خویش» است. کیرال، چهار هدف را برای قصد خودکشی ارائه کرده است: ۱- دعوت و خطاب یا تقاضای کمک و حمایت؛ ۲- واکنش در مقابل یک مصیبت، فاجعه، و بلای ناگهانی؛ ۳- سوء استفاده و تهدید شخصی دیگر و ۴- فرار و گریز از موقعیت دشوار. اسلامی‌نسب، پنج مورد افکار خودکشی، تهدید به خودکشی، ژست خودکشانه (آسیب به خود)، اقدام به خودکشی (خودکشی ناموفق)، و خودکشی موفق را زیر عنوان رفتار خودکشانه جای داده است.

در دههٔ ۱۹۶۰ میلادی واژهٔ خودکشی‌شناسی معرفی شد و رواج یافت. این واژه پیشتر در سال ۱۹۲۹ میلادی توسط دانشمند هلندی به نام بونگر استفاده شده بود. خودکشی‌شناسی به معنای مطالعهٔ علمی پدیدهٔ خودکشی است.

آمارها

خودکشی در ایران پدیده‌ای رو به رشد دانسته شده است. برپایهٔ گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۴ میلادی، نرخ خودکشی در ایران ۵٫۳ در میان ۱۰۰٬۰۰۰ نفر است. این نرخ در میان زنان ۳٫۶ و در میان مردان ۷٫۰ می‌باشد. بالاترین نرخ فصلی خودکشی، ۳۵٫۲٪ و مربوط به تابستان است که ۱۳٪ بالاتر از فصل‌های دیگر است. برپایهٔ یک مطالعهٔ فراتحلیل، میزان اقدام به خودکشی و خودکشی موفق در میان زوج‌های ازدواج‌کرده در ایران بیشتر از سایر افراد است. آمار سازمان پزشکی قانونی ایران نشان می‌دهد که ۵۴ درصد خودکشی‌های منجر به مرگ در میان جوانان زیر ۳۰ سال روی داده است. همچنین میزان اقدام به خودکشی در مناطق شهری بیشتر از مناطق روستایی است.

سبب‌ها

جدول شمارهٔ ۱: سبب‌های خودکشی در ۷٬۵۵۳ مورد اقدام به آن در بیمارستان لقمان تهران از ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۲ میلادی

سبب‌ها بازهٔ سنّی	مسائل عشقی	مسائل خانوادگی	مسائل اجتماعی	مسائل مالی
۱۰–۱۴	۶۷	۸۶	۴	۱
۱۵–۱۹	۶۳۲	۱٬۲۶۸	۱۳۴	۱۰۸
۲۰–۲۴	۶۶۹	۱٬۱۲۱	۲۷۲	۱۵۵
۲۵–۳۴	۳۷۷	۹۴۴	۱۳۹	۷۵
۳۵–۴۴	۲۶۹	۴۲۳	۱۱۶	۶۷
۴۵–۵۴	۳۶	۱۶۱	۴۴	۱۰
۵۵–۶۴	۲۴	۷۸	۱۱	۵
۶۵ به بالا	۹	۸۷	۲۶	۶
نامشخص	۳۵	۶۱	۱۷	۱۵
کل	۲٬۱۱۸	۴٬۲۲۹	۷۶۳	۴۴۳

بر پایهٔ پرسش‌نامه‌های تهیه‌شده از مراجعان بیمارستان لقمان تهران از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۲ میلادی، رایج‌ترین سببِ خودکشی، مسائل خانوادگی با رواج ۵۶ درصد بوده است (جدول ۱). در این پژوهش، مسائل خانوادگی، شامل اختلاف‌های زوج‌های ازدواج‌کرده، اختلاف‌های میان یا با خانواده‌هایشان، و همچنین روابط درون خانواده‌ها مانند روابط میان فرزندان و والدین بوده است. بیشترین رواج مسائل خانوادگی در بازهٔ سنی ۱۵ تا ۱۹ سال بوده است و پس از آن بازهٔ سنی ۲۰ تا ۲۴ سالگان بیشترین فراوانی را شامل بوده است. این دو بازهٔ سنی روی هم ۵۶ درصد کل افرادی که مسائل خانوادگی را به عنوان دلیلی برای خودکشی ذکر کرده‌ند، شامل بوده است. بطور کلی ۸۱ درصد کل افرادی که بخاطر مسائل خانوادگی دست به خودکشی زده بوده‌اند، افراد ۱۰ تا ۳۴ ساله بوده‌اند. مسائل خانوادگی همچنین رایج‌ترین سبب خودکشی در افراد ۱۰ تا ۱۴ ساله بوده است (با رواج ۳۳٪).

در پژوهش بیمارستان لقمان (جدول ۱)، مسائل عشقی با فراوانی ۲۸ درصد، دومین سبب خودکشی بوده و بیشترین فراوانی آن (۶۱٪) در افراد ۱۵ تا ۲۴ ساله روی داده است. در این پژوهش، مشکل خرید خانه، بیکاری، و شکست تحصیلی، زیر عنوان مسائل اجتماعی بررسی شده است که سومین سبب را به خود اختصاص داده و بیشترین شیوع آن در افراد ۲۰ تا ۲۴ ساله بوده است. در این پژوهش آخرین سبب خودکشی مسائل مالی با شیوع ۶٪ بوده است.

در یک پژوهش که بر روی ۲۶۰ خودکشی موفق ارجاع‌شده به سازمان پزشکی قانونی ایران در نیمهٔ نخست سال ۱۳۸۳ خورشیدی، با جمع‌آوری پرسش‌نامه از خانواده‌های افراد خودکشی‌کرده انجام شده است، شایع‌ترین سبب‌های خودکشی در میان مردان به‌ترتیب اختلال‌های روحی (۴۱٪) و مشکل‌های اقتصادی (۳۱٪)، و شایع‌ترین سبب‌ها در میان زنان به‌ترتیب اختلاف‌های خانوادگی (۵۴٪) و اختلال‌های روحی (۳۱٪) بوده است. شایع‌ترین اختلال روحی در میان هر دو جنس افسردگی بوده است و در ۲۷٪ موردها سابقهٔ بستری شدن‌های متعدد در بیمارستان وجود داشته است.

