محمدرضا مهدوی کنی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
«مهدوی کنی» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها، مهدوی کنی (ابهام‌زدایی) را ببینید.
محمدرضا مهدوی کنی
محمدرضا مهدوی کنی
رئیس مجلس خبرگان
مشغول به کار
۱۷ اسفند ۱۳۸۹ – ۲۹ مهر ۱۳۹۳
پیش از او: اکبر هاشمی رفسنجانی
بعد از او: محمد یزدی
وزیر کشور ایران
مشغول به کار
۱۳۵۸ – ۱۳۶۰
رئیس جمهور محمد علی رجایی
محمد جواد باهنر
پیش از او: اکبر هاشمی رفسنجانی
بعد از او: سید کمال‌الدین یادآور نیک‌روش
کفیل نخست وزیر ایران
مشغول به کار
۱۰شهریور۱۳۶۰ – مهر۱۳۶۰
پیش از او: محمدجواد باهنر
بعد از او: میرحسین موسوی
اطلاعات شخصی
تولد ۱۴ مرداد ۱۳۱۰
قریه کن، حومه تهران
مرگ ۲۹ مهر ۱۳۹۳ (۸۳ سال)
شهر ری، حرم شاه عبدالعظیم کنار آرامگاه آیت الله ملاعلی کنی
حزب سیاسی جامعه روحانیت مبارز
همسر حاجیه خانم سرخه‌ای
فرزندان مریم مهدوی کنی (همسر ابراهیم انصاریان)، محمدسعید مهدوی کنی، مهدیه مهدوی کنی (همسر سید مصطفی میرلوحی)
پیشه روحانی، سیاستمدار
دین اسلام شیعه
ریاست مجلس خبرگان رهبری
دبیر کل جامعه روحانیت مبارز تهران
ریاست دانشگاه امام صادق
تولیت مرکز حوزه علمیه مروی

محمدرضا مهدوی کنی (زاده ۱۴ مرداد ۱۳۱۰ - درگذشته ۲۹ مهر ۱۳۹۳[۱]) روحانی شیعه، سیاست‌مدار ایرانی و سومین رئیس مجلس خبرگان رهبری بود. او دبیر کلی جامعه روحانیت مبارز (مهم‌ترین حزب اصول‌گرای ایران) را بر عهده داشت. وی همچنین رئیس دانشگاه امام صادق و استاد درس اخلاق اسلامی این دانشگاه نیز بود.

جمهوری اسلامی ایران
Emblem of Iran.svg

سیاست و حکومت ایران


زندگی[ویرایش]

وی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ از روحانیون مخالف حکومت پهلوی بود و پس از انقلاب یکی از ۵ روحانی بود که هستهٔ اصلی شورای انقلاب را تشکیل می‌دادند. پس از آن به عنوان وزیر کشور (در دولت‌های شورای انقلاب، رجایی و دکتر باهنر) و کفیل نخست‌وزیر (پس از ترور رجایی و باهنر) بوده است و در همین دوره از سوی آیت‌الله خمینی مأمور به تشکیل کمیته‌های انقلاب و ساماندهی آنها گردید.

استادان[ویرایش]

وی تا سال ۱۳۴۰ نزد استادانی چون شیخ علی اکبر برهان[۲] حاج شیخ عبدالجواد سده‌ای (جبل عاملی)، صدوقی، سلطانی، مجاهدی، رفیعی قزوینی، شعرانی، علامه طباطبایی، سید حسین طباطبایی بروجردی، سید روح‌الله خمینی و گلپایگانی تحصیل کرد.

در دانشگاه امام صادق[ویرایش]

مهدوی کنی، عضو هیئت امناء و ریاست دانشگاه امام صادق بود.

