میمند (کرمان)
پارک سبز ورودی میمند شهربابک
|
|
اطلاعات کلی | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | کرمان |
شهرستان | شهربابک |
بخش | بخش مرکزی |
سال بنیاد | ۸۰۰۰ سال تا ۱۳۰۰۰ هزار سال پیش |
|
|
مردم | |
جمعیت | ۲۰ خانوار |
جغرافیای طبیعی | |
مساحت | ۴۲۰ کیلومترمربع |
ارتفاع از سطح دریا | ۲۲۴۰ متر |
آبوهوا | |
میانگین دمای سالانه | ۲۵ |
اطلاعات روستایی | |
رهآورد | گردو، هلو، گیلاس، شاتوت |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۳۴۴ |
جملهٔ خوشآمد بر تابلوی ورودی روستا | به روستای تاریخی میمند شهربابک خوش آمدید |
میمند روستایی صخرهای در دهستان میمند از توابع بخش مرکزی شهرستان شهر بابک در استان کرمان در جنوب شرقی ایران است.
محتویات
جغرافیای میمند شهربابک[ویرایش]
میمند با تاریخ ۸۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ سال در ۳۸ کیلومتری شمالشرقی شهرستان شهربابک در عرض ۳۰ درجه و ۱۶ دقیقه و طول ۵۵ درجه و ۲۵ دقیقه قراردارد.ارتفاع آن از سطح دریا ۲۲۴۰ متر و وسعت آن ۴۲۰ کیلومترمربع است این روستا بین شهرهای شهربابک، سیرجان، رفسنجان وانار قرار دارد. میمند در دهستانمیمند، در شهرستان شهربابک و در استان کرمان واقع شدهاست. باران سالیانه آن ۱۸۵ میلیمتر است.
روستای میمند واقع در شهرستان شهربابک در استان کرمان تنها یک نمونه از این جاذبههای گردشگری است. این روستای باستانی که با شماره ۴۱۳۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، از معدود موارد معماری صخرهای است که به شکلی گسترده در تمامی ساختار روستا استفاده شده است. نمونههای معماری صخرهای هرچند که در دیگر کشورها نیز به طور معدودی به چشم میخورد، اما هیچ کدام جاذبههای فرهنگی، تاریخی و گردشگری میمند را ندارند. به عنوان نمونه مهم ترین شاخصه این روستا در مقایسه با مواردی چون دهکده کاپادوکیه (Cappadocia) ترکیه مسکونی بودن واحدهای صخرهای میمند است که این خصوصیت در سایت های مشابه میمند کم تر به چشم میخورد؛ به عبارت دیگر زندگی هنوز معنای خود را در میمند از دست نداده است.
ثبت منظر فرهنگی میمند شهربابک به عنوان میراث جهانی در فهرست یونسکو[ویرایش]
روز شنبه ۱۳ تیرماه سال ۱۳۹۴ هجری شمسی مصادف با ۴ ژوئیه ۲۰۱۵ در سی و نهمین اجلاس میراث فرهنگی یونسکو پرونده منظر فرهنگی میمند شهربابک مورد بررسی قرار گرفت و با کسب اکثریت آراء به عنوان نوزدهمین اثر جهانی ایران در فهرست یونسکو به ثبت رسید. از سوی یونسکو از منظر فرهنگی میمند شهربابک اینچنین یاد شده است: در انتهای درهای در جنوب کوههای مرکزی ایران منطقهٔ تاریخی «میمند شهربابک» واقع شده است که شیوهٔ زندگی مردمانش از سالهای دور تا به امروز به شکل سنتی همچنان در جریان است. کوچ نشینانی که روزگارشان را از راه کشاورزی و دامداری میگذرانند و میان اقامتگاههای تابستانی و زمستانی خود در فصول مختلف سال در حرکت هستند. در طول فصل سرما در قسمتهای انتهایی دره و در خانههای صخرهای که در دل کوه ساخته شدهاند اقامت دارند.[۱]
معرفی میمند شهربابک[ویرایش]
