خانه ذوالفقاری
مختصات: ۳۶°۴۰′۱۵.۳۱″ شمالی ۴۸°۲۸′۵۰.۵۱″ شرقی / ۳۶.۶۷۰۹۱۹۴° شمالی ۴۸.۴۸۰۶۹۷۲° شرقی
خانه ذوالفقاری | |
---|---|
نام | خانه ذوالفقاری |
کشور | ایران |
استان | استان زنجان |
شهرستان | زنجان |
اطلاعات اثر | |
کاربری | خانه |
کاربری کنونی | موزه |
دیرینگی | دوره قاجار |
دورهٔ ساخت اثر | دوره قاجار |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۱۸۵۲ |
تاریخ ثبت ملی | ۲۵ اسفند ۱۳۷۵ |
خانه ذوالفقاری یا خانه ذوالفقاری یا عمارت ذوالفقاری مربوط به دوره قاجار است و در زنجان، خیابان طالقانی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۵۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱]
محتویات
پیشینه[ویرایش]
این بنا در یکی از محلات قدیمی شهر زنجان به نام موسوم به محله "دالان آلتی"در ضلع شمالی سبزه میدان و مسجد جامع قرار دارد. این بنا ساختمان مسکونی و اداری حکمران زنجان بوده و از مجموعه بناهای اندرونی و بیرونی و بخشهای مختلفی تشکیل یافته بود. از این مجموعه در حال حاضر فقط عمارت بیرونی باقی مانده که به نام "عمارت محمود خان ذوالفقاری" معروف است. بنا به روایاتی این خانه توسط سردار اسعدالدوله (پدر محمود خان) دراواخر حکومت قاجار بنا گردیده و پس از وی محمودخان در آن اقامت داشته است. در گذشته این بخش از شهر زنجان محله اعیاننشین بوده و مجموعه بناهایی در سبک و الگویی همسان همچون خانه وزیری، خانه خدیوی، عمارت دارایی و... در این محل ساخته شده بود. بعد از انقلاب، عمارت ذوالفقاری مدتها دراختیار یکی از نهادهای انقلابی بود و تا ثبت این بنا در فهرست آثار ملی کشور به دلیل متروک ماندن و عدم مراقبتهای لازم آسیب فراوانی دید. در جریان توسعه و تعریض خیابان طالقانی دیوار و سردر ورودی بنا بطور کامل تخریب گردید. در سالهای اخیر نیز با اجرای طرحهای عمران شهری، آسیب زیادی به بنا وارد آمده است. از جمله با احداث خیابان زینبیه و عبور آن از داخل حیاط عمارت، قسمتی از عرصه ی بنا از بین رفت و بخش عمده دیگر به پارك تبدیل شد. در سال 1379 میراث فرهنگی استان زنجان تصمیم به حفاظت و مرمت عمارت ذوالفقاری گرفت و در این راستا بنای مذکور در چندین مرحله مرمت و باز سازی گردید. با انتقال مجموعه آثار بدست آمده از معدن نمک چهر آباد در سال 1386 موزه موقت مومیاییها در این مکان بوجود آمد و در سال 1388 اولین موزه باستانشناسي استان زنجان در عمارت ذوالفقاری افتتاح گردید.
معماری[ویرایش]
عمارت ذوالفقاری در مرکز بافت کهن زنجان واقع شدهاست و به سبک بناهای اواخر دورهٔ قاجار ساخته شدهاست. سبک ساختمانی آن از بناهای گوتیک اروپایی گرفته شدهاست.[۲] [۳] کل مجموعه با پوشش شیروانی است. در بالای هسته مرکزی بنا، نورگیر زیبایی وجود دارد که به کلاه فرنگی معروف است.[۲] این بنا دارای سر در ورودی زیبای بود که با بی تدبیری مسئولان تخریب شد[۳]
کاربری[ویرایش]
در حال حاضر این عمارت تبدیل به موزهٔ سه تن از مردان نمکی شدهاست. بعد از گشایش این موزه سه جسد از چهار جسد برای بازدید عموم از موزه رختشویخانه زنجان به این مکان منتقل شدند.[۴] سر و پای چپ یکی دیگر از این مردان در موزه ملی ایران در تهران قابل بازدید است.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ «دانشنامهٔ تاریخ معماری ایرانشهر». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. بازبینیشده در ۱۹/۵/۲۰۱۱.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ وبگاه فرمانداری شهرستان زنجان
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ پرتال استان زنجان
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی
این یک مقالهٔ خرد پیرامون یکی از آثار باستانی ایران است. با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |