میانه (شهر)
| میانه | |
|---|---|
 |
|
| کشور |  ایران |
| استان | آذربایجان شرقی |
| شهرستان | میانه |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) قدیمی | میانگ، میانج |
| مردم | |
| جمعیت | ۹۵۵۰۵ نفر سال ۱۳۹۰[۱] |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱٬۱۰۰ متر |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | جلیل خرده فروش [۲] |
| ره‌آورد | کشاورزی، باغبانی |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۴۱۵ |
| تابلوی خوش‌آمد به شهر | |
میانه یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان میانه است. این شهر در جنوب شرقی استان قرار دارد و به واسطه این که سالها تنها راه ارتباطی استان آذربایجان به بقیه کشور از طریق دره قافلانکوه بوده است به عنوان دروازهٔ آذربایجان شناخته می‌شود. این شهر ۲۰ کیلومتر مربع وسعت داشته و در سرشماری سال ۱۳۹۰ خورشیدی جمعیت آن ۹۵۵۰۵ نفر شمارش شده است.[۳]
میانه به‌عنوان چهارمین شهر پرجمعیت استان آذربایجان شرقی پس از تبریز، مراغه و مرند محسوب می‌شود.[۴]
نام اصلی این شهر میانا بوده است که هم اکنون در زبان ترکی آذربایجانی به همین شکل بیان می‌شود؛ ولی پس از حمله اعراب نام این شهر به میانج معرب شده و سپس به میانه تبدیل شده است.
متوسط ارتفاع میانه از سطح دریا ۱۱۰۰ متر است و مهم‌ترین و معروف‌ترین محصول کشاورزی آن، سورگوم جارویی است که برای تهیهٔ جاروی سنتی، نیزه‌دان برای ماکیان و علوفه برای دام مورداستفاده قرار می‌گیرد. از دیگر محصولات کشاورزی میانه می‌توان به گندم، برنج، هندوانه، سیب، گوجه‌فرنگی و خیار و ... اشاره نمود که در شهرهای مختلف ایران توزیع می‌شود.
در سال ۹۳ شهرستان میانه رتبه نخست تولید گندم و برنج و گوشت را در استان آذربایجان شرقی کسب کرد.[۵]
محتویات
پیشینه[ویرایش]
قبل از اسلام[ویرایش]
میانه در طول تاریخ در بین سلسله های مختلفی مانند ماد، هخامنشیان، آتروپاتن دست به دست گشته و در برهه ای از زمان سرزمین قوم ساگارتی بوده است.
در کتاب تاریخ ماد (کتاب) نوشته ایگور دیاکونوف آمده است: در بخش شمال شرقی دره رود قزل‌اوزن رودکی که از کوهستان سهند سرازی می شود و شهر کنونی میانه بر کرانه آن قرار دارد به قزل اوزن می ریزد. دره این رودک و جویبارهایی که بدان می ریزند در دوران باستان ناحیه زیکرتو را تشکیل می داد. قزل‌اوزن بالاتر از محل تلاقی رودک مزبور از جنوب به شمال جاری است. بخش علیای آن را قافلانکوه (گیزیل بوندا در قدیم) از ناحیه دریاچه ارومیه (ماننا) جدا می کند. آشوریان بیشتر این بخش قزل اوزن را ماد (مادای) می خواندند.[۶]
وجود کتیبه‌های آشوری و اورارتویی در بعضی مناطق آذربایجان و کشف آثار باستانی و مجسمه‌های سفالین در شهر میانه، قدمت تاریخی آن را به دوره‌های پیش از تشکیل دولت ماد می‌رساند.[نیازمند منبع]
در پی حفاری‌هایی که در سال ۱۳۵۲ شمسی در یکی از قریه‌های اطراف میانه بهنام آرموداق انجام گرفت یک مجسمه سفالین مربوط به دوره ساسانیان کشف شد. این تندیس توسط رئیس اداره باستان‌شناسی وقت به موزه باستان‌شناسی تبریز منتقل گردید.[نیازمند منبع]
پس از اسلام[ویرایش]
کتاب فتوح البلدان احمدبن یحیی بلاذری از مشارکت جنگجویان این شهر در سپاه گردآمده توسط مرزبان اردبیل در مقابل حمله حذیفه بن یمان یاد کرده است. پس از چند روز نبرد شدید بین طرفین سرانجام مرزبان با حذیفه ازسوی همه مردم آذربایجان صلح کرد بر این قرار که هشتصد هزار درهم ادا کند و کسی کشته نشود و به بردگی برده نشود و آتشکده یی ویران نگردد و متعرض کردان بلاسجان[۷] و سبلان و ساترودان[۸] نشوند و بویژه مردم شیز[۹] از رقصیدن در عیدهای خود و انجام مراسمی که به جا می‌آورند ممنوع نگردند.[۱۰]
در کتاب البلدان یعقوبی[۱۱] و کتاب المسالک و الممالک نوشته ابن خردادبه[۱۲] از این شهر با نام میانج ذکر شده است.