میمند شهربابک روستایی صخرهای و دستکند با چند هزار سال قدمت یادآور ایامی است که انسانها خدایان خود را در بلندای کوهها جستجو میکردند و کوه نشانه استواری و توان و پایداری و اراده شناخته میشد. این بنای دستکند باستانی، بیگمان از نخستین سکونتگاههای بشری در ایران به شمار میرود، دورانی که هنوز ایرانیان مهرپرست بودند و کوهها را مقدس میشمردند. به هر تقدیر چند هزار سال پیش از این، انسانهایی دل سنگها را شکافتند و یادگاری را به جا گذاشتند که امروزه پس از گذشت سالیان همچنان نماد عزم و اراده و اقتدار اجداد ایرانی بهشمار میرود. هنوز کسی بدرستی آگاه نیست که این مجموعه به دست چه کسانی به وجود آمده و انگیزه این مردم از ساخت چنین بناهایی چه بوده است.[نیازمند منبع]
در رابطه با پیدایش سازههای زیرزمینی میمند دو نظریه مطرح شده است:[۲]
- نخست این که مجموعه میمند در قرون هشتم و هفتم پیش از میلاد همزمان با قوم ماد، که در غرب ایران آثار معماری صخرهای متعددی را به یادگار گذاشتهاند، توسط گروهی از اقوام آریایی به وجود آمده است. این احتمال نیز وجود دارد که بناهای صخرهای میمند ناشی از اعتقادات آیین مهرپرستی بوده باشد چرا که یکی از ارکان این آیین مبتنی بر شکست ناپذیری و جاودانگی پدیدهها است و همین عقیده آنها را به سوی تقدیس کوهها کشانده است و معماران و حجاران میمندی که شاید آیین مهرپرستی داشتهاند، معتقدات مربوط به آیین خود را در معماری سکونتگاههای خود پیاده کردهاند.[۳]
- میمند شهربابک احتمالاً متعلق به قرون دوم و سوم میلادی است. در زمان اشکانیان در بخش جنوبی کرمان قبایل کوچ نشین به هر سو کوچ میکردند. این قبیلهها در دوره اشکانیان به طور کامل جا به جا نشده بودند و در اواخر دوره اشکانیان و اوایل دوره ساسانیان نقاط خوش آب و هوا را برای سکونت انتخاب میکردند. وجود محلی موسوم به دژ میمند، که در آن بیش از ۱۵۰ اتاق مدور سنگی ساخته شده که دخمههایی برای قرار دادن اموات بوده است به این نظریه قوت میبخشد زیرا با توجه به موقعیت این استودانها به نظر میرسد که گورستان یاد شده مربوط به دوران ساسانیان بوده است، چرا که طبق سنت آن زمان، دخمهها در منطقهای کوهستانی و به دور از شهر و محل سکونت ساخته شده بودند.[۴]
علاوه بر نظریههای فوق و بر اساس سنگ نگارهها و نقوش صخرهای موجود در این منطقه، با صحنههای شکار که دلالت بر زندگی اهالی گذشته منطقه مینماید، قدمت میمند به چند هزار سال پیش بر میگردد.[۵] مطالعات انجام شده بر سفالهای کشف شده در این منطقه نیز نشان میدهند که نمونههای یافت شده مربوط به دورههای مختلفی از جمله اشکانی، ساسانی، و اسلامی میباشند.
میمند شهربابک به دلیل استحکام دفاعی در طول تاریخ کمتر دستخوش تحولات کالبدی و اجتماعی شدهاست و بیش ترین تغییر در آن مربوط به چند دههٔ اخیر میباشد. آنچه مورد اهمیت است و بی شک بر نحوه شناخت میمند اثر گذارده این است که مسکن از روی هم گذاردن سنگ و آجر و غیره پدید نیامده، یعنی در فضای باز ساخته نشده، بلکه با از میان برداشتن انبوهی از خاک شکل گرفته و انسان نیاز به خشت و آجر و ملات نداشته است، بلکه میبایست توده هایی را برمیداشته تا پناهگاه مهیا شود. به همین دلیل برای اتاق، تاقچه در اندازههای گوناگون برای جای رخت خواب، ظروف، صندوق، چراغ و ... کنده شدهاست. به همین دلیل کنار دیوارهای خانههای میمند گنجه گذارده نمیشود، بلکه با کندن دیوار، حفره یا طاقچهای به وجود میآید که اشیاء و لوازم در آن ها گذاشته شده و یا در آن ها آویزان میگردند. کل یک خانه که ممکن است شامل یک یا چند اتاق و اصطبل باشد یک «کیچه» است. یک واحد یک ورودی مشترک دارد و در پاگرد ممکن است طویله در یک سو و اتاق نشیمن در طرف دیگر باشد. همه کیچهها یک ساختار ندارند. هم اندازه و هم تعداد اتاقها متفاوت است.
