اسدالله بیات زنجانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
اسدالله بیات زنجانی
Bayatzanjani.jpg
شناسنامه
نام کامل اسدالله بیات زنجانی
لقب آیت الله العظمی
تاریخ تولد ۲ دی ۱۳۲۰ (۷۵ سال)
زادگاه زنجان  ایران
محل تحصیل زنجان، قم
محل زندگی قم
اطلاعات علمی
وبگاه رسمی http://bayat.info
نمایندهٔ دوره‌های اول دوم و نمایندهٔ دورهٔ سوم مجلس شورای اسلامی
حوزه انتخاباتی زنجان
اطلاعات شخصی
پیشه سیاست‌مدار
دین اسلام
تصویر شناسنامه بیات زنجانی

اسدالله بیات زنجانی زادهٔ ۲ دی ۱۳۲۰ مرجع تقلید شیعه و سیاست‌مدار ایرانی است. وی عضو شورای بازنگری قانون اساسی،[۱] نماینده و عضو هیئت رئیسه سه دوره اول مجلس شورای اسلامی[۲] و نایب رئیس دوره سوم مجلس شورای اسلامی بود. اسدالله بیات سابقه عضویت در شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز، مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم و مجمع نمایندگان ادوار مجلس را داشته‌است.

او از مراجع تقلید شیعه است که دارای دیدگاه‌های سیاسی و فقهی مخالف حکومت ایران است. او در جریان وقایع پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری در ایران، مواضع تندی علیه دولت و حاکمیت گرفت و نظریات و تعابیری از ولایت فقیه ارائه نمود که با دیدگاه رسمی حکومت در این خصوص مغایرت داشت.

تحصیلات[ویرایش]

بیات در نوجوانی

او در روستایی در ۲۵ کیلومتری زنجان از توابع بخش زنجانرود زاده شد. خانواده او که از راه کشاورزی تأمین می‌شد، خانواده متوسطی به شمار می‌رفت. در مکتبخانه روخوانی قرآن، گلستان سعدی، تاریخ معجم و بعضی از دیگر کتب ادبیات فارسی را فراگرفت و در ۱۳ سالگی به شهر زنجان رفت[۳] و در حوزه علمیه زنجان برای ۶ سال به تحصیل پرداخت.[۴] در ۱۹ سالگی به قم رفت و در حوزه علمیه قم نزد اساتیدی چون علامه طباطبایی، مرتضی حائری یزدی، کاظم شریعتمداری، روح‌الله خمینی، میرزا هاشم آملی، محقق داماد، حسینعلی منتظری، محمد علی اراکی، محمد مفتح، مرتضی مطهری و محمداسماعیل صائنی زنجانی ادامه تحصیل داد.[۵]

فعالیت سیاسی[ویرایش]

تا پیش از انقلاب ایران (۱۳۵۷)، بارها به دلیل فعالیت سیاسی ممنوع‌المنبر شده و در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری و زندان قصر محبوس گردید.[۶]

پس از انقلاب[ویرایش]

پس از پیروزی انقلاب اسلامی به عضویت حزب جمهوری اسلامی درآمد و مدتی نیز به کار قضاوت پرداخت. سپس وارد بدنه قانونگذاری و اجرائی کشور شد و با رأی مردم ماه‌نشان، از توابع استان زنجان، به دورهٔ اول مجلس شورای اسلامی راه یافت و در دوره‌های دوم و سوم مجلس شورای اسلامی نیز نماینده مردم زنجان بود. او از اعضا و مؤسسین مجمع روحانیون مبارز، مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم و مجمع نمایندگان ادوار مجلس به شمار می‌رود.[۷]

با پایان کار مجلس سوم، بیات زنجانی مجدداً فعالیت‌های علمی خود در حوزه علمیه را ادامه داد و به تدریس درس خارج فقه و اصول پرداخت. همزمان، با ارائه دو پایان‌نامه در مقام استادیاری دانشگاه نیز به فعالیت علمی پرداخت.[۸] با این‌حال در سال ۱۳۸۳ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از انتشار رساله توضیح المسائل بیات زنجانی جلوگیری کرد.[۹]

موضع‌گیری‌های سیاسی[ویرایش]

بیات زنجانی در حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸، نسبت به جنبش سبز موضع حمایت اتخاذ کرد و در این راستا با میرحسین موسوی دیدار داشت. در پی تظاهرات گسترده جنبش در روز عاشورا، برخی از مسئولین نظام جمهوری اسلامی شرکت‌کنندگان در این تظاهرات را آشوبگر و محارب نامیدند. در واکنش به این موضوع بیات زنجانی با انتقاد از «محارب» خواندن معترضان از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی، گفت کسانی محارب هستند که «مردم را به خاک و خون کشیده‌اند.» او در دیدار با شورای مرکزی و شورای عمومی انجمن اسلامی دانشکده حقوق دانشگاه تهران، گفت که نمی‌توان کسانی که «با دست خالی آمده و فقط و فقط به رویه یا رفتاری اعتراض» دارند را محارب نامید.[۱۰]

اسدالله بیات زنجانی

پس از کشته شدن عده‌ای از معترضان، بیات خواستار قصاص عاملان این کشتارها و عذرخواهی مسئولین از مردم شد.[۱۱]

او در واکنش به اعتراضات صورت گرفته به سید حسن خمینی در چهارده خرداد ۸۹، نامه‌ای دلجویانه به وی نوشت.[۱۲] او همچنین حمله کنندگان به مسجد علی‌محمد دستغیب را تلویحاً به محاربه با خدا متهم نمود.[۱۳]

دیدگاه‌های فقهی[ویرایش]

حکومت[ویرایش]

بیات زنجانی به مردمسالاری اعتقاد داشته و معتقد است که دموکراسی واقعی را باید جوری پیاده کرد که افراد منتخب، نماینده حقیقی مردم باشند.[۱۴] او همچنین حکومت خودکامه را سرآغاز شرک به معبود می‌داند.[۱۵]

ولایت فقیه[ویرایش]

اودر پرسش یکی از مقلدان خود دربارهٔ ولایت فقیه گفته است:

اصل ولایت فقیه امری سیاسی و فقهی و مورد اختلاف بین فقیهان است و اگرچه به نظر صحیح می‌آید لیکن نه خودش اصل دین و نه انکارش کفرآور و فسق است. کسانی که غیر از این را می‌گویند نیز اهل بدعت بوده و از باب نهی از منکر باید آنان را طرد کرد و اگر عالمی نیز اینگونه حرف بزند، موجب سلب عدالتش می‌شود و پشت سر او نمی‌شود نماز خواند.[۱۶]

فتوایی تازه در مورد روزه[ویرایش]

آیت الله بیات زنجانی در فتوایی تازه، آب نوشیدن را در شرایطی خاص برای روزه داران جایز دانسته و آنرا چنین ابراز داشته است: «با استناد به موثقه عمار و روایت مفضل ابن عمر از امام صادق (ع) که در باب ۱۶ وسایل الشیعه از ابواب «من یصح منه الصوم» آمده است، کسانی که روزه می‌گیرند ولی تاب و تحمل تشنگی را ندارند، فقط به اندازه‌ای که جلوی تشنگی شان را بگیرد می‌توانند آب بنوشند و در این حالت روزه‌شان باطل نبوده و قضا هم ندارد.» دربارهٔ این فتوا آیت‌الله سید رضا برقعی مدرس، استاد سطوح عالی حوزه علمیه، ضمن اینکه اظهار داشته مشابه چنین نظراتی در فقه بسیار است، این حکم در راستای اجرای وظیفه شرعی مکلف اعلام شده است و نباید از چنین احکامی تفسیر غلطی داشت؛ افزود: «به‌طور مثال ما حکمی به نام ذوالعطاش داریم یعنی کسی که بسیار عطشان است. این فرد می‌تواند با رعایت جوانب روزه داری آب به قدر رفع عطش بنوشد و روزه او صحیح هم خواهد بود.» وی گفت: «صدور چنین فتوایی شجاعت و تهور می‌خواهد... دین اسلام دین سخت و جمودی نیست. آیت‌الله زنجانی در صدور چنین حکمی پا را فراتر از حکم منصوص گذاشته و آن هم برای این است که مکلف بتواند وظیفه‌اش را انجام دهد.»[۱۷]

