شیخ احمد روحی

برای دیگر کاربردها، آقاخان (ابهام‌زدایی) را ببینید.

شیخ احمد روحی

شناسنامه
زادروز	۱۲۷۲ه ق
زادگاه	کرمان، ایران
تاریخ مرگ	۶ صفر ۱۳۱۴
محل مرگ	تبریز، ایران
خویشاوندان سرشناس	شیخ محمود افضل الملک شیخ ابوالقاسم روحی شیخ مهدی بحرالعلوم
دین	آیین بیانی
اطلاعات علمی و مذهبی
استادان	ملا محمد جعفر کرمانی
کتاب‌ها	کتاب هشت بهشت

شیخ احمد روحی (۱۲۷۲–۱۳۱۴ ه. ق) متفکر سیاسی، مبارز جنبش مشروطه اهل ایران بود.

زندگی‌نامه

شیخ احمد روحی در ۱۲۷۲ قمری در کرمان زاده شد. او پسر دوم شیخ‌العلماء ملا محمد جعفر کرمانی بود.

ملا محمد جعفر کرمانی که از بابیان نخستین بود، پیشنماز کرمانی بود و پسرش شیخ احمد روحی، نسبت دامادی صبح ازل را یافت و در کرمان، کرسی فقه و اصول داشت و در مسجد خود دفن شد.(مسجد جواد الائمه باغ لله)

در ۱۳۰۲ با میرزا آقاخان کرمانی به اصفهان و تهران و رشت رفت و به استانبول مهاجرت کرد. در آنجا او و میرزا آقاخان با دختران میرزا یحیی نوری معروف به صبح ازل از بزرگان بابی ازدواج کردند.

آشنائی او و میرزا آقاخان با سیدجمال‌الدین اسدآبادی آنان را به فعالیت سیاسی و اجتماعی کشاند و با میرزا حسن‌خان خبیرالملک در ترویج افکار آزادی‌خواهی در آثار خود کوشیدند. نامه‌هایی که یاران سید جمال الدین، همچون میرزا آقاخان کرمانی و شیخ احمد روحی، برای شیخ هادی نجم‌آبادی در ایران می‌فرستادند، گاه از چنان حساسیتی برخوردار بود که در صورت کشف، کشته شدن نامه رسان را در پی داشت. با شکایت ایران مقامات عثمانی آنان را به طرابوزان تبعید کردند. پس از کشته شدن ناصرالدین شاه به دست میرزا رضای کرمانی که از مریدان سیدجمال‌الدین بود، به درخواست صدراعظم ایران هر سه را به مقامات ایرانی تحویل دادند. در تبریز با حضور محمدعلی میرزا ولیعهد سرشان را بریدند (۶ صفر ۱۳۱۴) و پوست سرشان را با کاه پرکردند و به تهران فرستادند. از آثار مهم او کتاب هشت بهشت می‌باشد.

کتاب هشت بهشت

جنبش مشروطه

عده‌ای از اعضای گروه فوج نجات تبریز. سال ۱۹۰۹ میلادی.
شاهان قاجار
نام	دورهٔ پادشاهی
آقامحمد خان فتحعلی شاه محمدشاه ناصرالدین شاه مظفرالدین شاه محمدعلی شاه احمدشاه	۱۱۷۵–۱۱۶۱ ۱۲۱۳–۱۱۷۶ ۱۲۲۶–۱۲۱۳ ۱۲۷۵–۱۲۲۶ ۱۲۸۵–۱۲۷۵ ۱۲۸۸–۱۲۸۵ ۱۳۰۴–۱۲۸۸

کتاب هشت بهشت، نوشته میرزا آقاخان کرمانی و شیخ احمد روحی دو تن از ازلیان است که به زعم نوشته کتاب دربارهٔ احکام آیین بیانی و پاره‌ای از وقایع تاریخی نگاشته شده‌است. نویسندگان این کتاب در ارتباط با بهاء، بنیانگذار آیین بهائی و مشاورش از واژگانی تند استفاده کرده‌اند.

علت نام‌گذاری کتاب به هشت بهشت، وجود هشت بابی است که در آن گردآوری شده‌است. هشت باب از این قرارند:

• باب اول: در حقوق الهیه
• باب دوم: در تهذیب اخلاق
• باب سوم: در تدبیر و حکمت منزل
• باب چهارم: در حقوق مدنیه
• باب پنجم: در حقوق و نوامیس عامّه
• باب ششم: در حقوق ملکوتیه
• باب هفتم: در احوال قیامت و دلائل ظهور قائم آل محمد
• باب هشتم: در وقایع قیامت و ظهور نقطه بیان و اصحاب او

در خصوص کتاب هشت بهشت

شهاب فردوسی در این خصوص می‌فرماید:

باب در آثار خود - بر طبق کتاب هشت بهشت - وعده داده‌است که قبل از انقضای ۶۵ سال از ظهور او در ایران حادثه‌ای پیش خواهد آمد که بابیه عزت خواهند یافت و دشمنان ایشان خوار خواهند شد و این حادثه را بابیان، مشروطهٔ ایران می‌پندارند و نیز باب گفته‌است که چون قاجاریه رجعت بنی امیه هستند همان‌طور که بعد از شهادت حضرت سیدالشهداء هزار ماه حکومت کردند قبل از انقضای هزار ماه از ظهور منقرض خواهند شد. بابیه این موضوه را بر ظهور رضا شاه که سبب انقراض قاجاریه شد تطبیق می‌کنند.

در جای دیگری می‌نویسد:

در این جا لازم است اشاره کنیم کتاب هشت بهشت که در اوایل مشروطیت نوشته شده یکی از کتب بسیار نادر بابیه‌است که در آن احکام دین و آیین بیانی را شرح می‌دهد. این کتاب به قلم شیخ احمد روحی کرمانی به روایتی و میرزا آقاخان کرمانی به روایت دیگر یا به قلم هر دو نوشته شده‌است ولی مطالب آن بنا به نوشتهٔ میرزا آقاخان کرمانی که در کتاب خانهٔ بریتیش می‌وزیم انگلستان موجود و ضمیمهٔ کتاب هشت بهشت است و بر اثر اقدام پروفسور ادوارد براون در آن کنابخانه ضبط شده‌است از بیانات سید جوادکربلایی که باطناً بابی و ظاهراً شیخی بوده و در کرمان می‌زیسته و در همان شهر وفات یافته اقتباس شده‌است.

منابع

• آرین‌پور، یحیی، از صبا تا نیما
• مصاحب، غلامحسین، دائرةالمعارف فارسی

پیوند به بیرون

• کتاب هشت بهشت