جدا کردن اتاق از پستو و یا پوشانیدن برخی از تاقچهها با پردهای پارچهای صورت میگیرد. کلیدون در دیوار کنار درب نصب میشود، کلید را در آن قرار میدهند تا زبانه پشت در قرار گیرد. درجه حرارت این اتاقها حدود ۵ درجه متفاوت از بیرون است. در سال ۱۳۸۳ در بهمن ماه در حالی که در بیرون حرارت ۱۰ درجه سانتیگراد بود، در درون ۱۵ درجه و در خرداد ماه ۱۳۸۴ در حالی که بیرون ۲۴ درجه سانتیگراد بود، دمای درون کیچهها ۱۸ درجه سانتیگراد بود.
ایجاد اجاق و در زبان محلی «دیدوُن» در درون اتاق ها و سوزاندن هیزم طی سالیان متمادی در آن موجب سیاهی رنگ سقف و بدنهٔ اتاق ها شده و برپا کردن آتش و تهیه غذا در درون اتاق ها باعث گردیده تا بدنه داخل اتاقها ایزولاسیون شده و باعث عمر بیشتر اتاقها شود و متأسفانه چون دیگر در خیلی از اتاقها آتش افروخته نمیشود باعث شده تا خاک سقفها به آهستگی ریزش پیدا کند. اندازه این اتاقها که البته از نظر هندسی منظم نیستند، متفاوت است و یک اتاق ۳×۴ به بلندی ۹۰/۱ تا ۱۰/۲ متر معمولی است و بزرگ ترین کیچه از ۹۰ متر مربع تجاوز نمیکند. کف پوشها اکثراً نمد، مخشیف، گلیم یا قالیچه به اندازه های متفاوت در اندازه های ۱۵۰×۱ و ۴۰/۱×۸۰/۱ متر موجود است.
روستای میمند شهربابک روی هم رفته دارای ۴۰۶ کیچه و ۲۵۶۰ اتاق میباشد.
ساکنان این روستا دارای آداب و رسوم خاص هستند و در زبان و گویش آنها هنوز از کلمات پهلوی ساسانی استفاده میشود. روستای ۳ هزارساله میمند شهربابک تنها روستای تاریخی در جهان است که هنوز روابط سنتی زندگی در آن جریان دارد و میتوان تعامل انسان و طبیعت در هزاره دوم میلادی را به خوبی در آن دید. این روستا هفتمین منظر فرهنگی_طبیعی و تاریخی جهان بود که جایزه مرکوری را دریافت کرد.[نیازمند منبع]
جایزه ملینا مرکوری جایزهای است که از سوی دولت یونان و با همکاری مجامع فرهنگی بینالمللی مانند یونسکو و ایکوموس (شواری حفاظت از بناها و محوطههای تاریخی) به آثاری اهدا میشود که دارای شرایط و ضوابط فرهنگی، طبیعی و تاریخی منحصر به فرد باشد. روستای میمند شهربابک در مهر ماه ۱۳۸۵ نیز به عنوان روستای نمونه ملی گردشگری معرفی گردید.[نیازمند منبع] مدارک برای شرکت در مسابقه بزرگ معماری آقا خان ارسال شدهاست و در ضمن اقداماتی جهت ثبت جهانی میمند صورت گرفتهاست.[نیازمند منبع] طبق افسانههای میمند روزی این روستا به وسیله مردی که از سوی خورشید میآید به شکوه قدیمی باز میگردد.
معانی واژه میمند و اصطلاح آن[ویرایش]
میمند در لغت و اصطلاح به تعابیر مردمانش و آنچه صاحبنظران در پیرامون آن نقل میکنند تعابیر متفاوتی دارد: ـ عدهای معتقدند اصطلاح و لغت میمند، از دو واژه (می) و (مند) است که (می) به معنای شراب و (مند) به معنای مست و مستی میباشد. اما تعبیر فلسفی این اصطلاح آن است که چون این روستا در قبل از اسلام حفر شده، مردان این نواحی می مینوشیدهاند و مست میشدهاند و این حفرهها را در اثر مستی میکندهاند. ـ عدهای دیگر عقیده دارند واژه میمند مأخذ از میمنت و مبارکی بودهاست.