مردم‌نگاری

جدول شمارهٔ ۲: سن و جنسیت افراد اقدام‌کننده به خودکشی با مسمومیت در بیمارستان لقمان تهران از ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۲ میلادی

سال و جنسیت بازهٔ سنّی	۱۹۷۰			۱۹۷۱			۱۹۷۲			کل
	مرد	زن	کل	مرد	زن	کل	مرد	زن	کل
۱۰–۱۴	۲۹	۷۶	۱۰۵	۳۰	۵۰	۸۰	۱۱	۶۱	۷۲	۲۵۷
۱۵–۱۹	۳۶۳	۸۲۴	۱٬۱۸۷	۲۴۳	۲۸۳	۵۲۶	۲۳۷	۴۶۲	۶۹۹	۲٬۴۱۲
۲۰–۲۴	۴۲۳	۵۱۲	۹۳۵	۲۲۳	۳۵۰	۵۷۳	۳۷۲	۴۱۶	۷۸۸	۲٬۲۹۶
۲۵–۳۴	۳۳۸	۴۶۲	۸۰۰	۲۶۰	۳۰۵	۵۶۵	۲۵۱	۴۲۳	۶۷۴	۲٬۰۳۹
۳۵–۴۴	۱۳۶	۲۳۲	۳۶۸	۱۲۰	۱۵۰	۲۷۰	۱۲۵	۳۷۱	۴۹۶	۱٬۱۳۴
۴۵–۵۴	۳۶	۵۵	۹۱	۵۶	۸۳	۱۳۹	۴۷	۳۵	۸۲	۳۱۲
۵۵–۶۴	۲۲	۳۱	۵۳	۳۴	۴۴	۷۸	۱۸	۷	۲۵	۱۵۶
۶۵ به بالا	۴۰	۲۲	۶۲	۲۰	۳۸	۵۸	۵	۳	۸	۱۲۸
نامشخص	۴۸	۲۲	۷۰	۳۰	۴۵	۷۵	۲۳	۲۶	۴۹	۱۹۴
کل	۱٬۴۳۵	۲٬۲۳۶	۳٬۶۷۱	۱٬۰۱۶	۱٬۳۴۸	۲٬۳۶۴	۱٬۰۸۹	۱٬۸۰۴	۲٬۸۹۳	۸٬۹۲۸

جستجوگر گوگل با تایپ واژهٔ «روش‌های»، «روش‌های خودکشی» را به‌عنوان نخستین گزینهٔ محتملِ مورد نظرِ جستجوگر فارسی‌زبان پیشنهاد می‌دهد. این نگاره مربوط به تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۹۵ است.

جنسیت

نوشتار اصلی: خودکشی براساس جنسیت

زنان

زنان از گروه‌های آسیب‌پذیر در معرض خودکشی در ایران هستند. در سال ۲۰۰۷ میلادی، ایران سومین کشور جهان بوده که در آن شمار خودکشی زنان در حال پیشی گرفتن از مردان بوده است.

بر پایهٔ یک پژوهش که در سال ۱۳۸۷ خورشیدی منتشر شده است، میزان خودکشی زنان ایرانی دو برابر مردان بوده است. این پژوهش همچنین مصرف بیش از حد دارو را شایع‌ترین روش خودکشی در میان ایرانیان یافته است. حلق‌آویز کردن و خودسوزی، به‌ترتیب رایج‌ترین روش‌های خودکشی در میان مردان و زنان بوده‌اند.

سن

کودکان و نوجوانان

برپایهٔ آمارهای ایران، میان سال‌های ۱۳۶۳ تا ۱۳۷۲ خورشیدی، هر سال حدود ۱۵۰۰ تا ۲۷۰۰ مورد مرگ مشکوک به خودکشی در کودکان و نوجوانان ثبت شده است. بیشترین شیوع سنی خودکشی میان ۱۳ تا ۱۷ سالگی بوده است و از نظر شیوع جنسی، میزان خودکشی میان پسرها چهار برابر دخترها بوده است. شمار کل موارد خودکشی میان سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۰ خورشیدی حدود ۴۲۵۰ مورد بوده است که نسبت به آمار پیشین افزایش داشته است. جلیلی با کنار گذاشتن موارد استثنایی، کل موارد خودکشی کودکان و نوجوانان میان سالهای ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۰ خورشیدی را حدود ۳۲۲۵ مورد بدست آورده است. در این بازهٔ زمانی، شیوع جنسی خودکشی ۳٫۷ پسر به ۱ دختر بوده است. رایج‌ترین شیوه‌های خودکشی به‌ترتیب مسمومیت با دارو، حلق‌آویزی، پریدن از ارتفاع، و به ندرت اسلحهٔ گرم بوده است. رایج‌ترین روش‌های خودکشی به تفکیک جنسیت، اسلحه گرم و مواد انفجاری، دارآویختگی و خفه کردن در پسران، و استفاده از سم و دارو در میان دخترها بوده است. شایع‌ترین روش‌های خودکشی در سال‌های پیش از نوجوانی، پریدن از ارتفاع، مسمومیت، دارآویختگی، چاقو زدن، و پریدن وسط جاده بوده است.

