لاتیننویسی فارسی
زبان فارسی |
---|
گونههای منطقهای و اجتماعی
دستور زبان: ویژگیهای زبان: نوشتار:
گسترۀ جغرافیایی: |
لاتیننویسی فارسی نوشتن زبان فارسی به الفبای لاتین است که فینگلیسی (فارسی + انگلیسی)، فارگلیسی (فارسی + انگلیسی)، پنگلیش و پینگلیش (پارسی + English) یا فینگلیش (فارسی + English) نیز خوانده میشود.
در سالهای گذشته به دلایل فراوانی شیوه و ساختار خط لاتین برای زبان فارسی پیشنهاد شدهاست. اولین بیانکنندهٔ این ایده میرزا فتحعلی آخوندزاده بود که در صدر مشروطیت رسالهای نیز در این راستا نوشت، اما مورد استقبال قرار نگرفت.[۱]
محتویات
مشکلات خط فارسی[ویرایش]
مشکلات خط فارسی از زبان فرزان سجودی:[۲]
- نبود نشانه برای واکهها و به خصوص واکههای کوتاه که سبب میشود یک کلمه را بتوان به شکلهای مختلف خواند.
- وجود حروف متفاوت برای یک واج به دلیل آمیخته شدن با زبان عربی:
-
-
- واج /س/ با حروف «س»، «ص» و «ث»
- واج /ز/ با حروف «ز»، «ض»، «ذ» و «ظ»
-
- وجود شکلهای متفاوت برای بعضی از حروف؛ مثلاً «ه» در ابتدا، انتها و وسط یک کلمه، به شکلهای متفاوت نوشته میشود.
- سرهمنویسی و جدانویسی چندان شکل و قاعده مدونی ندارد؛ مثلاً اینکه آیا باید «میروم» را سر هم بنویسیم یا «می «را جدا بنویسیم؛ چرا «میروم» را معمولاً جدا از هم، اما «دانشگاه» را سرهم مینویسیم.
- وجود حروفی که خوانده نمیشوند؛ مثل «و» در واژههای «خواهر» و «خواب» (این مسئله جنبه تاریخی دارد، چون زمانی تلفظ این کلمات به همین شکل بوده و به مرور «و» در گفتار حذف شده)
برگرداندن کلمههای فارسی و مشکلات آن[ویرایش]
برای برگرداندن کلمههای فارسی و اسامی ایرانی به الفبای لاتین قاعدهٔ رسمی و یگانه و پذیرفتهشدهای وجود ندارد. اغلب رسانهها شیوهای سادهای را معمول کردهاند که ظرافتهای زبان در آن گم میشود؛ مثلاً «باد» baad و «بد» bad و حتی گاهی «بعد» baed و «بعید» baeid، بهدلیل سهلانگاری، بهصورت bad نوشته میشود که مشکلات تلفظی ایجاد میکند.
برای نمونه، هنگام گرفتن گذرنامه، بهعنوان سندی رسمی و حقوقی، در نوشتن اسامی به الفبای لاتین، با توجه به استفادهٔ سلیقهای از حروف لاتین، سردرگمیهایی ایجاد میشود. مثلاً سه برادر ممکن است نامخانوادگی خود یا نام پدر خود را با املاهایی متفاوت نوشتهباشند که میتواند پیامدهای حقوقی و مالی داشتهباشد.[۳]
پیشنهاد تغییر خط فارسی به لاتین[ویرایش]
به دلیل مشکلات مختلف خط فارسی، عدهای به فکر جایگزینی خط لاتین با آن افتادهاند، اما این ایده مخالفان و موافقانی دارد.
مخالفان[ویرایش]
ابراهیم پورداوود در بخش «دیندبیره» از کتاب «اوستا» چنین مینویسند:
چندی است که در ایران به کاستیهای دبیرهٔ عرب برخورده و درصدد چارهٔ آن هستند. دستهای طرفدار اصلاح همین دبیره (الفبا) ی کنونی هستند، دستهای دیگر میخواهند که آن را به کناری گذاشته و دبیرهٔ لاتین را اختیار کنند. نتیجهٔ کار طرفداران اصلاح دبیرهٔ کنونی تا آن مقداری که به نظر نگارنده رسید بیمصرف و مضحک است. البته دبیرهٔ لاتین بسیار ساده و کامل است ولی گزینش آن از برای کشوری که همهٔ شئونات ملی خود را باختهاست و تنها دارای یک زبان شکستهاست صلاح نمیباشد.