ترجمهٔ کتیبههای میمند هنگامی که کوهها در میمند شکاف بردارند و افسانههای میمند به حقیقت بپیوندند گنجینه میمند پدیدار خواهد گشت و فقط یک نفر میتواند به آن دست پیداکند که او از سوی خورشید میآید.
از طوایف بزرگ میمند میتوان به طوایفی که از نسل محمود میمندی (وزیر نادرشاه افشار) هستند اشاره کرد.
مردم این روستا به جای سالها قطع رابطه با شهرها و روستاهای اطراف و ازدواج اهلی روستا فقط با خود باعث تصفیهٔ ژنتیکی این نسل شده و باعث شدهاست که اهالی این روستا از نظر جسمی و بهرهٔ هوشی توانایی برتری نسبت به سایرین داشته باشند اما در سالهای اخیر به علت تزویج این نسل با دیگر مردمان و طوایف دیگر باعث تحلیل رفتن این توانایی شدهاست، البته حداقل توانایی در همهٔ افراد این نسل چه به عنوان یک صفت هموزیگوس یا هتروزیگوس وجود دارد.
گیاهان دارویی منطقه میمند شهربابک[ویرایش]
گیاهان همواره در محیط زیست میمند وجود داشته وگیاهان دارویی در این منطقه نقش مهمی را ایفا نمودهاند. آنچه مسلم است، انسان برای رهایی از درد و درمان بیماریها در گذشته و حال بهترین شیوه را، استفاده از داروهای گیاهی در نظر داشتهاست و منطقة میمند از این امر مستثنی نیست.
حمام میمند شهربابک[ویرایش]
حمام میمند که مثل خانههای آن در دل سنگ کنده شده یکی از عجایب این خانهها است که به صورت حمامهای سنتی دارای خزانه بوده و طبق روایات مردمان آنجا که به خاطر دارند و شواهد موجود مسائل و نکات بهداشتی در آن رعایت میشدهاست. ساختمان این حمام بدین طریق است که: کوچههای آن را به داخل دالانی وصل میکند یعنی اول مانند دیگر حفرههای آن کوچه کنده شده و این کوچه در انتها به دالانی ختم میشود پس از دالان یعنی در وسط آن دری است که به رختکن حمام متصل میشود این رختکن دارای حوضی در وسط و سه سکو در اطراف میباشد؛ که درب دیگری آن را به صحن حمام وصل میکند در پایین صحن خزانهای کنده شده که در سنگ است و منفذی هلالی شکل آن را به صحن وصل میکند که برای برداشتن آب بوده. در وسط خزانه گودالی است که جای قرار دادن دیگی برای گرم کردن آب بوده و در پایین و پشت این چاله دالانی است که درب آن به خارج حمام باز میشده که آتشخانه و محل برافروختن آتش در زیر حمام قرار داشته. برای گرم کردن حمام منفذی بوده که دود در آن میپیچیده و آن را گرم میکرده که پس از گرم شدن گرفته میشدهاست؛ و اما در طرف راست خزانه حوضی بوده که محل شستن پا و آب کشیدن آن بودهاست و در طرف چپ حمام بریدگی کوچکی برای نظافت و دارو کشیدن بودهاست. طریقهٔ حمام کردن به این ترتیب انجام میگرفتهاست که حمامی در جلوی خزانه میایستاده و بدن مراجعهکنندگان را بهوسیلهٔ ظرفی با ریختن آب خیس میکرده که پس از چرک کردن و ریختن آب دوباره و تمیز شدن بدن، فرد میتوانسته برای غسل کردن داخل خزانه برود و پس از انجام غسل از سمت راست یعنی اتاقی که حوض در آن بوده خارج میشده و پای خود را آب میکشیدهاست. از نکات عجیب در این حمام آن است که سوراخی در بالای صحن و رختکن میباشد که سنگی مرمر بر روی آن گذاشتهاند که این سنگ به طرز عجیبی نور را در حمام منعکس میکند و در واقع منبع نور حمام میباشد. علاوه بر این دیگر منابع روشنایی حمام عبارتاند از: روغن گیاهی بنام (کن تون) یا کندهٔ خشک پوسیدهای که کمتر دود میکند. ریشه گیاهی بنام (جلا) که نوعی خار بوده و از آن کتیرا به عمل میآورند و چراغموشی، که اکنون این حمام برقکشی شدهاست
مدرسه[ویرایش]