در مهر ماه ۱۳۹۴ خورشیدی، فاطمه دانشور رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران اعلام کرد که طی سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۳ خورشیدی ۱۱۱ کودک در تهران خودکشی کرده‌اند. این آمار از بیمارستان لقمان تهران و مربوط به خودکشی به روش مسمومیت بوده است و کودکان خودکشی‌کرده ۸ تا ۱۳ سال سن داشته‌اند. مجید محمدی، جامعه‌شناس، پنج دلیل را برای خودکشی کودکان و نوجوانان ایرانی نام برده است که عبارتند از: ۱) تعارض هویت جنسی که موجب خودکشی دگرباشان جنسی می‌شود. ۲) افسردگی معالجه نشده و رها شده. ۳) فشار گروه همسالان و قلدری در مدرسه. ۴) تقلید از تلویزیون و اعدام‌های خیابانی. ۵) ازدواج‌های اجباری در برخی از استان‌های ایران.

یافته‌های پژوهشی که با تهیهٔ پرسش‌نامه از ۳۲۳ (۱۵۹ پسر و ۱۶۴ دختر) دانش‌آموز ۱۴ تا ۱۷ سالهٔ شهر اصفهان انجام و در سال ۱۳۸۰ خورشیدی منتشر شده است، نشان می‌دهد که رواج افسردگی بالینی در میان نوجوانان حدود ۴۳٫۴٪ و رواج افکار خودکشی در میان آن‌ها ۳۲٫۷٪ بوده است. در این پژوهش مشخص شده است که ۵۵٫۵٪ دختران و ۳۰٫۸٪ پسران به افسردگی متوسط یا بالاتر مبتلا بوده‌اند. این پژوهش همچنین نشان داده است که بیش‌ترین رواج افکار خودکشی (۵۸٫۳٪) در میان نوجوانانی وجود داشته که رفتار والدینشان را سختگیرانه (کم‌عاطفه و پرکنترل) توصیف کرده‌اند، و کم‌ترین رواج افکار خودکشی (۱۱٫۶٪) در میان نوجوانانی وجود داشته است که رفتار والدینشان را دموکراتیک (پرعاطفه و کم‌کنترل) ارزیابی کرده‌اند. رواج افکار خودکشی در میان دختران بیشتر از پسران بوده است (۳۷٫۷٪ در مقابلِ ۲۷٫۵٪).

جوانان

برپایهٔ آمارِ میزان خودکشی در سال ۱۳۹۲ خورشیدی که به روزترین آمار تا شهریور ۱۳۹۴ خورشیدی بوده است، ۵۴ درصد کل خودکشی‌ها مربوط به جوانان زیر ۳۰ سال بوده است.

یک پژوهش که بر روی خودکشی دانشجویان در سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۷ خورشیدی انجام شده نشان داده است که حلق‌آویزی بیشترین و بریدن رگ‌های دست کم‌ترین فراوانی را در میان شیوه‌های خودکشی افراد مورد مطالعه داشته است. برپایهٔ این پژوهش، دانشجویان مرد ۲۲ ساله مجرد مشغول به تحصیل در رشتهٔ علوم انسانی در دانشگاه آزاد اسلامی، بیشتر از دیگران اقدام به خودکشی کرده‌اند. این پژوهش همچنین نشان داده است که بیشتر خودکشی‌ها در ایام امتحانات و در تعطیلات میان دو ترم تحصیلی روی داده است.

روش‌ها

نوشتار اصلی: روش‌های خودکشی

جدول شمارهٔ ۳: آمار روش‌های خودکشی در خودکشی‌های موفق در تهران از ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۴ میلادی، بر پایهٔ آمار پزشکی قانونی

سال	حلق‌آویزی	شلیک گلوله	بریدن رگ	آتش زدن	پرش از ارتفاع	سم	شوک الکتریکی	نوشیدن بنزین	کل
۱۹۷۴	۱۲	۸	۱	–	۱	–	–	۱	۲۳
۱۹۷۳	۱۸	۳	۲	۵	–	–	–	–	۲۸
۱۹۷۲	۲۰	۸	۶	۱	–	۱	–	–	۳۶
۱۹۷۱	۲۲	۸	۲	۳	–	۳	–	–	۳۸
۱۹۷۰	۱۶	۱۴	–	۲	–	–	–	–	۳۲
۱۹۶۹	۱۷	۱۳	۵	۲	–	۳	–	–	۴۰
۱۹۶۸	۱۲	۱۰	۵	–	۳	–	۱	–	۳۱
۱۹۶۷	۲۰	۹	۶	۴	۱	–	۲	–	۴۲
۱۹۶۶	۲۱	۱۲	۲	۲	۳	۱	–	–	۴۱
۱۹۶۵	۱۹	۸	۹	–	۱	۱	–	–	۳۸
۱۹۶۴	۱۳	۱۵	۱	–	۱	–	–	–	۳۰
کل	۱۹۰	۱۰۸	۳۹	۱۹	۱۰	۹	۳	۱	۳۷۹

مسمومیت

خودکشی با دارو شایع‌ترین روش خودکشی در ایران است (نگاره تزئینی است).

پژوهش قریشی و موسوی‌نسب در سال ۱۳۸۵ خورشیدی که ۳٬۴۷۷ نفر را پوشش داده، نشان می‌دهد که بیش‌ترین روش بکار برده شده برای خودکشی مسمومیت دارویی با متوسط ۵۵٫۸٪ بوده است. مطالعهٔ فراتحلیل بیدل و همکاران که بر روی پژوهش‌های انجام‌شده تا فروردین ۱۳۹۱ خورشیدی صورت گرفته، نشان می‌دهد که در میان روش‌های مسمومیت‌زای خودکشی، شیوع مسمومیت با دارو ۷۵٪ و شیوع مسمومیت با سموم (شامل سموم کشاورزی و آفت‌کش‌های خانگی) ۱۳٪ بوده است. برپایهٔ این مطالعه، استان‌های گلستان (۹۰٪)، مرکزی (۸۹٪)، خراسان رضوی (۸۸٪)، و هرمزگان (۸۸٪) به‌ترتیب بیشترین شیوع خودکشی با دارو، و استان‌های ایلام (۲۵٪)، بوشهر (۲۱٪)، و آذربایجان شرقی (۲۰٪) به‌ترتیب بیش‌ترین شیوع خودکشی با سموم را دارا بوده‌اند. بیدل و همکاران، بالا بودن میزان خودکشی با سم در استان ایلام را به دلیل در دسترس بودنِ سم‌های دفع آفت‌های نباتی در آن استان دانسته‌اند.

