سد زاینده‌رود

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
سد زاینده‌رود
نمایی از سد زاینده رود
اطلاعات کلی
نام رسمی: سد زاینده‌رود
کشور: ایران پرچم ایران
رودخانه: زاینده‌رود
محل: ۱۱۰ کیلومتری غرب اصفهان[۱]
سد زاینده‌رود بر ایران واقع شده‌است
سد زاینده‌رود
نزدیک‌ترین شهر: چادگان در ۱۰ کیلومتری
نوع سد: بتنی دوقوسی
ارتفاع از پی: ۱۰۰ متر[۱]
طول تاج: ۴۵۰ متر[۱]
عرض تاج: ۵٫۶ متر[۱]
تاریخ پایان: ۱۳۴۹[۱]
اطلاعات مخزن
حجم مخزن: ۱٬۴۷۰ میلیون متر مکعب
مساحت دریاچه: ۵۴ کیلومتر مربع
پانویس‌ها

مختصات: ۳۲°۴۴′ شمالی ۵۰°۴۴′ شرقی / ۳۲.۷۳° شمالی ۵۰.۷۴° شرقی / 32.73; 50.74

سد زاینده‌رود، سدی است که بر زاینده‌رود در استان اصفهان ایران ساخته شده‌است. این سد که در سال ۱۳۴۹ مورد بهره‌برداری قرار گرفت، در فاصله ۱۱۰ کیلومتری غرب اصفهان احداث شده‌است. بیشینه حجم مخزن، ۱۴۷۰ میلیون متر مکعب (در تراز ۲۰۶۳ متر) و حجم مفید آن ۱۰۹۰ میلیون مترمکعب و همچنین مساحت دریاچهٔ سد، ۵۴ کیلومتر مربع در تراز حداکثر می‌باشد. اهداف ساخت سد زاینده‌رود عبارت از تولید سالیانه ۲۵۰ میلیون کیلووات ساعت انرژی برق‌آبی، کنترل سیلاب‌های فصلی، تنظیم آب کشاورزی مورد نیاز ۱۰۰ هزار هکتار از اراضی دشت اصفهان و تأمین آب مورد نیاز صنایع مستقر در اصفهان بوده‌است.

تاریخچه[ویرایش]

سد تنظیمی زاینده‌رود در ۴ کیلومتری پایین دست سد زانیده‌رود، به منظور ذخیره و تنظیم آب خروجی از سد برای مصارف مختلف حاشیه زاینده‌رود در سال ۱۳۴۹ توسط شرکت‌های فرانسوری سوگرا، کامپنون برنارد و بیار طراحی و اجرا شده است. مراحل طی شده در طول حیات این سد و نیروگاه به شرح زیر می‌باشد: [۲]

  • سال ۱۳۳۳: احداث سد اول کوهرنگ بر روی رودخانه آب کوهرنگ و انتقال جریان آن به رودخانه زاینده رود؛
  • سال ۱۳۴۲: شروع مطالعات سیستماتیک سد مخزنی و نیروگاه زاینده رود توسط شرکت سوگراه؛
  • سال ۱۳۴۵: واگذاری عملیات اجرایی سد مخزنی، نیروگاه و سد تنظیمی زاینده رود به گروه شرکت‌های فرانسوی؛
  • سال ۱۳۴۶: شروع عملیات بتن‌ریزی بدنه سد؛
  • سال ۱۳۴۸: اولین مرحله آبگیری سد مخزنی زاینده رود؛
  • سال ۱۳۶۶: بهره برداری تونل دوم کوهرنگ؛
  • سال ۱۳۷۰: اخذ پیشنهاد برای خرید تجهیزات نیروگاهی از طرف شرکت سهامی آب منطقه‌ای اصفهان؛
  • سال ۱۳۷۲: عدم تائید احداث نیروگاه سد تنظیمی زاینده رود در وزارت نیرو بدلیل در اولویت نبودن نیروگاه‌های برق آبی کوچک؛
  • سال ۱۳۷۵: واگذاری مطالعه نیروگاه سد تنظیمی زاینده رود در قالب پروژه‌های نیروگاه‌های برق آبی کوچک به قدس نیرو؛
  • سال ۱۳۸۰: واگذاری مطالعات مرحله اول و دوم نیروگاه آبی سد تنظیمی زاینده رود به شرکت مشانیر؛
  • سال ۱۳۸۲: اتمام مطالعات مرحله اول و آغاز مطالعات مرحله دوم؛

اهداف[ویرایش]

  • منظور تولید انرژی برق‌آبی از پتانسیل آبی موجود در سد تنظیمی زاینده‌رود، در شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران مطالعات مرحله اول و دوم احداث نیروگاه سد تنظیمی زاینده‌رود توسط شرکت مهندسین مشاور مشانیر انجام پذیرفت؛[۳] [۲]
  • بهره برداری از انرژی ۱۴۰۰ میلیون متر مکعب جریان سالیانه که در حال حاضراز سد تنظیمی زاینده رود عبور می کند و درآینده بیشتر می شود؛[۲]
  • گسترش فناوری طراحی و ساخت نیروگاه‌های آبی کوچک در کشور؛[۲]
  • جایگزینی انرژی پاک برق آبی بجای انرژی‌های آلاینده و تجدید ناپذیر؛ و [۲]
  • اشتغال زایی. [۲]

مشخصات نیروگاه[ویرایش]

نوع نيروگاه جرياني روزميني
تعداد واحد ۲ واحد
قدرت نصب ۴/۲۵×۲ مگاوات
هد طراحي ۸ متر
دبي طراحي هر واحد ۶۳ متر مكعب/ثانيه
نوع توربين پيت
دور توربين rpm ۱۲۴/۵
ظرفيت هر ژنراتور ۵ مگاولت‌آمپر
ولتاژ هر ژنراتور ۶/۳ كيلوولت
دور ژنراتور rpm ۷۵۰
پانویس[۴]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ وب‌گاه خبری وزارت نیرو
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ «طرح نیروگاه‌های آبی متوسط و کوچک - نیروگاه سد تنظیمی زاینده‌رود». شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران. بازبینی‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۱۴. 
  3. «نیروگاه تنظیمی زاینده‌رود». شرکت مشانیر. بازبینی‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۱۴. 
  4. کتابچه معرفی طرح‌های شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران. تهران: شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران، ایران.