مدرسه قدیم روستا، به همان شیوه و طرح واحدهای مسکونی ساخته شده است، با این تفاوت که عرض و عمق کیچه و مسیر ورود آن بیشتر از واحدهای مسکونی است. به طور کلی هرچه از ابتدای کیچه به عمق آن میرویم ابعاد کلاسها گستردهتر میشود و این، به دلیل افزایش ضخامت بودهاست. طول کیچه مدرسه که در کوه کنده شده- حدود ۱۸ متر میباشد و عرض آن از ابتدا تا انتها بین ۱۵ الی ۶ متر متغیر است. در مجموع این مدرسه دارای ۵ فضا که از آنها به عنوان کلاس و دفتر استفاده میشدهاست. دوعدد از این فضاها در امتداد کیچه و سه تای آنها در سه طرف ایوانی به ارتفاع سه متر که در انتهای کیچه کنده شده قرار دارد که ابعاد آن ۵/۵×۵/۵ و دارای دو ورودی میباشد. حجاران میمندی این کلاس را در انتهای کیچه ساخته اند. زیرا ضخامت سقف به مرور که به عمق میرویم بیشتر میشود. در جلوه کیچه مدرسه، حیاط بزرگی قرار دارد که به سنگ خشکه چین محصور شدهاست؛ و درون آن درختی به نام (تایی) وجود دارد.
مسجد[ویرایش]
مسجد میمند مولود تغییراتی است که در یک یا چند واحد مسکونی داده شده است. این مسجد در حدود ۱۲۰ متر مربع وسعت داردو شکل آن مدور و نامنظم است بعد از عبور از راهرویی به پهنای ۵/۱ متر به صحن مسجد میرسیم. سقف مسجد بر روی سه ستون سنگی به ارتفاع دو متر بنا شده است. محراب مسجد در سنگ کنده شده و ارتفاع آن در حدود ۱ متر میباشد. حجاران میمندی که آثار و نشانه های تیشه آن ها بر در و دیوارها و سقف مسجد هنوز به خوبی نمایان است. در مسجد طاقچه ها، محراب و منبر سنگی ایجاد کرده اند. علاوه بر این در طرفین ورودی مسجد – در بدنه دیوار – طاقچه هایی مخصوص قرار دادن کفش ایجاد کرده اند. کف مسجد فاقد سنگ فرش و یا هر پوشش ساختمانی بوده و با قالی های دستباف میمندی، کف سنگی آن فرش شده. این مسجد هیچ گونه منفذی برای نورگیری ندارد و نور آن از طریق در ورودی مسجد تامین میشود بنای این مسجد با توجه به اسناد موجود به سال ۱۲۴۰ هجری قمری بر میگردد.
حسینیه[ویرایش]
حسینیه میمند، در وسط روستا قرار دارد و دارای سه ایوانچه با طاق گهوارهای است که در انتهای آنها ورودیهای حسینیه قرار دارند بنای حسینیه از تجمع چند منزل مسکونی صخرهای ایجاد شده و تمامی اجزای آن از سنگ تراشیده شدهاند فضاهای داخلی حسینیه دارای پلانی نامنظم بوده و ۲۰۰ متر مربع مساحت دارد که چهار ستون قطور مستطیل شکل ایستایی آن را حفظ میکنند در گذشته یک منبر سنگی چسبیده به زمین و متکی به اولین ستون کنار ورودی حسینیه وجود داشته است که اخیراً آنرا تراشیدهاند و به جای آن منبر چوبی قرار دادهاند. ارتفاع سقف حسینیه در بعضی از نقاط آن ۱٫۸۰ و در نقاط دیگر، ۲٫۳۰ متر میباشد. حسینیه میمند همچون سایر بناهای صخرهای فاقد هرگونه تزیین و اندودی میباشد و در آن کتیبهای که اشارهای به تاریخ حسینیه کرده باشد وجود ندارد این در حالی است که بنای حسینیه مدام در حال تغییر بوده و در دورههای مختلف فضاهایی به آن اضافه شدهاست تا مساحت داخلی آن جوابگوی ساکنین باشد. خدمات رفاهی و گردشگری مهمانسرا: در محیطی به قدمت تاریخ به شیوه کاملاً سنتی و برگرفته از طبیعت و معماری تاریخی روستا برای اقامت گردشگران داخلی و خارجی مهیا میباشد. رستوران سنتی (سفره سرای سنتی): مبلمان به شیوه کاملاً سنتی و برگرفته از طبیعت و معماری تاریخی روستا ساخته شده و میزهای رستوران از سنگ و پایهٔ چوبی دارد و با غذاهای بومی و سنتی از میهمانان پذیرایی میشود.
