ادریسیان

ادریسیان
→ ۷۸۸–۹۸۵ ←
پرچم
پایتخت	ولیلی فاس Hajar an-Nasar
دین	زیدیه
دولت	پادشاهی
دوره تاریخی	قرون وسطی
- تأسیس	۷۸۸
- انقراض	۹۸۵

اِدریسیان (به عربی: الأدارسة) سلسله‌ای بودند که در مراکش و بخشی از الجزایر فرمانروایی کرده‌اند. آنها نخستین سلسله‌ای بودند که سعی کردند باورهای شیعه را، البته به صورت بسیار ضعیف، در مغرب رواج دهند. تا زمان آنها خوارج برابری‌خواه افراطی بر این منطقه فرمانروایی داشتند. ادریس اول نوه حسن ابن علی بود و از این رو با سلسله امامان شیعه پیوسته بود.

گمان می‌رود که ادریس اول بنای شهر فاس را آغاز کرده است. این شهر، مهاجران اسپانیایی مسلمان و افریقیه را جذب کرد و شهری پر جمعیت گشت و پایتخت ادریسیان شد. دوره فرمانروایی ادریسیان از جهت گسترش فرهنگ اسلامی در میان قبایل تازه مسلمان شده بربر مهم است.

ادریسیان در اثر فشارهای فاطمیان مصر و امویان اندلس رو به نابودی گذاشتند ولی دوباره در سال ۳۳۶ق نه به عنوان دولت بلکه به عنوان والیان بنی‌امیه اسپانیا بر منطقه فرمانروایی کردند. در سال ۳۴۶ق، امویان اسپانیا حسن، آخرین فرمانروای ادارسه را اسیر کردند و او را به قرطبه انتقال دادند و به این ترتیب پس از دو سده فرمانروایی، دودمان ادریس به کلی از میان رفت.

فرمانرواها

• ادریس اول
• ادریس دوم
• محمدالمنتصر
• علی اول
• یحیای اول
• یحیای دوم
• علی دوم
• یحیای سوم المقدام
• یحیای چهارم
• حسن‌الحجام

دودمان‌های فرمانروا در مراکش

ادریسیان (۷۸۰-۹۷۴) (عرب)

مغراویان (۹۸۷-۱۰۷۰) (بربر)

مرابطان (۱۰۷۳-۱۱۴۷) (بربر)

موحدون (۱۱۴۷-۱۲۶۹) (بربر)

مرینیان (۱۲۵۸-۱۴۲۰) (بربر)

وطاسیان (۱۴۲۰-۱۵۴۷) (بربر)

سعدیان (۱۵۵۴-۱۶۵۹) (عرب)

علویان (۱۶۶۶- تا کنون) (عرب)

منابع

• استانلی لین پل، و.و بارتولد، خلیل ادهم و احمد سعید سلیمان. تاریخ دولتهای اسلامی و خاندانهای حکومتگر جلد اوّل. ترجمهٔ صادق سجادی. چاپ اوّل. تهران: نقش جهان، تابستان ۱۳۶۳. 
• کلیفورد ادموند بوسورث. سلسله‌های اسلامی. ترجمهٔ فریدون بدره‌ای. مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی(پژوهشگاه)، ۱۳۷۱.