کتاب صوره الارض نوشته ابن حوقل[۱۳] در مورد آبادی و عمران و کشاورزی این سامان اشاره کرده و آن را هم طراز شهرهای خونج و داخرقان و خوی و سلماس و مرند و تبریز و برزند و ورثان و موقان و بیلغان [۱۴] و باجروان ذکر کرده است.
حمدالله مستوفی که پس از حمله مغول از این شهر بازدید کرده است در کتاب نزهةالقلوب آورده است: میانج شهری بوده است و اکنون به قدر دیهی مانده و چند موضع از توابع اوست و هوای گرم دارد و عفن و درو پشه بسیار بود. و گرمرود ولایتی است در او صد پاره دیه بود هوایش خوشتر از میانج بود. حاصلشان غله و پنبه و انگور و میوه و برنج و دیگر حبوبات باشد. آبش از آن کوه‌ها جاریست و فضلابش در سفیدرود ریزد. و مردمش سفید چهره و ترک اخلاق اند. حقوق دیوانیش بیست و پنج هزار و هفتصد دینار است.[۱۵] نوشته اند،گاهی شاه عباس صفوی در سفرهایش دستور میداد ضیافتی برپا کنند و زنان بی روبنده در ضیافتش شرکت کنند، یکبار در روستایی چنین ضیافتی برپا داشت، زنان و دختران با سر برهنه ناچار در آن مهمانی شرکت جستند. در میان مهمانان مونث، دختری زیبا بود که نه دستی در سفره میبرد نه چیزی میخورد و نه چیزی می آشامید، و نه به کسی می نگریست. در تمام مدت مهمانی سر به زیر داشت و خاموش بود، شاه متوجه حالت او شد به سویش رفن و یکی از دستانش را زیر چانه او زدو سرش را بالا آورد و پرسید: _دخترک! از چه روی بالا نمی نگری؟ و دختر زیبا پاسخ داد: _تو که پادشاه ایرانی به آسمان نگاه کن. و یک بار دیگر گفته اش را تکرار کرد. این گفته عبرت آموز تاثیر غریبی بر شاه صفوی گذاشت. دخترک به طور غیر مستقیم به شاه گفته بود به خدا نگاه کن و ببین آیا از کار تو راضی است یا نه. همین عبارت کوتاه سبب شد شاه عباس دستور بدهد بر سر هر یک از زنان و دختران، چادری بیفکنند. ولی ماجرا به همینجا ختم نشدو این ماجرا عبرت آموزتر از آن است که در تصور بگنجد: شاه صفوی پس از به اتمام رسیدن ضیافتش به خرگاه شاهی بازگشت و دستور داد که دخترک را به نزدش ببرند. این بار دخترک با سر و رویی پوشیده به خیمه آمد. شاه صفوی انگیزه از بر زبان آوردن چنان سخنی را از دخترک جویا شد: _مقصودت از آن گفته چه بود؟ پاسخ دخترک خرسندی را به شاه عرضه داشت: _من خدمتگزار شاهم، اما دو سال است که به نامزدی مرد جوانی در آمده ام از آن هنگام تا کنون به روی هیچ مردی ننگریسته ام. شاه عباس به نشانه شگفتی ابروانش را بالا برد: _همه مردم ایران آرزو دارند مرا ببینند و تو از نگریستن به من می پرهیزی؟ پاسخ دیگر دخترک شگفتی شاه صفوی را به تحسین پیوند زد: _اگر نگریستن به مردان دیگر گناه باشد قطعا نگریستن به شاه گناهی بزرگتر است. در برابر این همه نجابت و متانت،شاه عباس را به جز ستایش و تمجید،کاری نماند: او خرسند از پاکی سرشت دخترک، فرمان داد که بساط عروسی دخترک با نامزدس را فراهم آوردند و شاه صفوی همه هزینه ها جشن عروسی را تقبل کرد و حکومت بر آن روستا را به عروس و داماد سپرد. از همان زمان آن آبادی به قیزشهری یا شهر دختران، شهرت یافت که همان شهر میانه باشد. برگرفته از کتاب شاه عباس بزرگ نوشته فواد فاروقی ص 810 و 811
آثار باستانی[ویرایش]
از آثار باستانی میانه می‌توان به پل شهر چای، بقعهٔ امامزاده اسماعیل و تپه خاک (قلعه نجفقلی خان) اشاره کرد.