آنچه مورد اهمیت است و بیشک بر نحوهٔ شناخت میمند اثر گذارده این است که مسکن از روی هم گذاردن سنگ و آجر و غیره پدید نمیآید. یعنی در فضای باز ساخته نمیشود، بلکه با از میان برداشتن انبوهی از خاک شکل میگیرد و انسان نیاز به خشت و آجر و ملات ندارد، بلکه باید تودهای را بردارد تا پناهگاه مهیا شود. به همین دلیل برای اتاق، طاقچه در اندازههای مختلف کنده شدهاست که جای رختخواب، ظروف، صندوق، چراغ و غیرو کنده شدهاست. به همین دلیل کنار دیوارهای خانه گنجه گذارده نمیشود، بلکه با کندن دیوار، حفره یا طاقچهای بهوجود میآید که اشیا و لوازم در آنها گذاشته شده و یا در آنها آویزان میگردند. کل یک خانه که ممکن است شامل یک یا چند اتاق و اصطبل باشد یک کیچه است. نام هر واحد کیچه (kiche) است. اندازه این اتاقها که البته از نظر هندسی منظم نیستند، متفاوت است و یک اتاق ۳×۴ به بلندی ۱٫۹۰ تا ۲٫۱۰ متر معمولی است و بزرگترین کیچه از ۹۰ متر مربع تجاوز نمیکند. کف پوشها اکثراً نمد، مخشیف، گلیم یا قالیچه به اندازههای متفاوت در سایزهای ۱۵۰×۱ و ۱٫۴۰×۱٫۸۰ متر موجود است. تعداد کیچهها در خود روستا ۴۰۶ عدد و تعداد اتاقها ۲۵۶۰ عدد میباشد. ساکنان این روستا دارای آداب و رسوم خاص هستند و در زبان و گویش آنها هنوز از کلمات پهلوی ساسانی استفاده میشود. روستای ۳ هزارسالهٔ میمند تنها روستای تاریخی در جهان است که هنوز روابط سنتی زندگی در آن جریان دارد و میتوان تعامل انسان و طبیعت در هزارهٔ دوم میلادی را بهخوبی در آن دید. این روستا هفتمین منظر فرهنگی-طبیعی و تاریخی جهان بود که جایزهٔ مرکوری را دریافت کرد. جایزهٔ ملینا مرکوری جایزهای است که از سوی دولت یونان و با همکاری مجامع فرهنگی بینالمللی مانند یونسکو و ایکوموس (شواری حفاظت از بناها و محوطههای تاریخی) به آثاری اهدا میشود که دارای شرایط و ضوابط فرهنگی، طبیعی و تاریخی منحصربهفرد باشد. روستای میمند در مهر ماه ۱۳۸۵ به عنوان روستای نمونه ملی گردشگری معرفی گردید.
