۱۸۵–۲۵۰ میلیون[۱] بیشتر جوامع در ایران، افغانستان و همچنین در ترکیه، عراق، سوریه، آذربایجان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان، روسیه، قزاقستان، گرجستان، ارمنستان، عمان، چین (سین کیانگ)، هند، پاکستان، بریتانیا، آلمان و ایالات متحده.
زمانی اقوام ایرانیزبان را میشد در سرتاسر اوراسیا از بالکان تا غرب چین پیدا کرد.[۷] بخش عمدهٔ اقوام ایرانیزبان کنونی و اقوام ایرانیتبار با هم مشترک است ولی تفاوتهایی نیز وجود دارد. همانگونه که مشخص است اقوام ایرانیتبار محدود به مرزهای کنونی کشور ایران نیستند.
بسیاری از اقوام ایرانیتبار خود ریشه در شاخهای از آریاییهایهندواروپایی شناخته شده به ایرانیها دارند. یافتههای باستانشناسی در مکانهایی مانند:روسیه٫ آسیای میانه و خاورمیانه اطلاعات کمی را دربارهٔ این که این اقوام چگونه میزیستهاند ارائه کردهاند.
اقوام ایرانی نقش بسیار مهمی را در تاریخ بازی کردهاند. مادها یکی از نخستین کشورها و امپراتوریهای چند ملیتی را تشکیل دادند و قبایل کوچرو سکاها-سرمتی بر زمینهای گستردهای از روسیه و بالکان حکم فرما بودهاند[۸][۹] و احتمالاً یک قبیله زنان جنگاور سرمتی الهام بخش اسطوره یونانی آمازونها بودهاند.[۱۰] همچنین پژوهشگران معتقدند آیینهای گوناگونی از مردمان ایرانی تبار مانند مزدیسنا و آیین مانوی تأثیرات بسیار مهم فلسفی را بر مفاهیم یهودیت و مسیحیت داشتهاند.[۱۱]
واژه ایرانی مشتق شده از ایران است که خود واژه ایران به معنی سرزمین آریاییها است.[۱۳][۱۴] خود واژه آریا در زبان نیاهندوایرانی به معانی بسیاری مانند: اصیل و شریف معنی شدهاست.
↑* ایران: Library of Congress, Library of Congress – Federal Research Division. "Ethnic Groups and Languages of Iran". Retrieved 2009-12-02. (گویشهای فارسی و کاسپی-۶۵% کردی ۸%-لری/بختیاری ۵%- بلوچی ۲%):۸۰% از جمعیت یا تقریباً ۶۳ میلیون نفر.
افغانستان: اطلاعات نامه جهان افغانستان: unting Pashtuns, Tajiks, Baluchs, 21 million
تاجیکهای آسیای میانه شامل تاجیکستان و ازبکستان ۱۰–۱۵ میلیون
کردها و زازاهای ترکیه، سوریه، لبنان و عراق بر مبنای اطلاعات نامه جهان ۲۲ میلیون برآورد شده
آسیها، تالش، تاتها، کردهای قفقاز و آسیای میانه: ۱–۲ میلیون بر مبنای اطلاعات نامه جهان/مردم شناسی.
تاجیکهای چین: ۵۰،۰۰۰ تا ۱۰۰،۰۰۰
سخنوران ایرانی در بحرین، Persian Gulf، اروپای غربی و ایالات متحده آمریکا، ۳ میلیون.
پاکستان شامل بلوچ ها+پشتون ها+آوارگان افغان بر مبنای اطلاعات نامه جهان و دیگر منابع: ۳۵ میلیون.
↑R.N Frye, "IRAN v. PEOPLES OF IRAN" in Encyclopædia Iranica. "In the following discussion of “Iranian peoples,” the term “Iranian” may be understood in two ways. It is, first of all, a linguistic classification, intended to designate any society which inherited or adopted, and transmitted, an Iranian language. The set of Iranian-speaking peoples is thus considered a kind of unity, in spite of their distinct lineage identities plus all the factors which may have further differentiated any one group’s sense of self."
↑J. Harmatta in "History of Civilizations of Central Asia", Chapter 14, The Emergence of Indo-Iranians: The Indo-Iranian Languages, ed. by A. H. Dani & V.N. Masson, 1999, p. 357
↑Frye, Richard Nelson, Greater Iran, ISBN 1-56859-177-2 p.xi: «... Iran means all lands and peoples where Iranian languages were and are spoken, and where in the past, multi-faceted Iranian cultures existed....»
↑ ۲۰٫۰۲۰٫۱۲۰٫۲۲۰٫۳۲۰٫۴۲۰٫۵۲۰٫۶۲۰٫۷۲۰٫۸Sadaf Firasat, Shagufta Khaliq, Aisha Mohyuddin, Myrto Papaioannou, Chris Tyler-Smith, Peter A Underhill and Qasim Ayub, "Y-chromosomal evidence for a limited Greek contribution to the Pathan population of Pakistan," European Journal of Human Genetics (2007) 15, 121–126.
Tracing European Founder Lineages in the Near Eastern mtDNA Pool The American Journal of Human Genetics, Volume 67, Issue 5, November 2000, Pages 1251-1276 Martin Richards, Vincent Macaulay, Eileen Hickey, Emilce Vega, Bryan Sykes, Valentina Guida, Chiara Rengo, Daniele Sellitto, Fulvio Cruciani, Toomas Kivisild, Richard Villems, Mark Thomas, Serge Rychkov, Oksana Rychkov, Yuri Rychkov, Mukaddes Gölge, Dimitar Dimitrov, Emmeline Hill, Dan Bradley, Valentino Romano, et al.