همچنین از آثار باستانی شهرستان میانه می‌توان به مسجد سنگی ترک، پل دختر، قلعهٔ دختر، شهر سوختهٔ کاغذکنان، کاروانسرای جمال‌آباد اشاره کرد.
آموزش عالی[ویرایش]
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه
- دانشکده فنی و مهندسی وابسته به دانشگاه تبریز (دولتی)
- آموزشکده فنی پسران (دولتی)
- مجتمع آموزش عالی سلامت
- دانشگاه غیرانتفاعی عین القضات
- دانشگاه جامع علمی و کاربردی
- دانشگاه پیام نور
- دانشکده فنی سما
چهره‌های برجسته[ویرایش]
چهره‌های برجسته شهرستان میانه به ترتیب الفبا به شرح ذیل می‌باشند:
- میرزا علی احمدی میانجی، نماینده مجلس خبرگان رهبری[۱۶]
- افسر اسدی، بازیگر سینما و تلویزیون[۱۷]
- داریوش اقبالی، بازیگر و خواننده
- داوود بهبودی، خواننده
- رحیم پزشکی، خلبان[۱۷]
- جعفر پناهی، کارگردان سینما[۱۷]
- عباسعلی پنبه‌ای، فعال دوره مشروطه
- ریزعلی خواجوی، معروف به دهقان فداکار[۱۷]
- روح‌الله داداشی، قهرمان پرورش اندام
- کاظم رجبی، قهرمان پارالمپیک
- حبیب ساهر، شاعر، نویسنده و پژوهشگر[۱۷]
- هوشنگ شهبازی، خلبان[۱۷]
- محمود طلوعی، نویسنده و تاریخ‌نگار[۱۷]
- قادر طهماسبی، شاعر و نویسنده[۱۷]
- حسین میرجعفری، پژوهشگر و استاد برجسته تاریخ
- یوسف کرمی، تکواندوکار
- بهنام محمودی، والیبالیست
- شهرام محمودی، والیبالیست
- بیوک میرزایی، بازیگر سینما و تلویزیون
- ناصر منظوری، زبان‌شناس و نویسنده
- سید حسین هاشمی، استاندار تهران
- میثم یوسفی، ترانه‌سرا و روزنامه‌نگار
- یوسف حنیفه،پیانیست و موسیقی دان 1310 الی 1370
صنعت[ویرایش]
فولاد آذربایجان[ویرایش]
کارخانهٔ فولاد آذربایجان[۱۸] ، بزرگترین کار خارخانه فولاد شمالغرب کشور و تنها کارخانهٔ تولید فولاد در استان آذربایجان شرقی است که در شهرستان میانه واقع شده‌است. این کارخانه در زمینی به‌مساحت ۴۶ هکتار در ۳ کیلومتری جنوب شرق شهر میانه قرار گرفته‌است. فولاد آذربایجان قادر است سالانه ۵۵۰٬۰۰۰ تن انواع میلگرد، تسمه، ناودانی و مفتول تولید کرده و به بازار عرضه کند. این کارخانه از اوایل سال ۱۳۸۰ خورشیدی، شروع به‌کار نموده‌است.