تصویر سراسر نما میمند[ویرایش]
خصوصیات طبیعی میمند شهربابک[ویرایش]
آب و هوای میمند شهربابک از نوع معتدل کوهستانی است که از ویژگیهای آن زمستانهای سرد و تابستانهای معتدل است. روستایمیمند در مرز مشترک دشت و کوهستان قرار دارد و این دشت در فاصلة شهر بابک و میمند قرار داشته و درگذشته پوشیده از درختانپسته و باداموحشی بودهاست که در حال حاضر محدود به دشتهای اطراف روستای میمند میشود. کمی نزدیکتر به به روستایمیمند نیز درختان توت و شاهتوت به وفور یافت میشود. دشت میمند همچنین مملو از جانوران بیابانی همچون مار، سوسمار، جوجه تیغی، لاکپشت، خرگوش و... است. به علاوه در کوهستانهایمیمند نیز حیواناتوحشی مختلفی همچون آهو، پلنگ، گرگ، روباه، بزکوهی، کبک و پرندگان شکاری یافتمیشود. چندین رودخانة فصلی و تعدادی قنات به علاوه چند چشمه در میمند و اطراف آن وجود دارد که موجب رونق کشاورزی در این منطقه گردیدهاست. کشاورزی در میمند همچون سایر آثارطبیعی جلوه ویژهای به این روستا میدهد. در فصل بهار میمند زیباترین چهره را به خود میگیرد. طراوت، شادابی و سرسبزی دشت میمند و آب و هوای مطلوب آن انبوهی از جمعیت شهرها و روستاههای اطراف را به سمت خود کشیده و مردم اوقات فراغت خود را در این روستا و یا درکنار چشمهها، قناتها و رودخانة میمند میگذرانند.
«روستای صخرهای میمند شهربابک» با کمک اروپا و استرالیا، سنگ نگارههای میمند شهربابک تاریخ گذاری میشوند
با کمک کارشناسان اروپایی و استرالیایی طی طرحی ویژه روی سنگ نگارههای روستای تاریخی میمند شهربابک ؛ تحقیقات ویژه به منظور سال یابی دقیق این سنگ نگارهها آغاز میشود. به گزارش «میراث خبر»، روستای باستانی میمند شهربابک یکی از قدیمیترین روستاهای کشور است که با گذشت حدود سه هزار سال از ساخت آن هنوز زندگی در آن جریان دارد. در اطراف این روستای آتشفشانی سنگ نگارههای مختلفی وجود دارد که نقشهای مختلفی بر روی آنها حک شدهاست اما تاکنون تحقیقات چندانی روی این سنگ نگارهها انجام نشدهاست.
«فریبا کریمی»، مسئول بررسیهای ویژه بر سنگ نگارههای میمند شهربابک در این باره گفت: «با توجه به اهمیت سنگ نگارهها در نشان دادن بخشهایی از شرایط تاریخی منطقه و به دلیل نبود امکانات و تکنولوژی بررسی سنگ نگارهها در کشور قصد داریم با کمک کارشناسان اروپایی و استرالیایی بر روی سنگ نگارههای میمند شهربابک و تاریخ گذاری آنها اقداماتی را انجام دهیم.» این گروه کارشناسان اروپایی و استرالیایی به دعوت مسئولان پروژه بزرگ میمند امسال به ایران سفر میکنند تا کار بررسی روی سنگ نگارههای این روستا را با کمک کارشناسان ایران آغاز کنند. تاکنون ۶۵ صحنه سنگ نگاره در منطقه شناسایی شدهاست، به گفته کریمی در میان این نقوش، صحنههایی از شکار، جنگ، نقوش حیوانات نظیر سگ، اسب به خصوص بز دیده میشود. دو نمونه از این نقوش جزو سنگ نگارههای بی نظیر در کشور محسوب میشوند. یکی از این نقوش دارای رنگ و دیگری تصویری از صحنه شکار با تیر و کمان را نشان میدهد.
کریمی همچنین در مورد اهمیت مطالعه سنگ نگارههای میمند شهربابک گفت: «بررسی سنگ نگارهها در کنار بررسیهای باستانشناسی دیگر در روستا میتواند بخشی از شرایط زندگی و هنری و معیشتی ساکنان این منطقه را روشن تر سازد و به موضوع تاریخ گذاری دقیق روستای میمند شهربابک کمک کند.»