طبق قانون، تولیت این دانشگاه یا بر عهده ولی فقیه بوده یا به امر وی، بر عهدهٔ نمایندهٔ اوست. در زمان حیات آیت‌الله خمینی، این امر به آیت‌الله منتظری که جزو هیئت امناء و هیئت مؤسس دانشگاه نیز بودند تفویض گردید و سپس با اجماع نظر هیئت امناء و همچنین آقای منتظری به عنوان یکی از اعضای حقیقی هیئت امناء و همچنین عضو حقوقی آن هیئت، تحت عنوان ریاست عالیه مادام العمر و تولیت دانشگاه و موقوفات وابسته، بر انتخاب آیت‌الله مهدوی کنی به ریاست دانشگاه این مسئولیت بر عهدهٔ وی قرار گرفت.

سمت‌ها[ویرایش]

مهدوی کنی پس از پیروزی انقلاب سمت‌های مختلفی را عهده‌دار بوده‌است که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

  • عضویت در حلقه اولیه شورای انقلاب از طرف آیت‌الله خمینی
  • عضویت در کمیته استقبال از آیت‌الله خمینی
  • سرپرستی کمیته انقلاب اسلامی (به عنوان اولین نهاد انقلابی مسلح برای حفظ انقلاب به پیشنهاد آیت‌الله مطهری و دستور آیت‌الله خمینی)
  • عضویت به عنوان فقیه در شورای نگهبان قانون اساسی (دو مرتبه)
  • نمایندگی آیت‌الله خمینی در هیئت حل اختلاف مسؤولان نظام و چندین مأموریت مشابه در حوادث مهم دوران انقلاب
  • وزارت کشور در کابینه‌های رجایی و باهنر
  • نخست وزیری پس از ترور محمدعلی رجایی و محمدجواد باهنر
  • عضویت در ستاد انقلاب فرهنگی به حکم آیت‌الله خمینی
  • عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی به حکم آیت‌الله خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای
  • مسؤولیت ستاد کمک‌رسانی به مردم مناطق بمباران شده
  • عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی
  • ریاست مرکز رسیدگی به امور مساجد
  • عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
  • عضو مجلس خبرگان رهبری
  • مؤسس، بنیان‌گذار و دبیر کل جامعه روحانیت مبارز
  • رئیس دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
  • تولیت حوزه علمیه مروی به همراه موقوفات وابسته، به حکم آیت‌الله خمینی
  • رئیس مجلس خبرگان رهبری.[۳]

مرگ[ویرایش]

محمدرضا مهدوی کنی از ۱۴ خرداد ۱۳۹۳ در پی حمله قلبی به کما رفت و در تاریخ ۲۹ مهر ۱۳۹۳ درگذشت.[۴] محمدرضا مهدوی کنی، که حدود پنج ماه به علت عارضه قلبی در کما به سر می‌برد، صبح روز سه‌شنبه، ۲۹ مهرماه ۱۳۹۳ در ساعت ۹ صبح در بیمارستان رجایی، در سن ۸۳ سالگی درگذشت. وی روز چهارشنبه ۱۴ خرداد ۹۳ پس از شرکت در مراسم سالروز درگذشت آیت‌الله خمینی، بر اثر عارضه قلبی به کما رفته و مدتی در بیمارستان بهمن تهران و سپس بیمارستان دولتی رجایی بستری بود.[۵][۶] مراسم خاکسپاری وی در روز پنج‌شنبه، ۱ آبان همان سال، انجام شد و پس از نماز میت توسط سید علی خامنه‌ای بر سر پیکر وی که در دانشگاه تهران انجام گرفت، جسد وی، طبق وصیتش در آرامگاه شاه عبدالعظیم دفن شد. در مراسم خاکسپاری وی، تعداد زیادی از مردم و مقامات سیاسی و نظامی ایران حضور داشتند.[۷]

دیدگاه‌ها[ویرایش]

وی دربارهٔ نظارت بر رهبری گفته است که:[۸]

نظارت به این معنا نیست که ما بخواهیم از رهبری اشکال بگیریم. نظارت ما همان نظارت حراستی است که در دعای عهد آمده است، البته ما نمی‌گوییم اشتباه وجود ندارد اما معتقدیم که نظارت بر رهبری همان حراست از رهبری است.

وی «حراست از رهبری» را این گونه توضیح می‌دهد:[۹]

البته گاهی ممکن است حفظ به معنی تذکر باشد، اما این به مفهوم از بین بردن همه حرمت‌ها و چارچوب‌ها نیست.

آثار[ویرایش]

از آثار وی تاکنون کتاب‌های نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی، اصول و مبانی اقتصاد اسلامی در قرآن، بیست گفتار و شرح دعای افتتاح منتشر شده‌است.

  • کتاب نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی (کتاب سال جمهوری اسلامی ایران که تاکنون بیش از سی بار تجدید چاپ شده است)
  • کتاب اصول و مبانی اقتصاد اسلامی در قرآن
  • کتاب بیست گفتار
  • کتاب شرح دعای افتتاح
  • تقریرات درس‌های خارج فقه بروجردی و روح‌الله خمینی
  • تدریس خارج فقه در دانشگاه و مدرسه علمیه مروی برای دانشجویان و طلاب دوره‌های عالی
  • تدریس آیات‌الاحکام در مدرسه مروی و آیات اقتصادی در دانشگاه امام صادق
  • تدریس دوره‌های اخلاق اسلامی در دانشگاه امام صادق و حوزه علمیه مروی
  • صدها سخنرانی علمی در محیط‌های حوزوی و دانشگاهی و رسانه‌های عمومی
  • راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری
  • تقدیر از مجموعه فعالیت‌های اثر بخش ایشان در نشر علم در دومین جشنواره بین‌المللی علوم انسانی و اسلامی فارابی

هم‌چنین خاطرات وی توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.


کابینهٔ موقت شورای انقلاب
رؤسا
ر. رئیس نوبت ریاست ر. رئیس نوبت ریاست
۱ مطهری اولین رئیس ۳ بهشتی سومین رئیس
۲ طالقانی دومین رئیس ۴ بنی‌صدر چهارمین رئیس
وزیران
ر. وزیر وزارت‌خانه ر. وزیر وزارت‌خانه
۱ باهنر وزارت آموزش و پرورش ۱۰ قزوینی راه و ترابری
۲ قندی ارتباطات ۱۱ احمدزاده صنایع و معاون
۳ نمازی اقتصاد ۱۲ حبیبی علوم
۴ بنی‌صدرقطب‌زاده امورخارجه ۱۳ میناچی ارشاد
۵ صدر بازرگانی ۱۴ فروهر کار
۶ سامی بهداشت ۱۵ هاشمی کشور
۷ شیبانی کشاورزی ۱۶ کتیرایی مسکن
۸ مهدوی کنی دادگستری ۱۷ معین‌فر نفت
۹ چمران دفاع ۱۸ تاج نیرو


دولت نخست جمهوری اسلامی ایران
نخست وزیر: محمدعلی رجایی
رئیس‌جمهور: ابوالحسن بنی‌صدر
وزیران
ر. وزیر وزارت‌خانه ر. وزیر وزارت‌خانه
۱ باهنر آموزش و پرورش ۱۰ کلانتری راه و ترابری
۲ قندی پست ۱۱ نعمت زاده صنایع و معادن
۳ نمازی اقتصاد ۱۲ عارفی آموزش عالی
۴ موسوی امور خارجه ۱۳ دوزدوزانی ارشاد
۵ اردبیلی بازرگانی ۱۴ میرمحمدصادقی کار
۶ منافی بهداری ۱۵ مهدوی کنی کشور
۷ سلامتی کشاورزی ۱۶ گنابادی مسکن
۸ احدی دادگستری ۱۷ تندگویان نفت
۹ فکوری دفاع ۱۸ عباس‌پور نیرو
معاونان نخست وزیری
ر. معاون معاونت ر. معاون معاونت
۱ بهزاد نبوی وزیرمشاور ۳ تقی ابتکار محیط زیست
۲ بانکی برنامه وبودجه ۴ داوودی تربیت بدنی


دولت دوم جمهوری اسلامی ایران
نخست وزیر: محمدجواد باهنر
رئیس جمهور: محمدعلی رجایی
وزیران
ر. وزیر وزارت‌خانه ر. وزیر وزارت‌خانه
۱ پرورش آموزش و پرورش ۱۱ هاشمی‌طبا صنایع سنگین
۲ مرتضی نبوی پست ۱۲ موسویانی معادن و فلزات
۳ نمازی اقتصاد ۱۳ نجفی آموزش عالی
۴ موسوی امور خارجه ۱۴ معادیخواه ارشاد
۵ عسگراولادی بازرگانی ۱۵ میرمحمدصادقی کار
۶ منافی بهداری ۱۶ مهدوی کنی کشور
۷ سلامتی کشاورزی ۱۷ گنابادی مسکن
۸ اصغری دادگستری ۱۸ غرضی نفت
۹ نامجو دفاع ۱۹ غفوری فرد نیرو
۱۰ امری راه و ترابری
معاونان نخست وزیری
ر. معاون معاونت ر. معاون معاونت
بهزاد نبوی وزیرمشاور بانکی برنامه و بودجه
دولت دوم موقت جمهوری اسلامی ایران
نخست وزیر: محمدرضا مهدوی کنی
وزیران
ر. وزیر وزارت‌خانه ر. وزیر وزارت‌خانه
۱ پرورش آموزش و پرورش ۱۱ هاشمی طبا صنایع سنگین
۲ نبوی ارتباطات ۱۲ موسویانی معادن و فلزات
۳ نمازی اقتصاد ۱۳ نجفی علوم
۴ موسوی امورخارجه ۱۴ معادیخواه ارشاد
۵ عسگراولادی بازرگانی ۱۵ میرمحمدصادقی کار
۶ منافی بهداشت ۱۶ ناطق‌نوری کشور
۷ سلامتی کشاورزی ۱۷ گنابادی مسکن
۸ اصغری دادگستری ۱۸ غرضی نفت
۹ نامجو دفاع ۱۹ غفوری فرد نیرو
۱۰ نژادحسینیان راه و ترابری
معاونان نخست وزیری
ر. معاون معاونت ر. معاون معاونت
بانکی وزیرمشاور زنجانی برنامه و بودجه

جستارهای وابسته[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. [۱] تابناک 29 مهر 1393
  2. خاطرات حجت‌الاسلام و المسلمین حاج شیخ حسین انصاریان، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، تابستان۱۳۸۲، صفحهٔ ۲۲
  3. مهدوی کنی رئیس مجلس خبرگان شد
  4. سایت خبری فرارو
  5. «مهدوی کنی، رئیس مجلس خبرگان ایران، درگذشت». رادیوفردا، ۲۱ اکتبر ۲۰۱۴. بازبینی‌شده در ۲۱ اکتبر ۲۰۱۴. 
  6. ترابی. «آیت‌الله مهدوی‌کنی دار فانی را وداع گفت». JamejamOnline. ۲۰۱۴-۱۰-۲۴. بازبینی‌شده در ۲۰۱۴-۱۰-۲۴. 
  7. پیکر آیت‌الله مهدوی‌کنی به خاک سپرده شد خبرگزاری الف
  8. آیت‌الله مهدوی‌کنی در نشست خبری: فارس نیوز؛ ۴ خرداد ۱۳۹۰
  9. مفهوم «حراست از رهبری» از نظر رئیس مجلس خبرگان؛ دنیای اقتصاد؛ ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۱

منابع[ویرایش]

  • کتاب خاطرات آیت‌الله مهدوی کنی تدوین دکتر غلامرضا خواجه سروی، انتشارات: مرکز اسناد انقلاب اسلامی ۲۰۰۷، ISBN 964-419-176-5
پیشین:
محمدجواد باهنر
نخست وزیر موقت ایران
۱۳۶۰
پسین:
میرحسین موسوی
پیشین:
اکبر هاشمی رفسنجانی
ریاست مجلس خبرگان
۱۳۸۹ - تاکنون
پسین:
نامعلوم