او در ناحیهٔ غربی ارمنستان، دهکدهٔ خورنگ متولد شد سال تولد او را بین سالهای ۴۰۵ تا ۴۱۰ میلادی میدانند. موسس خورناتسی تحصیلات خود را در کلیسای افس شروع کرد و نزد استاد معروف عصر، یعنی مسروپ ماشتوتس و مخترع خط ارمنی، او علوم ریاضی، طبیعی، فلسفه، مسائل مذهبی، و زبانهای ارمنی، سریانی و یونانی را آموخت و سرانجام در سال ۴۳۱ میلادی عازم مرکز علم آن زمان، یعنی اسکندریه شد. وی در اسکندریه به فراگیری فلسفه، حکمت و فن خطابه پرداخت و زبان یونانی را تکمیل کرد و سپس عازم روم و آتن شد و بعد از مدتی اقامت در آتن حدود سال ۴۴۰ میلادی از طریق قسطنطنیه به ارمنستان بازگشت.[۱]
بررسی مؤسس، ده قاطیغوریاس ارسطو، مسائل یووانالا، بررسی منطقی مسائل مورد اختلاف فلاسفهٔ یونانی مکتب ملیتوس و فیلسوف ارمنی آتنی، فلسفهٔ داود شکست ناپذیر، کتاب هری شامل درسهایی از فن خطابه و ترجمهٔ خطابهٔ گریگور نازانزین از یونانی به ارمنی است.
اثر شناخته شدهٔ تاریخ ارمنستان که حدود سالهای ۴۸۲ میلادی تألیف شد، ترجمهٔ زندگی اسکندر از زبان یونانی به ارمنی و سرانجام کتاب مشهورش به نام جغرافیای موسس خورناتسی که بر اساس کتاب شهرستانهای ایران و با توجه به جغرافیای بطلمیوس به زبان ارمنی تألیف شدهاست.[۲]