همه کس میداند که به واسطهٔ دبیرهٔ عرب این همه واژگان سامی به فارسی راه یافتهاست به گونهای که تنها یک سوم واژگان ما آریایی است «این آمار استاد پورداود برای چند ده سال پیش است و هم اکنون با تلاش سره گویان ارجمند دست کم پنجاه درصد واژگان زبان فارسی معیار، آریایی است.». فردا پس از برگزیدن دبیرهٔ لاتین دسته دسته واژگان زبانهای اروپایی به زبان ما راه خواهند یافت و صدها واژه مانند رولیسیون، کونستیسیون، پارلمان، کاندیدات، کمیسیون، بودجه و... با همان دبیرهٔ لاتین و املای درست فرانسه نوشته میشود: revolution , Constitution , Parlement , Candidate, Commission, budget,....
با این ترتیب زبان آلودهٔ ما آلوده تر خواهد شد. همان گونه که اندیشمندان ما میخواهند که با تغییر دبیره به دانش و آگاهی ما بیفزایند باید پیشرفت دادن ملیت مان را نیز در نظر داشته باشند. باید به گونهای عمل کنند که از درخت کهنسال ما، دوباره شاخ و بری سر زند نه آن که تیشه به ریشهٔ آن رسد. ملیت ما باید دوش به دوش هم با شیمی و فیزیک و هندسه پیشرفت کند نه آن که یکی از آنها فدای دیگری گردد. یگانه راه نجات ایران زنده نمودن سنت ملی آن است. چه خوب است که ترقی خواهان ما در تغییر الفبا نیز به «دین دبیره» که به فتوای دانشمندان اروپایی خاورشناس یکی از دبیرههای خوب به شمار میرود نظری افکنند و این الفبای ساده و آسان را که در مدت چند ساعت میتوان یادگرفت به کلی فراموش نکنند. گذشته از آن که دین دبیره برگزیدهٔ نیاکان ماست به وسیلهٔ آن میتوانیم خدمات شایانی به زبان و ملیت خود بنماییم و نفوذ واژگان عربی و ترکی و اروپایی در فارسی کمتر خواهد شد؛ همان گونه که در پارینه، دبیرهٔ عرب واژگان سامی را داخل زبان ما کرد در آینده «دین دبیره» واژگان فراموش شدهٔ (پارسی) را دوباره به یاد ما خواهد آورد و نیز به تلفظ درست واژگان فارسی که به واسطهٔ کاستی دبیرهٔ عرب دگرگون شدند موفق خواهیم شد، از آن جملهاست نام خود میهن ما «ایران» که تا چند سدهٔ گذشته تلفظ درست آن Eran محفوظ بود.
موافقان[ویرایش]
احمد کسروی در کتاب «زبان پاک» چنین مینویسند:
بیگفتگوست که باید الفبای ما دیگر گردد. در این باره پنجاه سال است (تا سال ۱۳۲۲) سخن میرود و اکنون باید بهکار بسته شود و ما شایستهترین دستهایم که آنرا بکار بندیم. اگر امروز ما این را بکار نبندیم، یا همچنان میماند و بجایی نمیرسد و یا بهدست کسان ناشایستی میافتد که یک چیز ناقص درست کرده بهدستها دهند.
ما دوست میداشتیم خودمان یک الفبای بهتر و درست تری بسازیم و بهکار بریم که چون رواج گرفت، اروپاییان آن را از ما گیرند ولی [به دلیل محدودیتها] این ما را ناگزیر میکرد که چند سال دیگر منتظر باشیم. از اینرو از آن چشم پوشیدیم و بهتر دانستیم که به همان الفبای لاتین که دیگران نیز اقتباس کردهاند، قانع باشیم.[۴]
در ادامه در همین کتاب، الفبای پیشنهادی خود را آورده است؛ که بسیار همانندِ الفبای رسمی است.
- کورش صفوی. موافق با جایگزینی دبیره لاتین برای پارسی
- صادق هدایت، انتقاد از دبیره پارسی امروزی
میانه روها[ویرایش]
اما دسته ی دیگری هستند که از طرفی عقیده دارند که خط کنونی فارسی را بخاطر تمامی خوبی هایش باید نگه داشت و دلایلی برای عدم موافقت با جایگزینی کامل خط را بیان میکنند و از طرفی معایب خط فارسی را پذیرفته اند و برای پوشش عیب های آن بکارگیری خط کمکی دیگری را همراستا با آن پیشنهاد میکنند. که منظور بیشتر این افراد از خطِ دوم، همان خطِ لاتین است.