بررسی سنگ نگارهها در جهان جزو رشتههای مهم باستانشناسی محسوب میشود که در کشورهایی نظیر استرالیا و کشورهای اروپایی طی چندین سال گذشته مطالعات ویژهای را در این زمینه در محوطههای مختلف انجام دادهاند. در بخشهای مختلف کشور ایران به خصوص در مناطق کوهستانی سنگ نگارههای بسیار زیادی شناسایی شده که تاکنون به علت نبود امکانات و تخصصهای ویژه تحقیقات گستردهای در این زمینه انجام نگرفتهاست. لورواگوران باستان شناس ایتالیایی با توجه به سنگ نگارههای یافته شده قدمتی در حدود ۶ تا ۱۲ هزار سال برای تمدن میمند پیش بینی کرده است.[۶]
براساس یک نظریه، با توجه به مستندسازی سنگ نگارههایی در ۸ کیلومتری جنوب میمند شهربابک که در بیشتر آنها نقش شکار دیده میشود و توسط یک هیئت فرانسوی حدود ۳۵ سال پیش انجام شد، قدمت این روستا ۱۲ هزار سال تخمین زده شده است.[۷]
آب و هوا و پوشش گیاهی:
جهت بررسی اقیلم در منطقه میمند شهربابک از اطلاعات سازمان هواشناسی کشوری مربوط به نزدیکترین ایستگاه سینوپتیک نسبت به میمند یعنی ایستگاه سینوپتیک شهربابک استفاده شده است. بر اساس این اطلاعات آب و هوای روستای میمند از نوع معتدل کوهستانی بوده و دارای زمستانهای سرد همراه با بارندگی و تابستانهای نسبتاً معتدل است ؛ میانگین دمای ماههای آذر، دی، بهمن و اسفند کمتر از ۱۰+ درجه سانتیگراد و میانگین دمای ماههای فروردین، خرداد، تیر، مرداد و شهریور بیشتر از ۲۰+ درجه سانتیگراد و حداکثر و حداقل دما به ترتیب ۴/۳۰ و ۲۸/۶ درجه سانتیگراد است. متوسط بارش ۱۶۲ میلیمتر در سال میباشد که بیشترین بارش در فصل زمستان است. میانگین سالانه رطوبت نسبی ۳۴ درصد است که حداکثر در آذر ماه حدود ۵۵ درصد و حداقل آن در مرداد ماه نزدیک ۲۰ درصد است. پوشش گیاهی از نوع استپ کوهپایهای است و بوتههای کوتاه و درختان جنگلی پراکنده در منطقه دیده میشود. مهمترین گیاهان منطقه عبارتند از درختان پسته کوهی (بنه)، بادام کوهی، بوتههای زارچ و گیاهان داروئی شامل، آلاله، آویشن، بابونه، پونه، کلپوره؛ مهمترین محصولات کشاورزی عبارتند از گردو، بادام، انگور و گلابی که در درههای سرسبز منطقه در حواشی چشمهها یافت میشوند .[۸]
منابع[ویرایش]
- ↑ http://visitmeymand.ir/1394/04/13/post-3/ سایت راهنمای بازدید و اقامت در روستای تاریخی میمند شهربابک
- ↑ سیامک هاشمی، 1392، درخشش تمدن در اعماق زمین (مروری بر سازههای زیرزمینی ایران – از گذشته تا کنون)، انتشارات شادرنگ، تهران.
- ↑ غلامعلی همایون، 1351، "پژوهشی درباره روستای میمند"، دو ماهنامه بررسیهای تاریخی، بهمن و اسفند 1351 - شماره 43، صص 119 تا 154.
- ↑ علی اکبر سرفراز، 1347، "میمند شهر ساسانی" در یادنامه پنجمین کنگره بینالمللی باستان شناسی و هنر ایران، جلد 1، چاپ محمد یوسف کیانی و اکبر تجویدی، تهران.
- ↑ مرتضی فرهادی، 1376، "معرفی نقوش صخرهای نویافته در سیرجان و شهر بابک"، فصلنامه میراث فرهنگی، شماره 17، بهار و تابستان 1376، سازمان میراث فرهنگی.
- ↑ http://www.chn.ir/shownews.asp?no=10733 میراث فرهنگی خبر تهران- ۱۷-۱۳۸۳/۶/زهرا کشوری
- ↑ خبر گزاری کار ایران ۱۲ / ۶ ۸۴ - ۴۰/۱۰
- ↑ مرادیان, عباس و یوسفی، سیدجواد، 1384، گزارش پایانی طرح بررسی زمین شناسی منطقه میمند شهر بابک، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، ص 6
- طرحهای پیشنهادی خدمات گردشگری روستای دستکند میمند شهربابک ـ محمد رضا حاجی رحیمی
- سرای میمند ـ سهیلا شهشهانی
|
این یک مقالهٔ خرد پیرامون ایران است. با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |