فیروزآباد
| فیروزآباد | |
|---|---|
 |
|
| کشور |  ایران |
| استان | فارس |
| شهرستان | فیروزآباد |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) دیگر | گور، جور، اردشیرخرّه |
| نام(های) قدیمی | شهر گور |
| سال شهرشدن | دارای قدمت تاریخی (هخامنشیان),پایتخت ایران در دوره ساسانیان |
| مردم | |
| جمعیت | ۸۱٬۲۱۱(سال۹۵)[۱] |
| رشد جمعیت | ۲/۵درصد در سال |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۱۴۸۹ هکتار[۱] |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱۷۵۱ متر |
| میانگین دمای سالانه | ۲۲ |
| میانگین بارش سالانه | ۴۴۲ میلیمتر[۲] |
| اطلاعات شهری | |
| نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی |
کورش کرمپور حقیقی فرماندار = ابراهیم استوار میمندی |
| تأسیس شهرداری | ۱۳۱۱ |
| ره‌آورد | قالی، قالیچه، گلیم، گلاب، عرقیات گیاهی، کشاورزی، جاجیم گبه رند[۳] |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۷۱۳۸۷۲_۰۷۱۳۸۷۳ |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران۷۳ط |
| به بهشت خاور میانه خوش آمدید | |
فیروزآباد (به پارسی میانه: گور یا اردشیرخُوَرَّه، به‌معنی " شکوه اردشیر") شهری در ۹۶ کیلومتری جنوب شیراز[۴] و مرکز شهرستان فیروزآباد است. این شهر در ۳ کیلومتری محوطه باستانی گور قرار دارد که از شهرهای مهم دوره ساسانی و اوایل اسلام بود، طبق آخرین رتبه‌بندی شهرهای استان فارس این شهر در رتبه ۸ استانی و رتبه ۱۲۸ کشوری در جمعیت و رسد جمعیت را دارا می‌باشد فاصله هوایی این شهر تا شیراز ۸۴ کیلومتر و راه ارتباطی بین بندر عسلویه (پارس جنوبی) و شیراز می‌باشد.
فیروزآباد کهن[ویرایش]
پیشینه فیروزآباد به واپسین سال‌های حکومت پارتیان بازمی‌گردد. اردشیر بابکان سردودمان ساسانیان که در زمان اردوان پنجم اشکانی حاکم ایالت فارس بود، این شهر را در جلگه فیروزآباد بنیاد کرد و آن را اردشیرخورّه (به معنی فر اردشیر) نامید.[۵] این شهر در سراسر دوران ساسانی جایگاه ممتاز خود را نگه داشت و کرسی‌نشین کوره اردشیر، و دارای قلعه دیدبانی موسوم به قلعهٔ دختر بود که هنوز هم آثار ان به جا مانده است. یکی از پنج ناحیه اداری ایالت فارس بود. در اوایل دوران اسلامی، اردشیرخورّه – که اکنون به آن گور می‌گفتند- همچنان شهری مهم و پررونق بود. شاهان آل بویه که تختگاه خود را در شیراز قرار داده بودند به گور توجه ویژه داشتند و در آبادانی آن تلاش می‌کردند. چنان‌که در قرن پنجم هجری گور (فیروزآباد) دارای مسجد جامع، بیمارستان، مدرسه و کتابخانه‌ای بزرگ بود.[۶][۷] شایان ذکر است که این شهر نخستین شهر گرد در جهان بوده[نیازمند منبع] و هم اکنون دایره‌ای بودن محدوده دژ کهن شهر با بکارگیری عکس‌های ماهواره‌ای کاملاً آشکار است.