- کوروش کمالی سروستانی، موافق با ایجاد خط دوم برای کاربردهای مشخص و خاص.
شاید بتوان با برخی دیگر از بزرگان همداستان شد که میگویند تغییر خط فارسی نه ممکن است و نه لازم، اما ابداع خط جدید با الفبای رومیایی برای نوشتن فارسی در کالبدی جدید بویژه در متون فنی و نیز پیامکها، ایمیلها و تابلوها ضروری است و ما میتوانیم دو خط با کارکردهای مختلف داشته باشیم. تدوین فرهنگ املایی خط فارسی، آموزش برنامهریزیشده و علمی این خط در مدارس و دانشگاهها، تدوین شیوهنامهی خط معیار، ساماندهی نوشتن به حروف رومیایی و تدوین شیوهنامهای در این مورد با محوریت فرهنگستان زبان و ادب فارسی و با بهرهگیری از همهی داشتهها و دانستههای متخصصان و استادان فرهنگستانی و غیرفرهنگستانی میتواند به بخش عمدهای از نارساییها و آشفتگیها پایان دهد.[۵]
- مسعود خیام، و پیشنهاد «خط فنی» برای پارسی.
حال تکلیف ما این است که بگذاریم خط کنونی سر جایش باشد و از آن برای نامههای اداری، شعر و شاعری، متنهای ادبی و مانند اینها استفاده کنیم، اما خط دیگری را به صورت علمی تدبیر کنیم که کارهای علمی و کامپیوتری را برای ما انجام دهد، هرچند این خط عملا به دست بچهها و جوانترها تدبیر شده است. در پیامک، خطی که به آن فارگلیسی یا فینگلیش میگویند، به دست بچهها درست شده است که در عمل مقدار زیادی ناپختگی در آن دیده میشود.[۶]
یکسانسازی[ویرایش]
امروزه لاتیننویسی ازسوی کنفرانس و گروه یکسانسازی نامهای جغرافیایی سازمان ملل UNCSGN-UNGEGN به یک الزام در نامهای جغرافیایی و پدیدهها و اصطلاحات نوین تبدیل شدهاست و عملاً تمام کشورها تابلوی خیابانها و نامها و نقشهها را برای سهولتِ ردیابی در ناوبری، هواپیماها و مسافران و گردشگران لاتیننویسی کردهاند.[۷] لذا در ایران نیز چارهای جز پذیرش آن نیست.
تا مدتها، استاندارد رسمی برایِ آوانگاری فارسی به خطِ لاتین نبود. درسال ۱۳۸۲ نظام آوانگاری کلی نامهای جغرافیایی ایران ارائه شد و پس از آن برای تصویب به گروه متخصصان نامهای جغرافیایی سازمان ملل ارسال شد و سرانجام در نهم اوت ۲۰۱۲ در دهمین کنفرانس بینالمللی استانداردسازی نامهای جغرافیایی، بهعنوان یکی از شیوههای لاتیننویسی مورد قبول سازمان ملل، بهتصویب رسید. پس از آن در سال ۱۳۹۱ شمسی، این استاندارد با عنوانِ "شیوهنامه آوانگاریِ کلیِ نامهای جغرافیاییِ ایران" به همهٔ وزارتخانهها و نهادهایِ دولتی برایِ اجرا ابلاغ شد.[۸] البته پیشتر در دهه ۵۰ الگویی نزدیک به این شیوه نامه، نخستین بار توسط دکتر محمد معین در واژه نامه فرهنگ معین برای نمایش بهتر تلفظها بکار برده شده بود.
در پروژهای به نامِ "الفبایِ دوم" کوشیده شده، تا کاربردِ استانداردِ یادشده از نگارشِ نامهایِ جغرافیایی فراتر رود، به گونهای که بتوان هر متنِ فارسی را بر پایۀ این استاندارد نوشت. بر پایۀ شیوهنامهای مکمل ابزارهایی زیرساختی برایِ غلطیابی[۹][۱۰]، ترانویسیِ متنها از خطِ فارسی به لاتین حاویِ افزونهای برایِ گوگل گروم[۱۱]، ترجمۀ واژهها و نیز آموزشِ زبان به ایرانیانِ نسلِ دوم در خارج از کشور توسعه یافتهاند. با کمکِ این ابزارها کتابهایی اندک، از جمله دیوان حافظ و رباعیات خیام ترانویسی شدهاند[۱۲].