در خصوص DNA[ویرایش]

وی انجام آزمایش DNA را برای اثبات رابطه پدر و فرزندی قابل استناد ولی برای اجرای زنای محصنه غیر قابل استناد می داند.[۱۸]

واکنش حکومت[ویرایش]

سایت این مرجع تقلید شیعه در ۱۰ مهر ۱۳۸۹ فیلتر شد[۱۹] اندکی بعد دفتر او در ۱۲ مهر ۱۳۸۹ با یک اطلاعیه شدیداللحن به انتقاد از این موضوع پرداخت.[۲۰] مدتی بعد از دیدار این مرجع تقلید با مهدی کروبی نیز جلوگیری شد.[۲۱]

آثار[ویرایش]

  • دراسات فی علم الاصول[۲۲]
  • الفقه الارقی (جمعا در 8 جلد)[۲۳]
  • درآمدی بر خودسازی[۲۴]
  • منابع مالی دولت اسلامی[۲۵]
  • انسان در قرآن[۲۶]
  • اصول عقاید توحید[۲۷]
  • نظام سیاسی اسلام[۲۸]
  • میزان عدالت[۲۹]
  • القرآن فی القرآن[۳۰]

شرکت کنندگان در کلاس‌ها[ویرایش]

محسن میردامادی، محمدرضا عارف و محمدرضا خاتمی در کلاس‌های شرح منظومه وی که همزمان در دوره اول مجلس شورای اسلامی برگزار می‌شد شرکت داشته‌اند.[۳۱] همچنین سعید حجاریان در کلاس های البدایة و النهایة وی [۳۲] و داوود دانش جعفری در جلسات درس اخلاق وی شرکت داشته[۳۳] و غلامرضا کرباسچی کفایه و مکاسب را نزد وی آموخته است. [۳۴]

