زبان استونیایی

استونیایی
eesti keel
زبان بومی در:	استونی جامعه مهاجرین استونی(نگاه کنید: استونیایی‌ها)
منطقه	اروپای شمالی
تعداد گویشوران	ناشناخته (۱٫۰۵ میلیون اشاره‌شده ۱۹۸۹)
تبار:	اورالیک فنیک استونیایی
سامانه نوشتاری	لاتین (الفبای استونیایی)
وضعیت رسمی
زبان رسمی در	استونی اتحادیه اروپا
تنظیم‌شده توسط	انستیتوی زبان استونی / Eesti Keele Instituut, Emakeele Selts (نیمه رسمی)
کدهای زبان
ایزو ۶۳۹-۱	et
ایزو ۶۳۹-۲	est
ایزو ۶۳۹-۳	est – inclusive code Individual codes: ekk – استونیایی استاندارد vro – Võro language

اِستونیایی (به استونیایی: eesti keel، ایس‌تی کیل) نام زبان رسمی کشور استونی است. ۱٫۱میلیون‌تن در درون استونی و ۱۰هزارتن کوچنده استونیایی در بیرون از این کشور به استونیایی سخن می‌گویند. استونیایی از خانواده زبان‌های فین‌واوگری و در پیوند نزدیک با زبان فنلاندی است.

چیزی که استونیایی را برای زبانشناسان جذاب کرده دارا بودن سه گونه واکه کوتاه، بلند و بسیار بلند در این زبان است. همچنان ویژگی دارابودن آوای‏ (ɤ) با (õ) استونیایی را از بسیاری زبان‌ها متمایز می‌سازد.

دسته‌بندی

استونیایی در شاخه زبان‌های فنیک از خانواده زبان‌های فین‌واوگری جای دارد. این زبان با فنلاندی پیوندهای نزدیکی دارد. این دو زبان در دو سوی خلیج فنلاند گویشورانی دارند و از کم‌شمار زبان‌های ناهندواروپایی اروپایند. با وجود وامگیری از دیگر زبان‌ها، استونیایی پیوندی با نزدیکترین زبان‌های همسایه خود-سوئدی، روسی و لاتویایی-که همه از خانواده هندواروپایی هستند ندارد.

استونیایی همچنین پیوندهای نه چندان نزدیک با زبان مجاری دارد. زبان‌های آلمانی و پس از آن روسی، سوئدی و لاتویایی بر این زبان اثرهایی گذارده‌اند.

استونیایی همانند فنلاندی و مجاری یک زبان پیوندی‌ست، اگرچه هماهنگی آوایی زبان نیافین‌واوگری را ازدست‌داده‌است. البته در نوشته‌های کهن این زبان هماهنگی آوایی هنوز دیده‌می‌شود. از این گذشته وقف‌های گسترده‌ای که در پایان واژگان این زبان دیده می‌شود سبب انحراف این زبان از یک زبان پیوندی به سوی زبانی صرفی شده‌است. ساختمان کلی دستوری این زبان به این ترتیب است:نهاد فعل مفعول.

الفبا

همانند فنلاندی، استونیایی نیز از الفبای لاتین بهره‌می‌برد. در این سامانه نوشتاری حرف‌های š, ž, ä, ö, ü، و õ افزوده شده و واج‌های c, q, w, x و y برای نام‌های ویژه با ریشه بیگانه کاربرد دارند. همچنین f, z, š، و ž تنها برای جاینام‌ها و وام‌واژگان سودبرده می‌شوند. حرف õ با آوای /ɤ/ یا /o/ ِ ناپُر یک آوای نیمه، پشتی و ناپُر است و با حرف همریخت با آن در زبان پرتغالی همانندی ندارد و بیشتر همانند با آوای ı در ترکی استانبولی و ы در روسی و ơ در زبان ویتنامی است.

الفبای استونیایی این‌هایند:A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, ی، Z, Ž, T, U, V, W, Õ, Ä, Ö, Ü, X, Y

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Estonian language»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۲ آوریل ۲۰۱۲).