کاربردهای لاتیننویسی فارسی[ویرایش]
نوشتن فارسی به الفبای لاتین کاربردهای گوناگونی دارد:
- نوشتن نامه و پیام الکترونیکی
- آموزش زبان فارسی به خارجیان
- در محیط دانشگاهی برای بحثهای زبانشناختی و غیره
- در واژهنامهها برای نشان دادن تلفظ
- در کتابهایی که در بارۀ گویشها و زبانهای ایرانی است
- در تابلوهای راهنمایی و رانندگی، خیابانها، کوچهها، ...
- در رایانه و اینترنت برای نامگذاری فایلها و پوشهها و ...
- در رسانهها برای نوشتن نام فیلم، شو، آهنگ، ...
- و موارد دیگر
شیوههای لاتیننویسی[ویرایش]
نویسهگردانی[ویرایش]
در نویسهگردانی تلاش بر این است که جمله را همانگونه که با الفبای فارسی-عربی نوشته میشود، با الفبای لاتین بنویسند. در اینگونه لاتیننویسی مثلاً جمله «من فارسی مینویسم» به صورت «Mn Fārsi minvism» نوشته میشود. این سبک نوشتن نمیتواند کاربرد عملی داشته باشد و تنها در متنهای پژوهشی به زبانهای غیر فارسی بکار میرود.
آوانگاری[ویرایش]
در آوانگاری تلاش بر این است که جمله را همانگونه که خوانده میشود، به لاتین بنویسند. در اینگونه لاتیننویسی مثلاً جمله «من فارسی مینویسم» به صورت «Man Fārsi minevisam» نوشته میشود.
جدولهای برگردان حروف[ویرایش]
رسمی[ویرایش]
این روش برپایهُ شیوه نامهُ استاندارد است؛ که بیشتر در فرهنگنامهها (مانند: فرهنگ معین و فرهنگ عمید) و نرمافزارهایِ ترانویسی کاربرد دارد.[۱۳] از جمله ویژگیهایِ این شیوهنامه، بکاربردن نویسهُ/x/ برای آوای /خ/ و نویسهُ /q/ برای آوای /ق/ است. همچنین ابداع نویسه هایِ /ā/ё/ğ/š/ž/ نیز نوآورانه است. در این روش، دوگانگی و ابهام از بین رفته است. چون برای هر آوا تنها یک نویسه وجود دارد.
همخوانها[ویرایش]
الفبای فارسی | ب | پ | ت | ث | ج | چ | ح | خ | د | ذ | ر | ز | ژ | س | ش | ص | ض | ط | ظ | ع/همزه | غ | ف | ق | ک | گ | ل | م | ن | و | ه | ی/ی [۱۴] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
لاتیننویسی فارسی | b | p | t | s | j | č/c | h | x | d | z | r | z | ž | s | š | s | z | t | z | ʻ | ǧ | f | q | k | g | l | m | n | v | h | y |
DIN 31635 | b | p | t | ṯ | ǧ | č | ḥ | ḫ | d | ḏ | r | z | ž | s | š | ṣ | ḍ | ṭ | ẓ | ʿ | ġ | f | q | k | g | l | m | n | v | h | y |
ALA-LC | th | j | ch | kh | dh | sh | ʻ | gh | |||||||||||||||||||||||
الفبای آوانگاری بینالمللی (MSA) | b | p | t | θ | dʒ | tʃ | ħ | x | d | ð | r | z | ʒ | s | ʃ | sˤ | dˤ | tˤ | ðˤ zˤ |
ʕ | ɣ | f | q | k | ɡ | l | m | n | v | h | j |
تلفظ حرف همزه و همچنین حرف عین (ساکن) عربی در بین فارسیزبانان به صورت انسدادی چاکنایی است. این واج در الفبای آوانگاری بینالمللی به صورت /ʔ/ نشان داده میشود. البته لاتین نویسیِ واکهٔ «ع» در حالت غیرساکن بستگی به صدای پس از آن دارد. مانند: Ali (علی) , Edālat(عدالت), Olum(علوم)
واکهها[ویرایش]
الفبای فارسی | اَ | اِ | اُ | آ | ئی | ئو | اَوْ |
---|---|---|---|---|---|---|---|
لاتیننویسی فارسی | a | e | o | ā | i | u | ow |
نمونه پارسی | اَبر | اِرَم | اُردَک | آسِمان | ایران | بوستان | فردوسی |
برابر لاتین | abr | Eram | Ordak | Āsemān | Irān | Bustān | Ferdowsi |
- نمونهٔ شعر سعدی با هر دو الفبا
لاتین نویسی | الفبای فارسی | |
---|---|---|
Bani ādam aёzā-ye yek peykar-and | بنی آدم اعضای یک پیکرند | |
Ke dar āfarinesh ze yek gowhar-and | که در آفرینش ز یک گوهرند | |
Co ozv-i bedard āvar-ad ruzegār | چو عضوی بدرد آورد روزگار | |
Degar ozv-hā rā namān-ad qarār | دگر عضوها را نماند قرار |
-
جدول حروف لاتین برگرفته از فرهنگ معین
-
جدول حروف لاتین برگرفته از فرهنگ معین
-
جدول حروف لاتین برگرفته از فرهنگ معین
غیررسمی[ویرایش]
با وجود اینکه قوانین مشخصی برای لاتین نویسی فارسی مصوب شده است، جدول زیر نشان میدهد که حروف فارسی چگونه با حروف لاتین (البته فقط حروف انگلیسی لاتین) جایگزین میشوند. این جدول براساس عرفی است که همیشه رعایت نمیشود. بیشترین کاربرد این روش زمانی است که نویسنده با شیوه نامهٔ استاندارد آشنایی ندارد؛ و یا اینکه دسترسی به نویسههای ویژه (ā/š/ž) وجود نداشته باشد.
- همخوانها
حرف فارسی | رسمی | غیرِرسمی | مانند | حرف فارسی | رسمی | غیرِرسمی | مانند |
---|---|---|---|---|---|---|---|
الف | A | Azādi | ب | b | bustān | ||
پ | p | pedar | ت | t | talāsh | ||
ث | s | s, th | Sorayya | ج | j | jangal | |
چ | č | c, ch | Ceshm | ح | h | howle | |
خ | x | x, kh | Xodā | د | d | Damāvand | |
ذ | z | z, dh | gonba(z)dh | ر | r | rang | |
ز | z | zirak | ژ | ĵ, ž | j, zh | Nezhād | |
س | s | salām | ش | š | sh | shahāb | |
ص | s | sābun | ض | z | zarbe | ||
ط | t | tanāb | ظ | z | zarif | ||
ع | - | a, e | Edālat | غ | ğ | gh | ghorub |
ف | f | Ferdowsi | ق | q | q, gh | qabl | |
ک | k | kudak | گ | g | golestān | ||
ل | l | langar | م | m | mihan | ||
ن | n | nasim | و | v | varzesh | ||
ه | h | honar | ی | y | yektā | ||
ــّ | تکرار حرف | Mohammad | هٔ | eye | eye | hameye | |
ة | t | salāt | ی | y | peymān | ||
او | ow | o, ow | rowshan | ئ، ء، أ، إ، ؤ | ё | A ,' | so'al |
` | , | , | Mas`ud | «...» | "..." | "..." | _ |
- واکهها
دبیرهٔ فارسی | رسمی | غیرِرسمی | مانند | دبیرهٔ فارسی | رسمی | غیرِرسمی | مانند |
---|---|---|---|---|---|---|---|
اَ | a | Asb | ـَ | a | Sard | ||
اِ | e | Esfahān | ـِ | e | Fekr | ||
ــُ | o | Kord | اُ | o | Omid | ||
آ | ā | aa, a | Baad,Xāk | ا | ā | aa, a | Abād |
ای | i | i, ee | Iran | ئی | i | i, ee | Divān |
اُو | u | u, oo | Uroomiye | ـُو | u | u, oo | Toos |
اَو (مانند اَورنگ) | ow | aw, ow, o | Awrang | ـَو (مانند فردوس) | ow | aw, ow, o | Kowsar |
اَی (مانند اَیوان) | ey | ay, ey | Ayvān | ـَی (مانند مَیدان) | ey | ay, ey | Keyvān |
ـَه (مانند نَه) | a | Na | ـِه (مانند خانِه) | e | e, eh | Lāne |
گسترش لاتیننویسی[ویرایش]
امروزه لاتیننویسی بهطور گستردهای در زبانهای شرقی رایج شدهاست. عربزبانها امروزه بهمراتب بیشتر از فارسی زبانان از لاتیننویسی استفاده میکنند. هندیها و پاکستانیها نیز بهطور فزایندهای از لاتیننویسی استفاده میکنند. در کشورهایی مانندِ چین و ژاپن الفبای لاتین به عنوان الفبای دوم و کمک آموزشی به رسمیت شناخته شده، و استانداردهایی نیز برای آن ساخته و مصوب شده است.[۱۵][۱۶][۱۷]
الفبای تاجیکی لاتین[ویرایش]
زبان تاجیک یا تاجیک فارسی یکی از گونههای زبان فارسی است. این زبان در جمهوری شوروی سوسیالیستی تاجیکستان در سالهای بین ۱۹۲۶ تا اواخر دههٔ ۱۹۳۰ میلادی بهصورت استاندارد با استفاده از نسخهای مخصوص از خط لاتین نوشته میشده است.
در اواخر دههٔ ۱۹۳۰ میلادی اینن خط لاتین با نسخهای برگرفتهشده از خط سیریلیک عوض شد.
صفحات مرتبط[ویرایش]
- الفبای فارسی
- نویسهگردانی
- ترانویسی
- الفبای لاتین
- آوانگاری
- واجشناسی و آواشناسی فارسی
- الفبای آوانگاری بینالمللی
- الفبای آوایی
- خط اوستایی
پانویس[ویرایش]
- ↑ رادیو زمانه | خارج از سیاست | زبان | زبان فارسی و خط لاتینی
- ↑ http://isna.ir/fa/news/91111407786/-چرا-نباید-خط-فارسی-را-تغییر-دهیم
- ↑ فارسی به الفبای لاتین | جدید آنلاین
- ↑ http://www.kasravi.info/ketabs/zabane-pak.pdf
- ↑ http://www.isna.ir/news/91112313604/
- ↑ http://www.isna.ir/news/91110301783/
- ↑ از اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان، دکتر عجم، تهران، ۱۳۸۸ .
- ↑ http://isna.ir/fa/news/91122113926
- ↑ غلطیاب OpenOffice. بر پایۀ الفبایِ دوم.
- ↑ غلطیاب mozilla. بر پایۀ الفبایِ دوم.
- ↑ ویراستلایف. افزونۀ ترانویسیِ گوگل کروم بر پایۀ الفبایِ دوم.
- ↑ همین نوشتار در ویکیپدیایِ انگلیسی.
- ↑ واژه یاب پارسی (لاتین نویسیِ واژگان، در بخشِ فرهنگِ عمید)
- ↑ در مصر، سودان و نواحی دیگر، شکل انتهایی الفبای عربی (بدون دونقطه).
- ↑ الفبای لاتین
- ↑ لاتین نویسی ژاپنی
- ↑ لاتین نویسی چینی
منابع[ویرایش]
- ^ Perry, J. R. (2005) A Tajik Persian Reference Grammar (Boston: Brill) p. 35
- [۱] رادیو زمانه، مقالهٔ زبان فارسی و خط لاتین
- [۲] کمیتهٔ نامگذاری نامهای جغرافیایی ایران
- وبگاه رسمی پروژه الفبای دوم پارسی (alefbaye2om.org)
- فارسی به الفبای لاتین، جدیدنیوز ۲۰۰۸/۰۶/۱۲
منابع برای مطالعه بیشتر[ویرایش]
- راه حل مشکلات خط فارسی از نگاه کارشناسان
- دیدگاه کارشناسان درباره تغییر خط فارسی
- «چرا نباید خط فارسی را تغییر دهیم» از فرزان سجودی
- دکتر مسعود خیام، و پیشنهاد «خط فنی» فارسی
- ابلاغ شیوه نامه آوانگاری کلی نامهای جغرافیایی
- صفحهکلیدِ استاندارد لاتینِ پارسی
پیوند به بیرون[ویرایش]
- ابزارِ ترانویس
- ویراستلایف. افزونۀ ترانویسیِ گوگل کروم بر پایۀ الفبایِ دوم
- نویسهگردان بهنویس
- نویسهگردان گوگل فارسی
- واژه یاب پارسی (لاتین نویسیِ واژگان، در بخشِ فرهنگِ عمید)
- نویسهگردان فینگیلیش
- نویسهگردان بیتاوب
- نویسهگردان پینگلیش
- نویسهگردان فارسیابزار
- UniPers پارسی جهانی
- فینگلیش
- وبگاه زمانه
- شیوهنامهٔ استاندارد لاتیننویسی، بهار ۱۳۹۱
- ابلاغ شیوهنامهٔ آوانگاری کلی نامهای جغرافیایی
- «خط لاتین برای فارسی»، نامهٔ فرهنگستان، ۳/۱۰ (پاییز ۱۳۸۷)، صص ۱۷۰–۱۸۴
|