بر فراز کوه تنگاب، قلعه دختر در زمان ساسانی ساخته شده که پلگانهایی ارتباط فضاهای داخلی آن را میسر میسازد. این قلعه با استفاده از مصالح گچ و سنگ ساخته شده و دارای کاربرد نظامی و دفاعی است. قلعه دختر استان فارس در شش کیلومتری جاده فیروزآباد به شیراز در دامنه کوهی مشرف به جاده قرار دارد که پس از طی مسافتی حدود ۳۰۰ متر می‌توان به قلعه دختر رسید. معماران رومی مشکل قرار دادن سقفی مدور بر روی بنایی چهار گوش در گوشه‌ها را با جلو آوردن تدریجی سنگ یا آجرها به شکلی که پیوسته مدور تر می‌شد، حل کرده‌اند اما در قلعه دختر شیوه جدیدی به کار گرفته شد که همانا استفاده از سکنج در گوشه هاست. قلعه دختر تماماً از سنگ‌های درشت ساخته و سنگ‌های نما، تراشیده شده‌اند ولی سنگ‌های پی‌ها و داخل دیوارها از قلوه سنگ‌های درشت رودخانه‌ای تشکیل شده‌اند. عظمت بنای قلعه دختر، مبهوت کننده‌است و دیوارهای بلند آن با همه شکستگی و ریخته شدن، هنوز هم شکوهی خیره کننده دارند.
فیروزآباد جدید[ویرایش]
در حدود قرن هفتم هجری فیروزآباد کهن رفته‌رفته متروک شد و به جای آن بیرون باروی شهر قصبه‌ای سر برآورد به نام کوشک[۸] که شهر فعلی فیروزآباد حاصل گسترش آن است. عمارت حاج عمادالملک، قلعه‌ای کوچک و بازار مهمترین بخش‌های این قصبه تا دوره قاجاریان بودند.[۲]
فیروزآباد در سال‌های اخیر و در پی گسترش منطقه انرژی پارس جنوبی و همچنین به دلیل قرارگیری در مسیر خلیج فارس و بنادر جنوب، در حال رونق اقتصادی بوده و پروژه‌های تجاری و تفریحی متعددی در این شهر در حال ساخت می‌باشد. این شهر دورنمای روشنی را برای خود متصور بوده و در حال تبدیل شدن به یک شهر تجاری است. فیروزآباد به بندر سیراف و بندر عسلویه جاده مستقیم داشته و همچنین به بندر بوشهر متصل است. فاصله هوایی فیروزآباد تا دریا ۱۲۰ کیلومتر است.
جاذبه‌های گردشگری[ویرایش]
منطقه فیروزآباد از مکان‌های پرظرفیت برای گردشگری است و آثار باستانی ارزنده‌ای از اوایل دوران ساسانی در خود دارد که بقایای کاخ اردشیر بابکان، قلعه دختر، منار میلو و نقش‌برجسته پیروزی اردشیرکاروانسرای کنارسیاه دوره ساسانی از جمله آنهاست. از جاذبه‌های طبیعی فیروزآباد نیز می‌توان از چشمه‌های حنیفقان، تنگاب، تنگ خرقه، روستای رودبال، آبشار، هایقر و جنگل‌های بادام کوهی نام برد. سد تنگاب و دریاچه پشت این سد تازه‌ترین جاذبه گردشگری فیروزآباد است.
پانویس[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ وزارت راه وشهرسازی
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ سرزمین پارس
- ↑ شرکت سرمایه‌گذاری ایرانگردی و جهانگردی: سوغات فیروزآباد
- ↑ Fīrūzābād." Encyclopædia Britannica. Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2010.
- ↑ Sasanika - Firuzabad
- ↑ ابن بلخی. فارسنامه. صفحهٔ ۳۳۵
- ↑ مجله دانش
- ↑ حسینی فسایی، حسن. فارسنامه ناصری، جلد ۲، صفحهٔ ۱۴۱۹
منابع[ویرایش]
- سایت «پورتال استان فارس تحت نظر استان داری فارس»
- جایگاه و بلندا
- ابن بلخی. فارسنامه. بنیاد فارس‌شناسی. شیراز. ۱۳۷۴. چاپ اول
- حسینی فسایی، حسن. فارسنامه ناصری. انتشارات امیرکبیر. ۱۳۸۲. چاپ سوم
|
||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
