رود ولگا
مختصات: ۴۵°۵۰′۳۰″ شمالی ۴۷°۵۸′۱۷″ شرقی / ۴۵.۸۴۱۶۷° شمالی ۴۷.۹۷۱۳۹° شرقی
| ولگا | |
|---|---|
ولگا در اولیانوفسک
|
|
| سرچشمه | تپه‌های والدای، استان تور |
| ریزشگاه | دریای خزر |
| ریزشگاه‌های حوضه زهکشی |  روسیه |
| طول | ۳٬۶۹۲ کیلومتر (۲٬۲۹۴ مایل) |
| ارتفاع | ۲۲۵ متر (۷۳۸ پا) |
| ارتفاع ریزشگاه | −۲۸ متر (−۹۲ پا) |
| میانگین بده | ۸٬۰۶۰ متر مکعب بر ثانیه |
| دبی | ۱٬۳۸۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع |
وُلگا (به روسی: Волга) (برخی آن را همان رودی می‌دانند که در متون قدیمی پارسی از آن با عنوان آتِل یاد شده‌است[۱])رودی است در غرب روسیه، که با ۳٬۶۹۲ کیلومتر درازا، طولانی‌ترین و پرآب‌ترین رود اروپا است. رود ولگا پس از طی مسیر طولانی خود به دریای خزر می‌ریزد. همچنین دریاچه خزر از طریق این رودخانه به توسط کانال ولگا-دن به آب‌های آزاد متصل می‌شود. به دلیل قوانین سختگیرانه‌ای که از زمان اتحاد جماهیر شوروی در حفظ گونه‌های دریای خزر اعمال می‌شود همه ساله از اواسط ماه می و بالا آمدن سطح آب ولگا در محل دلتای آن که شهر آستاراخان نیز در آنجا واقع شده جمعیت عظیمی از ماهیهای ساکن خزر برای تخم ریزی وارد آن شده و در هزاران حوضچه طبیعی که از سر ریز رود به آن وصل می‌شوند تخم‌ریزی کرده و بچه ماهیها با فرونشستن سطح رود قبل از اینکه ارتباط این حوضچه‌ها با آن قطع گردد وارد ولگا شده و برای ادامه حیات به دریای خزر بازمی‌گردند و این چرخه طبیعی که در اکثر رودهای دیگری که در کشورهای دیگر ساحل خزر به دلیل بی‌مبالاتی از بین رفته در دلتای ولگا ادامه دارد و می‌شود گفت اگر روسیه از این حمایت خود از این چرخه دست می‌کشید چه بسا دیگر هیچ ماهی و جنبنده‌ای در خزر یافت نمی‌شد.
برخی از بزرگترین ذخائر آبی جهان در کنار این رود قرار دارند و از منابع آب آن تغذیه می‌کنند. در کشور روسیه این رود یکی از نمادهای ملی کشور به شمار می‌رود و یازده شهر این کشور در کنار حوزه‌های آبگیر رود ولگا قرار دارند.
نام‌شناسی[ویرایش]
نام روسی این رود یعنی ولگا (Волга) از ریشه نیا-اسلاوی *vòlga گرفته شده که به معنای رطوبت است. این نام اسلاوی یک گرته‌برداری از نامی است که سکاهای ایرانی‌زبان به این رود داده بودند یعنی «را».[۲] نام «را» (Rā) نیز در زبان سکایی به معنای رطوبت و هم‌ریشه با واژه اوستایی «رنها» Raŋhā (به معنای رود افسانه‌ای) است. واژه سغدی رک (r’k)[۳] و واژه فارسی رگ (آبراه خون) نیز با این واژه هم‌ریشه‌اند.[۴]
اقوام ترک‌تباری که در امتداد ولگا ساکن شدند در قدیم به آن ایتیل یا آتیل می‌گفتند که به معنای «رود بزرگ» است. در زبان‌های ترکی‌تبار امروزه نیز به آن با ایدیل و اِدل و نام‌های مشابه اشاره می‌شود. نام دیگر ترکی برای ولگا «ساری‌سو» (آب زرد) است. مردم قوم ماری، از اقوام اورالی به ولگا «یول» می‌گویند که در زبان تاتاری به معنای راه است.
 تصویر ماهواره‌ای  حوضه آبریز ولگا  نقشه سیاسی منطقه |
منابع[ویرایش]
- ↑ مدخل آتل در لغت‌نامه دهخدا
- ↑ J.P. Mallory & D.Q. Adams, Encyclopedia of Indo-European Culture, s.v. "dew" (London: Fitzroy Dearborn, 1997), 158-9.
- ↑ Michiel de Vaan, Etymological Dictionary of Latin and the Other Italian Languages, s.v. "rōs, rōris" (Leiden: Brill, 2008), 526-7.
- ↑ Nourai, Ali. 2013. An Etymological Dictionary of Persian, English and Other Indo-european Languages. Index of Words in Different Languages Vol. 1 Vol. 1. p.130.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون یک مکان جغرافیایی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