خودسوزی

برپایهٔ گزارش سازمان پزشکی قانونی ایران در سال ۱۳۸۰ خورشیدی از افراد درگذشته بر اثر خودکشی، خودسوزی مهم‌ترین روش خودکشی در میان زنان بوده است (۶۹٫۲۹٪). همین گزارش بالاترین درصد خودکشی مردان با روش خودسوزی را ۴۷٪ در استان یزد و بالاترین درصد خودکشی زنان با این روش را ۹۴٫۴٪ در استان بوشهر اعلام کرده است. نظرزاده و همکاران با مطالعهٔ فراتحلیل ۱۹ پژوهشِ انجام‌شده در دو دههٔ قبل از خرداد ۱۳۹۱ خورشیدی که شامل ۲۲٬۴۹۸ مورد اقدام به خودکشی می‌شده است (با کنار گذاشتن پژوهش‌هایی که تنها خودکشی‌های منجر به مرگ را بررسی کرده بوده‌اند)، نتیجه گرفته‌اند که به‌طور کلی در میان روش‌های فیزیکی خودکشی در ایران، خودسوزی با شیوع ۱۳٪ رایج‌ترین روش است. مطالعهٔ آن‌ها نشان داده است که بیش‌ترین شیوع خودسوزی به ترتیب در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد (۴۸٪)، ایلام (۲۸٪)، و خراسان جنوبی (۱۰٪) بوده است. به‌گفتهٔ نظرزاده و همکاران، اگرچه خودکشی به‌وسیلهٔ خودسوزی در ایران از کشورهایی مانند هند (۴۰٪)، سریلانکا (۲۴٪)، و مصر (۱۷٪) کم‌تر است؛ ولی شیوع خودسوزی در ایران از کشورهای آفریقایی چون زیمبابوه (۱۱٪) و آفریقای جنوبی و همچنین کشورهای اروپایی چون آلمان بیش‌تر است. پژوهش نظرزاده و همکاران نشان می‌دهد که بدون در نظر گرفتنِ مسمومیت، به‌طور کلی زنان و مردان ایرانی از روش‌های خشنی برای خودکشی استفاده می‌کنند. در این پژوهش مشخص شد که روش‌های خشنی چون خودسوزی، حلق‌آویزی و سلاح گرم دارای شیوع بالایی در استان‌های غربی و جنوب شرقی کشور هستند.

حلق‌آویزی

جدول شمارهٔ ۴: توزیع فراوانی روش‌های انجام خودکشی در خودکشی‌های موفق ارجاع شده به سازمان پزشکی قانونی ایران در شش‌ماههٔ اول سال ۱۳۸۳ خورشیدی

روش	تعداد	درصد
حلق‌آویزی	۱۱۸	۴۵٫۴
دارو	۴۲	۱۶٫۲
خودسوزی	۴۱	۱۵٫۸
سقوط	۱۸	۶٫۹
سموم کشاورزی	۷	۲٫۷
سلاح سرد	۶	۲٫۳
سلاح گرم	۵	۱٫۹
قرص برنج	۵	۱٫۹
تزریق هروئین	۵	۱٫۹
منواکسید کربن	۲	۰٫۸
مواد سوزاننده	۲	۰٫۸
داروی نظافت	۲	۰٫۸
خفگی با نایلون	۲	۰٫۸
سیانور	۲	۰٫۸
برخور با قطار	۱	۰٫۴
غرق شدگی	۱	۰٫۴
کل	۲۶۰	۱۰۰

برپایهٔ گزارش سازمان پزشکی قانونی ایران در سال ۱۳۸۰ خورشیدی از افراد درگذشته بر اثر خودکشی، حلق‌آویزی مهم‌ترین روش خودکشی در میان مردان بوده است (با شیوع ۵۶٫۵٪). داده‌های پزشکی قانونی مربوط به خودکشی‌ها منجر به مرگ در تهران از سال ۱۹۶۴ تا سال ۱۹۷۴ میلادی نشان می‌دهد که ۵۰٫۱٪ کل خودکشی‌ها (۳۷۹ مورد) با روش حلق‌آویزی انجام شده بوده است (جدول ۳). برپایهٔ مطالعهٔ فراتحلیل نظرزاده و همکاران بر روی پژوهش‌های انجام‌شده در دو دههٔ پیش از خرداد ۱۳۹۱ خورشیدی (با کنار گذاشتن پژوهش‌هایی که منحصراً به خودکشی‌های منجر به مرگ پرداخته‌اند)، با ۲۲٬۴۶۸ مورد اقدام به خودکشی، شیوع روش خودکشی با حلق‌آویزی، ۲٪ بوده است. برپایهٔ مشاهدهٔ نظرزاده و همکاران، بیش‌ترین شیوع حلق‌آویزی (۱۷٪) مربوط به پژوهشی در استان کرمانشاه در سال ۱۳۸۵ خورشیدی و کم‌ترین شیوع آن (۱٪) مربوط به پژوهشی در استان گلستان در ۱۳۸۲ خورشیدی بوده است. به‌گفتهٔ نظرزاده و همکاران، رواج خودکشی در ایران به شیوهٔ حلق‌آویزی، از کشورهای غربی و آسیایی کم‌تر است.

جدول شمارهٔ ۴، توزیع فراوانی روش‌های انجام خودکشی در خودکشی‌های موفق ارجاع شده به سازمان پزشکی قانونی ایران در شش‌ماههٔ اول سال ۱۳۸۳ خورشیدی را نشان می‌دهد که برپایهٔ آن، شایع‌ترین روش خودکشی در میان هر دو جنس زن و مرد حلق‌آویزی بوده است (در میان ۱۸۰ مرد و ۸۰ زن). شایع‌ترین روش‌های خودکشی برای مردان، حلق‌آویزی (۵۷٪) و مصرف سم (۱۷٪)، و شایع‌ترین روش‌ها برای زنان، مصرف سم و خودسوزی بوده است (هر دو به تقریب به یک نسبت).

سلاح گرم

نمودار رواج خودکشی با سلاح گرم در ایران و سایر کشورهایی که داده‌هایشان در دسترس بوده است (تعداد در هر صد هزار نفر)

داده‌های پزشکی قانونی از خودکشی‌های موفق در تهران از سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۴ میلادی نشان می‌دهد که ۲۵٫۵٪ کل خودکشی‌ها در آن بازهٔ زمانی با سلاح گرم انجام شده است که دومین فراوانی را پس از حلق‌آویزی نشان می‌دهد (جدول ۳). به‌گفتهٔ خادمی و همکاران، به دلیل وجود محدودیت در استفاده از سلاح گرم در ایران، میزان خودکشی‌ها با این روش نسبت به مسمومیت، خودسوزی، و حلق‌آویزی کم‌تر است. برپایهٔ داده‌های سازمان پزشکی قانونی ایران، در سال ۱۳۸۱ خورشیدی، هشت درصدِ خودکشی‌های منجر به مرگ با سلاح گرم انجام شده (۲۶۹ نفر)، و نرخ خودکشی با سلاح گرم ۰٫۴۲ به ازای هر صد هزار نفر بوده است. در همان سال، ۹۱٫۴٪ خودکشی‌ها با این روش در میان مردان و ۸٫۶٪ در میان زنان روی داده است. همچنین ۶۲٪ خودکشی‌ها با سلاح گرم در مکان‌های نظامی و نگهبانی بوده است. به‌گفتهٔ خادمی و همکاران، موضوع خودکشی با اسلحه در میان سربازان وظیفه یک معضل است و نیازمند توجه بیشتری است.

برپایهٔ آمار سال ۱۳۸۱ خورشیدی، استان‌های کرمانشاه، ایلام، و لرستان (به ترتیب با ۱٫۷۱، ۱٫۶۷، و ۱٫۶۳ خودکشی در میان صد هزار نفر)، بیشترین میزان خودکشی با سلاح گرم و استان‌های قم، زنجان، و مازندران (به ترتیب با ۰، ۰، و ۰٫۰۷ خودکشی در میان صد هزار نفر)، کم‌ترین میزان خودکشی را با این روش داشته‌اند. خادمی و همکاران، بالا بودن نرخ خودکشی با سلاح گرم در استان‌های غربی و شرقی ایران را به دلیل قاچاق اسلحه و دسترسی راحت‌تر مردم به سلاح گرم در آن مناطق دانسته‌اند.

مکان‌ها

نوشتار اصلی: فهرست مکان‌های خودکشی

متروی تهران

در ایران نیز همچون دیگر نقاط جهان، خودکشی با پریدن روی ریل قطار یا مترو صورت می‌گیرد. به گفته مسوولان به طور متوسط هر ماه یک خودکشی موفق در مترو تهران اتفاق می‌افتد. به طور مثال در ۲۴ اردیبهشت سال ۱۳۹۴ یک مرد ۳۵ ساله پس از اقدام به خودکشی در ایستگاه منیریه مصدوم و تحویل عوامل اورژانس تهران داده شد. در ۲۶ دی ماه همان سال نیز یک خانم جوان در ایستگاه دروازه دولت اقدام به خودکشی کرد. به این صورت که هنگام ورود قطار از خط چهار مترو به ایستگاه، نامبرده بدون دخالت عامل خارجی، خود را بر روی ریل قطار پرتاب کرد و بر اثر برخورد با قطار جان خود را از دست داد.

برج میلاد

پرش از ارتفاع نیز یکی از شیوه‌های مرسوم خودکش‌ها است و اثبات شده که ناهمگنی فضای شهری در بعضی افراد تمایل به خودکشی ایجاد می‌کند. پیش از انقلاب ۱۳۵۷ مکان‌هایی همچون ساختمان پلاسکو و ساختمان آلومینیوم در تهران از جمله مکان‌های مرتفع مورد علاقه خودکش‌ها بوده‌اند و حتی مشاهیری همچون صادق هدایت و نصرت رحمانی قصد خودکشی از فراز این ساختمان‌ها را داشته‌اند. پس از انقلاب برج میلاد به سبب ارتفاع بیش‌تر مورد توجه افرادی که قصد خودکشی دارند، قرار گرفت. تا کنون ۳ مورد خودکشی موفق از فراز این برج در اخبار اعلام شده است.

ابعاد

قانونی

نوشتار اصلی: خودکشی در قانون

خودکشی در قانون مجازات اسلامی جرم‌انگاری نشده است. با این وجود کسی نمی‌تواند از دیگری تقاضای قتل خود را بکند. تهدید به انجام خودکشی هم در قوانین جزایی جرم نیست. مگر آن‌که توسط زندانی و در زندان انجام شود که در آن صورت تخلف انضباطی از آیین‌نامهٔ زندان تلقی شده و با آن برخورد قضایی خواهد شد.

برپایهٔ مادهٔ ۸۳۶ قانون مدنی ایران، هرگاه کسی به قصد خودکشی، اقدامی انجام دهد و پس از آن وصیتی را تنظیم نماید، در صورتی که هلاک گردد، وصیت او باطل خواهد بود و چنانچه زنده بماند وصیتش نافذ خواهد بود.

برپایهٔ نظریهٔ مجرمیت استعاره‌ای، از آن‌جایی که خودکشی قانوناً جرم و قابل مجازات نیست، معاونت در خودکشی هم جرم تلقی نشده و بدون کیفر است. معاونت در خودکشی زمانی جرم دانسته می‌شود که به حد «سببیت» برسد (مثلاً فرد از ناآگاهی کسی سوء استفاده کند و موجب مرگ او به دست خودش شود)، در این حالت معاونت در خودکشی، قتل عمد دانسته می‌شود. معاونت در خودکشی همچنین در بند دوم مادهٔ ۱۵ قانون جرایم رایانه‌ای، مصوب ۲۵ خرداد ۱۳۸۸ خورشیدی، جرم دانسته شده است. این ماده به ترغیب، تحریک، دعوت، تسهیل شیوهٔ ارتکاب، و آموزش خودکشی از طریق سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی اشاره دارد و برای این اعمال، محکومیت ۹۱ روزه تا یک ساله، یا جزای نقدی ۵ میلیون ریالی تا ۲۰ میلیون ریالی، یا هر دو را معین کرده است.

هنری

صادق هدایت، نویسندهٔ معاصر ایرانی در برخی کارهای خود مانند «زنده‌به‌گور»، پروین دختر ساسان، و «تاریک‌خانه» به موضوع خودکشی پرداخته است. در داستان کوتاه «زنده‌به‌گور» راوی داستان دوست دارد از انسان‌ها دور باشد. او زندگی را بیهوده یافته، هیچ امیدی به ادامهٔ آن نداشته و به روش‌های گوناگون به دنبال خودکشی است. برای او، مرگ وسیلهٔ رسیدن به آرامش است. در نمایش‌نامهٔ پروین دختر ساسان پروین عاشق پرویز است که به جنگ اعراب رفته است تا از رسیدن آن‌ها به ری جلوگیری کند. سرانجام پرویز کشته می‌شود و پروین که مورد توجه یک سردار عرب قرار گرفته است، از ناامدیدی به زندگی خود پایان می‌دهد. در داستان کوتاه «تاریک‌خانه»، راوی با شخص مرموزی همسفر می‌شود که نمی‌خواهد با انسان‌های دیگر ارتباطی داشته و در لذت‌های آن‌ها شریک باشد. او در عوض قصد دارد به درون زهدان مادر بازگردد. در پایان داستان، راوی جسد مردِ منزوی را در اتاق بیضی شکل خود که مانند رحم مادر، عنابی است می‌یابد در حالی که مانند جنینی پاهایش را به درون شکم خود جمع کرده است.

فیلم طعم گیلاس به کارگردانی عباس کیارستمی محصول ۱۳۷۶ خورشیدی، دربارهٔ مردی به نام بدیعی است که قصد خودکشی با دارو را دارد و به دنبال فردی می‌گردد که پس از مرگش بر روی او که در قبری دراز خواهد کشید، خاک بریزد. این فیلم در سال ۱۹۹۷ میلادی برندهٔ نخل طلای جشنوارهٔ کن شد.

مقایسه

یک پژوهش که در سال ۲۰۰۵ میلادی با تهیهٔ پرسشنامه‌هایی از ۱۵۶ دانش‌آموز ایرانی با میانگین سنی ۱۶.۵، و ۱۶۷ دانش‌آموز سوئدی با میانگین سنی ۱۷ انجام شده است نشان داده است که دانش‌آموزان سوئدی در مقایسه با دانش‌آموزان ایرانی، نگرش آزادی‌خواهانه‌تری نسبت به خودکشی داشته‌اند. به‌عنوان نمونه آن‌ها معتقد بوده‌اند که خودکشی مانند یک حق برای فرد است. در عوض دانش‌آموزان ایرانی معتقد بوده‌اند که انسان مجاز به کشتن خود نبوده، و افرادی که اقدام به خودکشی می‌کنند باید تنبیه شوند. در مقایسه با نوجوانان ایرانی، نوجوانان سوئدی برای دوستی که خودکشی ناموفق داشته است پذیرش بیشتری داشته‌اند. همچنین نسبت نوجوانان ایرانی که معتقد به زندگی پس از مرگ و نیز معتقد به تنبیه پس از مرگ بوده‌اند از نسبت نوجوانان سوئدی که چنین دیدگاه‌هایی داشته‌اند بیشتر بوده است.