پیوند به بیرون[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. پایگاه اطلاع‌رسانی نوروز:: www.norooznews.ir:: هشدار آیت‌الله اسدالله بیات زنجانی عضو شورای بازنگری قانون اساسی نسبت به حاکم شدن خلافت اسلامی::
  2. از آقای آذری قمی سوءاستفاده شد: مجادلات مجلس دوم در گفتگو با آیت‌الله اسدالله بیات شهروند امروز
  3. «زندگی نامه»(فارسی)‎. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله بیات زنجانی. بازبینی‌شده در 10 دسامبر ۲۰۱۰. 
  4. «زندگی نامه ۲»(فارسی)‎. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله بیات زنجانی. بازبینی‌شده در 10 دسامبر ۲۰۱۰. 
  5. «زندگی نامه ۴»(فارسی)‎. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله بیات زنجانی. بازبینی‌شده در 10 دسامبر ۲۰۱۰. 
  6. «زندگی نامه ۵»(فارسی)‎. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله بیات زنجانی. بازبینی‌شده در 10 دسامبر ۲۰۱۰. 
  7. «زندگی نامه ۶»(فارسی)‎. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله بیات زنجانی. بازبینی‌شده در 10 دسامبر ۲۰۱۰. 
  8. «زندگی نامه ۷»(فارسی)‎. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله بیات زنجانی. بازبینی‌شده در 10 دسامبر ۲۰۱۰. 
  9. از انتشار رساله آیت‌الله ممانعت به‌عمل آمد، ایلنا گویانیوز
  10. «دیدار اعضای انجمن اسلامی دانشکده حقوق دانشگاه تهران با مرجع عالیقدر»(فارسی)‎. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله بیات زنجانی، ۱۱ بهمن ۱۳۸۸. بازبینی‌شده در ۱۵ بهمن ۱۳۸۸. 
  11. «آیت‌الله بیات زنجانی خواستار قصاص عاملان قتل معترضان شد». رادیوفردا. بازبینی‌شده در 10 دسامبر ۲۰۱۰. 
  12. «نامه دل‌جویانه آیت‌الله بیات زنجانی به سید حسن خمینی». آفتاب نیوز. بازبینی‌شده در 10 دسامبر ۲۰۱۰. 
  13. «در واکنش به حوادث شیراز و تهران؛ آیت‌الله بیات زنجانی: جسارت به انسان محاربه با خدا است». العربیه. بازبینی‌شده در 10 دسامبر ۲۰۱۰. 
  14. «آیت‌الله بیات زنجانی: حقوق انسان، فطری و همیشگی است و قابل نقض نیست». حدیث سرو. بازبینی‌شده در 10 دسامبر ۲۰۱۰. 
  15. «آیت‌الله بیات زنجانی: حکومت خودکامه، سرآغاز شرک است». سایت کلمه. بازبینی‌شده در 10 دسامبر ۲۰۱۰. 
  16. سایت آیت‌الله بیات زنجانی: اصل ولایت فقیه نه از اصول دین است و نه انکارش کفرآور
  17. سایت جماران: فتوای جدید آیت‌الله بیات زنجانی درباب روزه
  18. اسدالله بیات زنجانی. استفتائات. http://bayat.info/faq/?knowledgebase=%D8%B3%D8%A4%D8%A7%D9%84-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%9B-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%AF%D8%B9%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87-%D9%BE%D8%AF%D8%B1-%D9%88. 
  19. «فیلتر شدن سایت آیات صانعی و بیات زنجانی». تابناک. بازبینی‌شده در 10 دسامبر ۲۰۱۰. 
  20. «بیانیه دفتر مرجع عالیقدر در پی مسدود شدن پایگاه اطلاع‌رسانی - ۱۲/۰۷/۱۳۸۹»(فارسی)‎. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله بیات زنجانی. 
  21. «داستان رفتن به تهران و ممانعت از دیدار پدر با شیخ». من هم یک آقازاده هستم. وبلاگ شخصی محسن بیات زنجانی. بازبینی‌شده در 10 دسامبر ۲۰۱۰. 
  22. خانه کتاب. «دراسات فی علم الاصول». 
  23. «جلد اول و دوم مجموعه "الفقه الارقی" منتشر شد». www.iscanews.ir، ۲۰۱۶-۱۰-۲۹. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۰۱-۱۱. 
  24. «مرجع ما | انتشار اثر اخلاقی آیت الله بیات زنجانی به نام “درآمدی بر خودسازی”». marjaema.com. بازبینی‌شده در 2017-01-11. 
  25. دارالحدیث، موسسه علمی فرهنگی. «منا‌بع‌ ما‌لی‌ دولت‌ اسلامی‌ (بیات اسدالله) - كتابخانه تخصصی فقه و اصول». www.lib.ir. بازبینی‌شده در 2017-01-11. 
  26. [http://lib.cfu.ac.ir/portal/tabid/117/Default.aspx?_RQ=plnkView&MFN=81144&DBID=1&ServerName=FARHANGIAN_UNI&IsFarsi=1 «انسان در قرآن / بيات، اسدالله»]. lib.cfu.ac.ir. بازبینی‌شده در 2017-01-11. 
  27. «اصول عقاید: توحید». راسخون. 
  28. دارالحدیث، موسسه علمی فرهنگی. «نظا‌م‌ سیا‌سی‌ اسلام‌ (بیات اسدالله) - كتابخانه مسجد الرضا (ع) (آستان قدس رضوی ع)». www.lib.ir. بازبینی‌شده در 2017-01-11. 
  29. «NOSA BOOKS». www.nosabooks.com. بازبینی‌شده در 2017-01-11. 
  30. پارسینه|Parsine. «اولین مجوز نشر به کتاب آیت الله بیات زنجانی بعد از هشت سال». پارسینه|Parsine. بازبینی‌شده در 2017-01-11. 
  31. «میردامادی، عارف و رضا خاتمی، شاگردان بیات زنجانی». انصاف نیوز. بازبینی‌شده در 06 دسامبر 2016. 
  32. «نه بازجوی خوبی بودم و نه بازجوی بد!». افکار نیوز. بازبینی‌شده در 06 دسامبر 2016. 
  33. «ملاحظه سیاسی نداشتم». فردا نیوز. بازبینی‌شده در 06 دسامبر 2016. 
  34. «کرباسچی غلامرضا». راسخون. بازبینی‌شده در 06 دسامبر 2016. 

منابع[ویرایش]