گیربکس میانرو[ویرایش]
شرکت تولیدی قطعات گیربکس میانرو[۱۹] زیر نظرشرکت نیرو محرکه قزوین در سال ۱۳۸۲ با حضور بخش خصوصی واقع در شهرک صنعتی شماره یک شهرستان میانه تأسیس و در سال ۱۳۸۵ با استفاده از نیروی فعال و متخصص ودوره دیده شروع به فعالیعت نموده ضمناً تمامی پرسنل کارمندی و مهندسی و کارگری بومی می‌باشد.
این شرکت در زمینی به مساحت ۷ هکتار و دارای ۶ سوله که هر کدام به مساحت ۱۲۰۰ متر مربع بوده است.
ماشین آلات این شرکت از نوع تراش سی ان سی بوده که اپراتورهای مربوطه نسبت به محل کار از تخصص کافی بر خوردار می‌باشد
تأمین قطعات این شرکت از نیرو محرکه و ایران خودرو و تراکتور سازی تبریز به صورت فورج بوده و پس از تراشکار (بلنک) را شرکت نیرومحرکه ارسال می‌نماید و شرکت نیرو محرکه با اعمال عملیات دنده زنی و مونتاژ به صورت مجموعه گیربکس آماده به ایرانخودرو ارسال می‌کند.
نمای کلی[ویرایش]
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ http://www.amar.org.ir/Portals/0/sarshomari90/Files/ABADY-90/os03.xls
- ↑ http://www.miyaneh.ir/?page_id=25
- ↑ جمعیت میانه
- ↑ درگاه ملی آمار
- ↑ http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930404000649
- ↑ ای. م. دیاکونوف. تاریخ ماد. ترجمه کریم کشاورز. انتشارات: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. تهران ۱۳۸۰. ISBN 964-445-106-6
- ↑ http://rch.ac.ir/article/Details/7102
- ↑ http://lib.eshia.ir/23022/1/144 احتمالاً همان میان رودان یا بین‌النهرین است.
- ↑ تخت سلیمان فعلی
- ↑ ترجمه فتوح البلدان، نویسنده: ابوالحسن احمد ابن یحیی بلاذری متوفی 279 هجری قمری، مترجم: محمد توکل، نشر نقره تهران، 1337
- ↑ ترجمه البلدان یعقوبی، نویسنده: احمد بن ابی یعقوب یا ابن واضح یعقوبی متوفی 284 هجری قمری، مترجم: محمد ابراهیم آیتی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1356
- ↑ ترجمه المسالک و الممالک، نویسنده: عبیدالله ابن عبدالله ابن‌خردادبه، ق۳۰۰–۲۱۱ هجری قمری، مترجم: سعید خاکرند، مؤسسه مطالعات و انتشارات تاریخی میراث ملل؛ موسسه فرهنگی حنفاآ، ۱۳۷۱
- ↑ صوره الارض، ارمینیه واذربیجان والران، نویسنده: ابی القاسم محمد بن علی بن حوقل النصیبی، دار صادر - بیروت، ۱۹۳۶ میلادی - صفحه ۳۳۶
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Beylagan_(city)
- ↑ نزهه القلوب، نویسنده: حمدالله مستوفی قزوینی، 740 قمری، مصحح: محمد دبیر سیاقی، 1336 شمسی، در ذکر بلاد آذربایجان، صفحه 99،
- ↑ علی احمدی میانجی
- ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ ۱۷٫۲ ۱۷٫۳ ۱۷٫۴ ۱۷٫۵ ۱۷٫۶ ۱۷٫۷ محمدصادق نائبی، مشاهیر و مفاخر میانه، شابک: 978-964-2668-59-5، ناشر: پینار، 1388
- ↑ http://azsco.ir/
- ↑ http://www.nmir.com/fa/default.aspx?current=page&content=2778
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای میانه (شهر) دارد. |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||