نمونه‌ها

مشاهیر

صادق هدایت

علیرضا پهلوی

غلامرضا تختی

لیلا پهلوی

• اسپهبد خورشید، (۱۱۳–۱۴۰)؛ واپسین اسپهبد سلسله گاوبارگان در طبرستان. وی پس از آنکه متوجه شد عباسیان طبرستان را تسخیر کرده‌اند و خانواده‌اش اسیر شده‌اند، در دیلمان با خوردن سم به زندگی خود پایان داد.
• اکبر محمدی، (۱۳۴۸–۱۳۸۵)؛ فعال دانشجویی. وی بر اثر اعتصاب غذا در زندان فوت کرد.
• بابک قربانی، (۱۳۶۷–۱۳۹۳)؛ کشتی‌گیر. وی که به سبب قتل در زندان به سر می‌برد، خودکشی کرد.
• تقی رفعت، (۱۲۶۸–۱۲۹۹)؛ شاعر، نمایش‌نامه‌نویس، منتقد ادبی و روزنامه‌نگار. وی خودکشی کرد.
• رضا کمال، (۱۲۷۷–۱۳۱۶)؛ نمایش‌نامه نویس و بازیگر تئاتر. وی خودکشی کرد.
• زهرا بنی‌یعقوب، (۱۳۵۹–۱۳۸۶)؛ پزکشک. مقام‌های ایرانی به طور رسمی مرگ وی را خودکشی در زندان همدان اعلام کردند.
• سعید امامی، (۱۳۳۶–۱۳۷۸)؛ عضور وزارت اطلاعات. مرگ وی خودکشی با مسمومیت در زندان اعلام شد.
• سهیلا درویش‌کوهان ‏(en)‏؛ جامعه‌گرا. وی پس از تحمل سال‌ها حبس، خود را حلق‌آویز کرد.
• سیامک پورزند، (۱۳۱۰–۱۳۹۰)؛ روزنامه‌نگار و منتقد فیلم. وی خود را از بالکن آپارتمانش در طبقه ششم به زمین پرتاب کرد.
• شیخ محمد خیابانی، (۱۲۵۹–۱۲۹۹)؛ منتقد ادبی، رهبر سیاسی و نماینده مجلس. نخست‌وزیر وقت، مهدی‌قلی هدایت، اظهار کرد که مرگ خیابانی بر اثر خودکشی بوده است.
• صادق هدایت، (۱۲۸۱–۱۳۳۰)؛ نویسنده، رمان‌نویس، مترجم و روشن‌فکر. وی در آپارتمانش در پاریش با گاز خودکشی کرد.
• عباس نعلبندیان، (۱۳۲۸–۱۳۶۸)؛ نمایشنامه‌نویس. وی پس از تحمل حبس و بی‌کاری پس از آن، اقدام به خودکشی کرد.
• علی‌اکبر داور، (۱۲۴۶–۱۳۱۵)؛ بنیان‌گذار نظام قضایی نوین ایران. ظاهراً مرگ وی بر اثر خودکشی بوده است.
• علیرضا پهلوی، (۱۳۴۵–۱۳۸۹)؛ جوان‌ترین پسر محمدرضا شاه پهلوی. وی پس از مدت‌ها دست‌وپنجه نرم کردن با افسردگی، در خانه‌اش واقع در شهر بوستون با شلیک گلوله به زندگی خود پایان داد.
• غزاله علیزاده، (۱۳۲۷–۱۳۵۷)؛ شاعر و نویسنده. وی که از سرطان رنج می‌برد، خود را از درختی حلق‌آویز کرد.
• غلامرضا تختی، (۱۳۰۹–۱۳۴۶)؛ کشتی‌گیر برنده مدال المپیک. جسد وی در اتاق هتلی در تهران یافت شد. حکومت وقت به طور رسمی مرگ وی را خودکشی اعلام داشت.
• لیلا پهلوی، (۱۳۴۹–۱۳۸۰)؛ کوچک‌ترین فرزند محمدرضا پهلوی و فرح دیبا. وی که از افسردگی رنج می‌برد، در سن ۳۱ سالگی و در اتاقش در هتل لئونارد با مصرف بیش از حد ۲۷۰ قرص خواب به زندگی خود پایان داد.
• محمدولی تنکابنی، (۱۲۲۵–۱۳۰۵)؛ فرمانده ارتش و صدر اعظم. وی با خودکشی از دنیا رفت.
• منصور خاکسار، (۱۳۱۸–۱۳۸۸)؛ شاعر، نویسنده و کنش‌گر سیاسی. وی به صورت خودخواسته در ۷۱ سالگی و در لس‌آنجلس به زندگی خود پایان داد.
• ناصر یگانه، (۱۳۰۲–۱۳۷۲)؛ دادستان کل. وی در قایقش در ایالات متحده خودکشی کرد.
• ندا حسنی ‏(en)‏، (۱۳۸۲–۱۳۵۶)؛ تظاهرکننده ایرانی-کانادایی. وی در مقابل سفارت فرانسه در لندن اقدام به خودسوزی کرد.
• هادی پاکزاد، (۱۳۶۱–۱۳۹۵)؛ آهنگ‌ساز، ترانه‌سرا و خواننده سبک راک آلترناتیو. وی در ۳۳ سالگی خودکشی کرد.
• هما دارابی، (۱۳۱۸–۱۳۷۲)؛ روان‌پزشک و متخصص بیماری‌های کودکان. وی اقدام به خودسوزی کرد.
• ولی‌الله فیض مهدوی، (۱۳۵۸–۱۳۸۵)؛ زندانی سیاسی. وی پس از تحمل ۹ روز اعتصاب غذا، فوت کرد. دولت وقت به طور رسمی اعلام کرد که مرگ وی بر اثر خودکشی بوده است.
• یونس عساکره، (۱۳۶۲–۱۳۹۴)؛ شهروند ایرانی از عرب‌های خوزستان. وی در مقابل ساختمان شهرداری خرمشهر به سبب جمع‌آوری بساط دست‌فروشی‌اش توسط شهرداری، اقدام به خودسوزی کرد.

در اخبار

جدول شماره ۵: خودکشی‌های مورد توجه رسانه‌های ایران

تاریخ	خبر
۳/۱۱/۱۳۹۲	خودکشی یک دانش‌آموز نوجوان در دبیرستان دخترانه شهر سوق.

جستارهای وابسته

• بحران خودکشی
• فهرست میزان خودکشی کشورها

منابع

کتاب‌ها

• آذر، ماهیار و سیما نوحی. علیرضا شفیعی. خودکشی. چاپ دوم. تهران: ارجمند، ۱۳۸۹. ۲۱۱. شابک ‎۹۶۴-۴۹۶-۰۳۴-۳. 
• اسلامی‌نسب، علی. زهرا تقوائی. بحران خودکشی. چاپ اول. تهران: فردوس و مجید، ۱۳۷۱. ۳۶۴. 
• فولادی، عزت‌الله. استراتژی‌ها و برنامه‌های پیشگیری از خودکشی با تمرکز بر جوانان و نوجوانان. چاپ اول. تهران: فجر اندیشه، ۱۳۸۱. ۲۳۶. شابک ‎۹۶۴-۹۳۹۶۳-۳-۰. 

• Headley, L.A. (1983). Suicide in Asia and the Near East. University of California Press. ISBN 978-0-520-04811-9. Retrieved 2016-07-06. 
• Shneidman, E.S.; Leenaars, A.A. (1999). Lives and Deaths: Selections from the Works of Edwin S. Shneidman. Series in death, dying, and bereavement. Brunner/Mazel. ISBN 978-1-58391-011-5. Retrieved 2016-07-06. 

مقاله‌ها

• بیدل، زینب، میلاد نظرزاده، عرفان ایوبی و کوروش سایه‌میری. «برآورد شیوع مهم‌ترین روش‌های مسمویت‌زای مورد استفاده در خودکشی در ایران: مطالعه مرور منظم و متاآنالیز». فصلنامه کومش (مگ‌ایران)، ش. ۳ (بهار ۱۳۹۲): ۲۵۷–۲۶۴. ISSN ۱۶۰۸-۷۰۴۶. بازبینی‌شده در ۲۷ مه ۲۰۱۶.  (نیازمند عضویت)
• جلیلی، بهروز. «خودکشی اورژانس‌ترین، اورژانس روانپزشکی اطفال». رفاه اجتماعی (پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی)، ش. ۷ (بهار ۱۳۸۲): ۱۱۹–۱۳۰. ISSN ۱۷۳۵-۸۱۹۱. بازبینی‌شده در ۲۳ ژوئیهٔ ۲۰۱۶. 
• خادمی، علی، سعدالله مرادی و قاسم سلیمانی. «بررسی تحلیلی خودکشی با سلاح گرم در ایران». مجلهٔ علمی پزشکی قانونی (پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی)، ش. ۳۴ (تابستان ۱۳۸۳): ۸۰–۸۷. ISSN ۱۰۲۷-۱۴۵۷. بازبینی‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۶. 
• رضاییان، محسن و غلامرضا شریفی‌راد. «خودسوزی مهم‌ترین روش خودکشی در استان ایلام». روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، ش. ۴۶ (پاییز ۱۳۸۵): ۱–۲. بازبینی‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۶. 
• ریاضی، سید ابوالحسن و بانودخت نجفیان‌پور. «مقایسه عوامل مؤثر فرهنگی - اجتماعی و روانشناختی در خودکشی زنان ایران و تاجیکستان». تحقیقات فرهنگی ایران (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، ش. ۴ (زمستان ۱۳۹۴): ۱۴۳–۱۶۷. بازبینی‌شده در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۶. 
• شیرزاد، جلال و جابر قره‌داغی. «بررسی روش‌ها و علل خودکشی‌های منجر به فوت ارجاع شده به سازمان پزشکی قانونی کشور در شش‌ماهه اول ۱۳۸۳». مجلهٔ علمی پزشکی قانونی (پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی)، ش. ۳ (پاییز ۱۳۸۶): ۱۶۳–۱۷۰. ISSN ۱۰۲۷-۱۴۵۷. بازبینی‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۶. 
• ضرغام بروجنی، علی، محسن یزدانی و احمدرضا یزدان‌نیک. «ارتباط الگوی رفتاری والدین با افسردگی و افکار خودکشی در نوجوانان». مجله دانشکده دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، تابستان ۱۳۸۰، ۴۶–۵۴. بازبینی‌شده در ۲۳ ژوئیهٔ ۲۰۱۶. 
• عنبری، موسی و اردشیر بهرامی. «بررسی آثار فقر و خشونت بر میزان خودکشی در ایران». بررسی مسائل اجتماعی ایران (مگ‌ایران)، ش. ۲ (تابستان ۱۳۸۹): ۱–۲۹. ISSN ۲۰۰۸-۸۹۷۳. بازبینی‌شده در ۲۲ ژوئن ۲۰۱۶.  (نیازمند عضویت)
• فیروزمند، لیلا. «پایان خودخواسته (بررسی ابعاد حقوقی و روانشناختی خودکشی در ایران)». مجلهٔ دادگر (مگ‌ایران)، ش. ۲۷ (خرداد و تیر ۱۳۹۱): ۵۵–۵۶. بازبینی‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۶.  (نیازمند عضویت)
• قریشی، سید ابوالفضل و نورالدین موسوی‌نسب. «مرور سیستماتیک بررسی‌های انجام شده در زمینه خودکشی و اقدام به خودکشی در ایران». روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، ش. ۵۳ (تابستان ۱۳۸۷): ۱۱۵–۱۲۱. بازبینی‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۶. 
• نذری‌دوست، مسعود و مهدی بهنوش. «خودکشی در آثار صادق هدایت و گیدو موپسان». زبان و ادبیات فارسی (پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی)، ش. ۱ (بهار ۱۳۸۹): ۱۵۹–۱۷۳. بازبینی‌شده در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۶. 
• نظرزاده، میلاد، زینب بیدل و کوروش سایه‌مردی. «تعیین شیوع روش‌های فیزیکی مورد استفاده برای خودکشی در ایران: یک مرور ساختارمند و متاآنالیز». ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت‌ها (مگ‌ایران)، ش. ۱ (بهار ۱۳۹۲): ۴۴–۵۲. ISSN ۲۳۸۳-۱۹۰۱. بازبینی‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۶.  (نیازمند عضویت)

• Sadrolsadat, Seyed Jalal and Hassan Shams Esfandabad. “A Comparative Study of the Attitudes Towards Suicide Among Swedish and Persian High School Students”. Psychological Research (noormags), no. 1 (Summer 2005): 84–94. ISSN 1019-9616. Retrieved 12 October 2016.   – via noormags (subscription required)